Αυτή είναι η ιστορία του Λούσιους Πρέσκοτ, ράφτη και στρατιώτη στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο, που πέθανε δυο φορές. Ο συγγραφέας είμαι εγώ, ο Βενέδικτος Σίλκοξ· είναι και δική μου ιστορία· το χρονικό της νιότης μου· το πώς έκαψα το κερί του χρόνου κι από τις δυο του άκρες· το πώς αρρώστησα κι έγινα πικρόχολος. Δεν περιμένω να με συμπαθήσετε· είμαι συνηθισμένος άνθρωπος· ούτε καλός ούτε κακός· έχω αδυναμία στο κλαρέτ και στα τυχερά παιχνίδια – γράφω αυτό το βιβλίο για να ξεπληρώσω τα χρέη μου· και για να λυτρωθώ από τα λάθη μου. Δεν μου απομένουν παρά λίγοι μήνες ζωής, άρα, σκέφτομαι, μπορώ να μην εξοφλήσω τους δανειστές μου. Όποιος έχει δύο χιτώνες, ας πουλήσει τον έναν κι ας αγοράσει αυτό το βιβλίο: έχω ανάγκη από λάβδανο και είναι ακριβό. Κι ο εκδότης, ο κύριος Α.Χ. Σίντνεϋ, πρέπει να βγάλει τουλάχιστον τα έξοδά του. Αν δεν τα βγάλει, θα με καταριέται μέχρι τον άλλο κόσμο.
Η Σώτη Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε Φαρμακευτική στη Φυσικομαθητική Αθηνών, Ιστορία και Πολιτισμούς στην Εcole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι, Ιστορία της Αμερικανικής Πόλης στη Νέα Υόρκη καθώς και Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι θαυμαστές της Σώτης Τριανταφύλλου τονίζουν τη δυνατότητα του έργου της να 'ταξιδεύει' μέσα από μια ποικιλία εικόνων, σε διάφορα μέρη του πλανήτη και διάφορες ιστορικές περιόδους (από τις γειτονιές της Νέας Υόρκης, μέχρι τα σπίτια της ελληνικής κοινότητας στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και το Λονδίνο των αρχών του 20ου αιώνα). Στο έργο της Σώτης Τριανταφύλλου συμπεριλαμβάνεται η αρθρογραφία της σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά. Τα άρθρα της στον αθηναϊκό τύπο αντικατοπτρίζουν τις αριστερές ανθρωπιστικές αξίες, ενώ πολλές φορές παράλληλα στέκονται κριτικά απέναντι στη αριστερά και τις επιλογές της στο χρόνο. Έχει γράψει τρεις συλλογές διηγημάτων («Μέρες που έμοιαζαν με μανταρίνι», «Το εναέριο τρένο στο Στίλγουελ», «Άλφαμπετ Σίτυ»), δύο βιβλία για τον κινηματογράφο («Κινηματογραφημένες πόλεις», «Ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου 1976-1992»), τέσσερα μυθιστορήματα («Σάββατο βράδυ στην άκρη της πόλης», «Αύριο, μια άλλη χώρα», «Ο υπόγειος ουρανός», «Το εργοστάσιο των μολυβιών») καθώς και ένα βιβλίο για παιδιά «Η Μαριόν στα ασημένια νησιά και τα κόκκινα δάση» (1999). Εργάζεται επίσης ως μεταφράστρια, επιμελήτρια εκδόσεων, reader σε εκδοτικούς οίκους και καθηγήτρια της Ιστορίας του Κινηματογράφου.
Η παρακάτω κριτική δημοσιεύτηκε στις 14/11/2017 στο www.amagi.gr
«Παλιοί αφηγητές, σημερινοί προβληματισμοί.»
Τρία χρόνια μετά τις «Σπάνιες γαίες» και τη σοβιετική Ρωσία του Στάλιν, η Τριανταφύλλου μάς μεταφέρει και πάλι με το περιπετειώδες αφήγημά της σε χρόνους ιστορικούς, αυτή τη φορά όμως στη Γηραιά Αλβιώνα.
Από το οπισθόφυλλο ήδη ερχόμαστε σε επαφή με τους ήρωες-συγγραφείς του βιβλίου. Ο Βενέδικτος Σίλκοξ είναι ο αφηγητής μας, που αποφάσισε να καταγράψει την ιστορία του Λούσιους Πρέσκοτ, ράφτη και στρατιώτη στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο και πάνω απ’ όλα επιστήθιο φίλο του. Ή μήπως όχι; Μήπως το βιβλίο είναι μια καταγραφή της δικής του ζωής, στην οποία παρεμβάλλεται πού και πού ο Πρέσκοτ; Και ποιος ο ρόλος του κύριου Α.Χ. Σίντνεϋ, του εκδότη;
Ο Σίλκοξ, γέννημα-θρέμμα λονδρέζος, θα μας μιλήσει για τους απλούς ανθρώπους, ήρωες και αντι-ήρωες της εποχής, με φόντο την δημοκρατική παρένθεση των άγγλων και τον πολιτικό που την κατάφερε, τον Ολιβερ Κρόμγουελ (1599-1658). Ο λεγόμενος αγγλικός εμφύλιος, που αφορούσε τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας (1642-1651), ανάμεσα στους βασιλόφρονες και τους κοινοβουλευτικούς ήταν μία εξαιρετικά κρίσιμη εποχή τόσο για την Αγγλία, όσο και για τη Σκωτία και την Ιρλανδία. Κατά τη διάρκειά του, που επίσης χαρακτηρίστηκε ως Αγγλική Επανάσταση, αναδείχτηκε για πρώτη φορά η αξία του Κοινοβουλίου και τέθηκαν νέες ιδεολογικές βάσεις και αξίες όπως η ανεξιθρησκία, η κατάργηση της δουλείας, ο φεμινισμός και το ειρηνιστικό κίνημα.
Η συγγραφέας για πρώτη φορά ακολουθεί έναν ανορθόδοξο τρόπο αφηγηματικής γραφής - και εντυπωσιάζει. Η ιστορία χωρίζεται σε μικρά κεφάλαια, πολλές φορές αυτοτελή, ανάλογα με τις ημερομηνίες-κλειδιά, που αφορούν τόσο τους ήρωες όσο και την εποχή. Ταυτόχρονα, με την αφήγηση του Σίλκοξ παρακολουθούμε με ενδιαφέρον έναν άτυπο διάλογο, γεμάτο χιούμορ ή ειρωνεία, ανάμεσα σ’ αυτόν και τον εκδότη του μέσω των υποσημειώσεων του δεύτερου. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον αφηγηματικό κόλπο που χρησιμοποιεί η Τριανταφύλλου, ώστε, είτε να μας μπερδέψει γύρω από το ποιος είναι ο αρχικός συγγραφέας αυτού του έργου, είτε να μας δείξει ξεκάθαρα ότι ο ομοδιηγητικός και ετεροδιηγητικός αφηγητής είναι το ίδιο πρόσωπο. Όλα τα παραπάνω όμως ενισχύουν έναν λόγο ζωντανό και πλούσιο, σαν αυτούς που μας έχει συνηθίσει να απολαμβάνουμε με το έργο της.
Οι ήρωές της είναι τρεις ενδιαφέροντες χαρακτήρες με στοιχεία και προβληματισμούς τού σήμερα. Ο νεαρός Βενέδικτος Σίλκοξ, γόνος της μεσαίας τάξης, ένας τυχοδιώκτης, ζει και βιώνει τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές από μία απόσταση. Φυσικά επηρεάζεται από τις συνθήκες που επικρατούν, αλλά δεν αλλάζει στάση ή τρόπο ζωής. Ο Λούσιους Πρέσκοτ, ένα παιδί με αγωγή, αν και χτυπημένο από τη μοίρα, δεν χάνει την πίστη του για το καλό που κρύβουν οι άνθρωποι μέσα τους και ζητά απλώς μια ήρεμη ζωή. Ωστόσο η Ιστορία θα τον προλάβει. Η Σουζάννα Χάρλεϋ, ο γυναικείος χαρακτήρας που τοποθετεί η συγγραφέας ανάμεσα στους δύο παραπάνω άρρενες ήρωες, έχει όλα τα επαναστατικά και δυναμικά στοιχεία που έχουν κάθε φορά οι ηρωίδες της Τριανταφύλλου. Άξια αναφοράς είναι η χρήση πολιτικών και φιλοσοφικών ζητημάτων, που πολλές φορές ανάγονται σαν σύγχρονοι, σημερινοί προβληματισμοί για την κοινωνία μας, ως θέσεις των ηρώων του μυθιστορήματος.
Το νέο βιβλίο της Τριανταφύλλου, αν και σύντομο (θα θέλαμε λίγο περισσότερο, είναι αλήθεια), δίνει το έντονο πολιτικό του στίγμα αλλά και τον προβληματισμό για την εποχή που ζούμε και για τις επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι, με αντίκτυπο σε προσωπικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Η Ιστορία είναι ο σταθερός και τέλειος καμβάς για να δουλέψει η συγγραφέας, ώστε να ερμηνεύσει το σήμερα που είναι —το λιγότερο— τόσο αινιγματικό.
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε από την αρχη πώς ανεξάρτητα από το βιβλίο, το εξώφυλλο είναι εξαιρετικό, δηλαδή και να μην θες να το διαβάσεις, θέλεις να το βλέπεις να το κοιτάς. Αλλά από το πολύ κοίτα--κοίτα κάποια στιγμή κλατάρεις κι αποφασιζεις να το διαβάσεις, παρακαμπτωντας τις εμμονές σου αλλά και μια ελαφριά απέχθεια για τον συγγραφέα, αν υπάρχει, που υπάρχει, αλλά δεν βαριέσαι, υπάρχουν και χειρότεροι, ολα αυτα ξεχνιούνται οταν θα μπούμε στην ανάγνωση και θα διαπιστωσουμε πως δεν είναι ολα φαλτσα, πως το βιβλίο δεν ειναι για πεταμα, πως μάλλον το άξιζε το κρατικό βραβείο και γενικά είμαστε ευτυχισμένοι που και το χρόνο μας δεν χασαμε, ούτε τα λεφτά μας πήγαν στο βρόντο, και συν της άλλης γνωρισαμε κι εναν ηρωα βιβλίου, πολύ στυλατο, με υπέροχο ονομα:Λουσιους Πρεσκοτ,που εντάξει δεν είχε ευτυχισμένο τέλος, αλλά τουλάχιστον σκεφτόταν ευτυχισμένα. Το μότο του ηταν:spero meliora, δηλαδή, ολα θα πάνε καλά με το καλύτερο τρόπο. Και πήγαν.
*στα συν του βιβλίου, οι υπεροχες ατάκες του που ειναι διάσπαρτες εδώ κι εκει, αλλά τόσο σωστά τοποθετημενες που να μην δείχνουν ξεκρέμαστες, ούτως ώστε να γίνεται η ανάγνωση ενδιαφέρουσα. Μια χαρά.
Ομολογώ πως το βιβλίο με το οποίο μου συστήθηκε η πολυδιαφημισμένη και βραβευμένη πλέον με Κρατικό βραβείο Λογοτεχνίας 2019 Σώτη Τριανταφύλλου αποτέλεσε για εμένα μία τρομερή έκπληξη. Το «Τέλος του Κόσμου σε Αγγλικό Κήπο» είναι μία αυτοβιογραφία γραμμένη από τον Βενέδικτο Σίλκοξ μέσα από την οποία μας αφηγείται τη ζωή του όπως αυτή κυλάει στους βρώμικους δρόμους του Λονδίνου παράλληλα με αυτές του καρδιακού του μή-φίλου Λούσιους και της φλογερής κοκκινομάλλας που ακούει στο όνομα Σουζάνα με την οποία και είναι ερωτευμένος βαθιά αν και η καρδιά της ανήκει αλλού. Στον Λούσιους δηλαδή, αλλά και σε όλους τους άλλους ΕΚΤΟΣ από τον ίδιο! Και φυσικά ολόκληρη η έκδοση περιγράφει τη ζωή του και που ακολούθησε τον θάνατο του συγγραφέα Μπένεντικτ, έχει τα παρατεταμένα διαρκή σχόλια του εκδότη του ο οποίος σε ρόλο αφηγητή-σχολιαστή-ποιόςαπλωσεταρούχαστηβεράντα, βρίσκεται πίσω από κάθε κλειστή πόρτα και μεταφέρει στον αμέριμνο αλλά και ανυποψίαστο αναγνώστη κάθε καυτό κουτσομπολιό που κυκλοφορεί στην πόλη, ειρωνευόμενος διαρκώς την ποιότητα του γράφοντα με σκωπτικά σχόλια, θέλοντας διαρκώς να βάλει λίγο αλατοπίπερο στην αφήγηση ώστε ο ίδιος να βγάλει καμιά λίρα παραπάνω από τη συγκεκριμένη έκδοση που κρατάει ο αναγνώστης στα χέρια του, πράγμα που μας υπενθυμίζει και διαρκώς χωρίς να το κρύβει! Δεν είμαι ειδικός σε βραβεία, δεν έχω διαβάσει κανένα εκ των ανταγωνιστών, θέλω όμως να πω πως καθόλη τη διάρκεια που το κρατούσα στα χέρια μου, είχα την αίσθηση πως το βιβλίο το έγραψε κάποιος άλλος, η έκδοση έχει ένα πικρό αλλά και κοφτερό χιούμορ που μου θύμισε έναν αγαπημένο μου εκλιπόντα Ιταλό λόγιο και συγγραφέα, και το τελείωσα θέλοντας να μην τελειώσει ποτέ, να είχε άλλο τόσο σκεφτόμουνα και ξανασκεφτόμουνα, αν και τώρα που έχει περάσει χρόνος συνειδητοποιώ πως ήταν τόσο-όσο, πράγμα που του προσθέτει έξτρα πόντους στην τελική αξιολόγηση. Μπράβο Soti, δε σου το χα, και εις άλλα με υγεία.
"Αν δες να δεις τον χαρακτήρα και το ήθος κάποιου, δώστου εξουσία"
"Ακόμα και η πιο γλυκομίλητη γυναίκα κρύβει μέσα της μια γλωσσού"
"Καμιά φορά οι άνθρωποι γίνονται αυτό για το οποίο συκοφαντούνται" είναι μερικές μόνο από τις ...ατάκες που ξεπηδούν μέσα από το νέο βιβλίο της Σώτη Τριανταφύλλου η οποία κάθε φορά μας εκπλήσσει ευχάριστα. Πόσα βιβλία έχει εκδώσει αλλά και πάλι σε κάθε νέα έκδοση έχει τον τρόπο να περνάει τα μηνύματα της με βιβλία, είτε μυθιστορήματα, είτε δοκιμιακού τύπου, τα οποία όχι μόνο είναι ενδιαφέροντα αλλά και συζητούνται. Τούτο όμως μου άφησε ένα κενό. Περίμενα ίσως κάτι παραπάνω, κάτι περισσότερο... Σίγουρα όμως θα μείνει στην κεντρική βιβλιοθήκη του γραφείου μου!
Μεταξύ 2 και 3 αστέρια. Νομίζω οτι με αυτό έχω κλείσει με τη ΣΤ. Πολύ ενδιαφέρον από ιστορικής άποψης, αλλά η μυθοπλασία πάσχει σοβαρά υπο το βάρος των ιστορικών γεγονότων. Ο κεντρικός ήρωας καταντά πια δευτερεύον στοιχείο, πολλά γεγονότα στη ζωή του αντιμετωπίζονται αδιάφορα (πχ ο θάνατος της αγαπημένης του περιγράφεται ως καθημερινό βαρετό γεγονός, η ίδια η αγαπημένη ως κεντρικό θυλικό πρόσωπο της ιστορίας παρουσιάζεται εντελώς επιδερμικά). Αυτή η δύσκολη ισοροπία μεταξύ Ιστορίας - μυθοπλασίας έπασχε κάπως και στο Αλμπατρος, το οποίο όμως συνολικά ήταν πολύ καλύτερο γιατί λόγω όγκου υπήρχε χώρος για ανάπτυξη μύθου και ηρώων. Εδώ ο χώρος είναι πολύ στενός και ο μύθος διαβάζεται και μετά ξεχνιέται σε 2 μέρες, κυριολεκτικά.
Αυτό που μένει τελικά απο το βοβλίο είναι η διαπίστωση οτι το ολιγοετές διάλειμμα που είχαν οι Βρετανοί από τη βασιλεία, με τον Κρόμγουελ στα ηνία, κάθε άλλο παρά δημοκρατικό ήταν αφού ουσιαστικά ήταν ένας δικτατορίσκος κι αυτός, απλά αντιβασιλικός (ίσως η αναλογία με τα δεδομένα του 20ού αιώνα είναι οι αριστερές δικτατορίες του ανατολικού μπλοκ, τηρούμενων των αναλογιών, όπου επαναστάτες αγανακτισμένοι από την άρχουσα τάξη έγιναν τελικά οι ίδιοι το σάπιο κατεστημένο που κατηγορούσαν). Και οτι η έλλειψη βασιλιά ή εκθρόνισή του δεν θα έλυνε απαραιτήτως τα προβλήματα. Αντιθέτως, η αναίμακτη επανασταση μερικά χρόνια αργότερα (δεν καλύπτεται από το βιβλίο) και ο ερχομός του βασιλιά Ουίλιαμ από την Ολλανδία και του νέου Κώδικα Δικαιωμάτων που έδωσε δύναμη στο Κοινοβούλιο ήταν αυτό που οδήγησε σε εκδημοκρατισμό (έστω στα πλαίσια της βασιλείας).
Αυτά. Η ΣΤ το έχει με την Ιστορία (άλλωστε ιστορικός είναι) αλλά νομίζω τα καλύτερά της βιβλία μάλλον τα έχει γράψει ήδη. Εκτός κι αν μας εκπλήξει ευχάριστα ξανα με κάτι που ΔΕΝ θα είναι ιστορικό μυθιστόρημα και οι ήρωες θα έχουν σχήμα και ουσία.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο η Σώτη Τριανταφύλλου μας λέει την ιστορία της Αγγλίας μέσω των διηγήσεων του Βενέδικτου Σίλκοξ που γράφει ένα βιβλίο για την ζωή του φίλου του Λούσιους Πρέσκοτ . Ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο με άλλα λόγια. Η αφήγηση ξεκινάει το 1629 και μας περιγράφει τον εμφύλιο μεταξύ κοινωβουλευτικών και βασιλόφρονων, την περίοδο της πανούκλας και την πυρκαγιά στο Λονδίνο. Μπορείς να το χαρακτηρίσεις ως ιστορικό. Είναι αρκετά καλογραμμένο αλλά προσωπικά δεν βρήκα ψυχή στο κείμενο. Ενώ διαβάζεις όλη την τρομερή ιστορία της Αγγλίας παραμένεις αδιάφορος, δεν σε συνταράσσει κανένα συναίσθημα. Στο τέλος του βιβλίου και συγκεκριμένα στην σελ 271, ο ήρωας του βιβλίου Βενέδικτος Σίλκοξ νομίζω ότι δικαιολογείτε για αυτό, λέγοντας : «Έζησα αδιαφορώντας για τους ανθρώπους. Ω, δεν είμαι ο μόνος! Τη δεύτερη μέρα της Μεγάλης Πυρκαγιάς, ο λόρδος δήμαρχος μας είπε : «Πάω να φρεσκαριστώ, δεν έκλεισα μάτι όλη νύχτα» και έπεσε να κάνει σιέστα. Αυτή η αδιαφορία μου, το συνειδητοποιώ τώρα, έκανε ασήμαντα τα γεγονότα της ζωής μου. Δεν μου συνέβη τίποτα που να αξίζει να αφηγηθώ .» Παρόλα αυτά μιλάει για την ζωή του μέσω της ζωής του Λούσιους, του οποίου όπως παραδέχεται φθονούσε, όχι για τα πλούτη του(που δεν είχε) ή για την ομορφιά του( που είχε, αλλά όχι περισσότερη από τον ίδιο) – τον φθονούσε για την καλοσύνη του και για την ιδιαιτερότητα του να βλέπει τα πράγματα όσο στραβά και να του πήγαιναν με αισιοδοξία…. Spero meliora! Έμεινα με την αίσθηση ότι κλείνοντας το βιβλίο και αφού περάσουν μερικές μέρες θα ξεχάσω τα πάντα, εκτός μερικών βασικών.
Τα περισσότερα πράγματα θεωρώ πως είναι υποκειμενικά.. για μένα λοιπόν, αυτό το βιβλίο ήταν από τα πιο βαρετά και ανούσια που έχω διαβάσει στη ζωή μου...
Ακόμα ένα βιβλίο του challenge που έβαλα στον εαυτό μου, να δώσω δηλαδή μια ευκαιρία σε βιβλία που δεν με ενθουσιάζουν πια, κι αν δεν μου αρέσουν να τα αφήσω στο χωριό μου. Ομολογώ πως διαβάζοντας το πρώτο κεφάλαιο, θεώρησα πως το συγκεκριμένο ήταν πολύ δυνατός υποψήφιος για να μείνει στο χωριό. Τα υπόλοιπα δύο κεφάλαια όμως (συνολικά διάβασα τρία) ήταν αρκετά οκ για να με κάνουν να σκεφτώ πως θα ήθελα κάποια στιγμή να το τελειώσω.
Update: Το παραπάνω κομμάτι, γράφτηκε κάπου στα τέλη Σεπτέμβρη του 2021. Πλέον έχουμε Ιούνιο του 2022. Είχα πει πως θα προσπαθούσα κάποια στιγμή να του ξαναδώσω μια ευκαιρία για να δω αν τελικά αξίζει ή όχι. Και το έκανα. Ε, και μαντέψτε! Δεν αξίζει!
Πόσα κεφάλαια έχω διαβάσει μέχρι στιγμής και πραγματικά, δεν γίνεται κάτι ουσιαστικό, κάτι που να εξυπηρετεί την πλοκή ή την εξέλιξη των χαρακτήρων. Αν θέλω να μάθω κι άλλα πράγματα για τον Αγγλικό Εμφύλιο, για τον Όλιβερ Κρόμγουελ, για τον Κάρολο τον 2ο και για άλλα πράγματα που έγιναν εκείνο το διάστημα στην Αγγλία, μπορώ πολύ ωραία να κάτσω και να δω ένα ντοκιμαντέρ. Και ξέρω και πως θα είναι πιο ενδιαφέρον από αυτό εδώ.
Και πέρα από τη μηδενική εξέλιξη, έχουμε και έναν ανορθόδοξο τρόπο αφήγησης, με την ιστορία να εναλλάσσεται μεταξύ του βασικού αφηγητή και του 'εκδότη' του, που σπεύδει να αναιρέσει κάθε τι που λέει ο πρώτος, σε μορφή υποσημείωσης (που σημαίνει ότι αν κάποιος για το χ, ψ λόγο, αποφασίσει να μη διαβάσει τις υποσημειώσεις, έχει διαβάσει μόνο το μισό βιβλίο.)
Δεν ξέρω αν το βιβλίο καλυτερεύει στη συνέχεια, δεν με ενδιαφέρει κιόλας, και βασιζόμενη στη μέχρι τώρα εμπειρία μου, κάτι μού λέει πως δεν θα βελτιωθεί. Είναι κρίμα σε ένα βιβλίο ούτε 300 σελίδες, να διαβάζω και να διαβάζω, και η πλοκή να παραμένει άφαντη. Οπότε, αυτό εδώ παραμένει δικαιωματικά σε αυτά που πολύ απλά, δεν θα τελειώσω ποτέ.
If you made it this far, congratulations. 'Til next time, take care :) :) :)
Αυτό το βιβλίο δεν είναι μυθιστόρημα. --- Πρόκειται για ένα βιβλίο ιστορίας της Αγγλίας του 1600, που αφηγείται ο Βενέδικτος Σίλκοξ με αφορμή την δική του - υποτίθεται - βιογραφία. Ο πρωταγωνιστής και η ζωή του όμως είναι δευτερεύοντα κομμάτια και, συνήθως, αδιάφορα. Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου είναι ιστορικά γεγονότα και πολιτική. --- Το βιβλίο αυτό δεν μου άρεσε, αλλά αν ήξερα πως είναι εκλαϊκευμένη ιστορία δεν θα το διάβαζα, οπότε δεν είμαι ο κατάλληλος αναγνώστης. Δεν είναι πως το βιβλίο δεν είναι καλογραμμένο. --- Τα τρία αστεράκια της κριτικής πάνε στον τρόπο γραφής. Ο συγγραφέας "τσακώνεται" με τον εκδότη του καθόλη την διάρκεια του βιβλίου με σχόλια και υποσημειώσεις που υποτίθεται πως πρόσθετε καθένας τους ανάμεσα στις εκδόσεις του βιβλίου. Αυτό είναι ένα πολύ έξυπνο τέχνασμα στην αρχή, αλλά από κάποιο σημείο και μετά καταντά κουραστικό. Η γραφή όμως είναι έξυπνη, κατά διαστήματα παιγνιώδης με διάφορες ρήσεις άξιες αναφοράς που ξεπηδούν σαν κουνελάκια για να σπάσουν την μονοτονία, έξυπνα κι ενδιαφέροντα τεχνάσματα. Όταν αναφέρεται σε μη-πολιτικά γεγονότα (λ.χ. η αντιμετώπιση που επιφύλασσαν στις μάγισσες) είναι απολαυστικό. Το πρόβλημα είναι πως *εμένα* δεν με ενδιαφέρει *καθόλου* η πολιτική στην Αγγλία του 17ου αιώνα, που ουσιαστικά αποτελεί το θέμα του βιβλίου.
Το τέλος του κόσμου σε αγγλικό κήπο είναι το πρώτο μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου που έπιασα στα χέρια μου και σίγουρα δεν θα είναι το τελευταίο.
Η υπόθεση διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα στο Λονδίνο και είναι αυτό που ονομάζουμε ιστορικό μυθιστόρημα. Μέσα από τις ζωές των ηρώων της η Τριανταφύλλου κάνει ένα πολύ ευχάριστο μάθημα ιστορίας στον αναγνώστη πάνω στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο ενώ η πλοκή εξελίσσεται μέχρι την μεγάλη φωτιά του Λονδίνου το 1666.
Το μεγαλύτερο ατού του βιβλίου είναι ο τρόπος γραφής της, καθώς η αφήγηση του Βενέδικτου Σίλκοξ σχετικά με τα έργα και τις ημέρες του φίλου του Λούσιους Πρέσκοτ, διακόπτεται από τις υποσημειώσεις του εκδότη κ. Σίντνευ. Ο Σίντνευ κάποιες φορές προσφέρει επιπλέον πληροφορίες για τον αναγνώστη αλλά ακόμα περισσότερες αντικρούει τα λεγόμενα του Σίλκοξ συνήθως με καυστικό και χιουμοριστικό τρόπο. Η διανοητική διαμάχη τους είναι απλά απολαυστική.
Η συγγραφέας επιτυγχάνει να βάλει τον αναγνώστη μέσα στο κλίμα της εποχής σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές νόμιζα ότι διαβάζω ένα μεταφρασμένο μυθιστόρημα Άγγλου συγγραφέα. Ουσιαστικά πρωταγωνιστής του βιβλίου δεν είναι τόσο ο Λούσιους ή ο Βενεδικτος αλλά το ίδιο το Λονδίνο.
Σε μόλις 288 σελίδες η Τριανταφύλλου επιτυγχάνει να μιλήσει για την καθημερινή ζωή στο Λονδίνο του 17ου αιώνα, τον εφηβικό έρωτα, τον παραλογισμό του πολέμου με φόντο τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα.
Το βιβλίο αυτό ειναι ��ια ιστορία για ενα παράδοξο ερωτικό τρίγωνο, ειναι η ιστορία του Λονδινου στον 17ο αιώνα, ειναι μια ιστορία για το βιβλίο αυτό καθεαυτό. Επίσης ειναι ενα σχόλιο πάνω στη φενάκη της επανάστασης, στη θρησκεία, σε οσα χωρίζουν και σε οσα ενώνουν τους καθημερινούς ανθρώπους καθε εποχής. Ολα αυτά εκφρασμένα μεσα απο ενα πρισμα χιουμορ και παραδοξολογιας (σαν ενα συνδυασμό του Τζαρμους με τον Ιονεσκο) η οποία εκφραζεται κυριως απο τις ξεκαρδιστικές παρεμβασεις του "εκδότη". Ηταν η πρώτη μου επαφή με το εργο της συγγραφέως και σίγουρα οχι η τελευταία. Επιτέλους ενα ενδιαφέρον Ελληνικό μυθιστόρημα που δεν αναλώνεται σε φτηνά ρομαντζα και σεξουαλικά απωθημένα. Προτείνεται ανεπιφύλακτα.
Ένα βιβλίο έκπληξη για τα ελληνικά δεδομένα. Γλώσσα έξυπνη, κοφτερή και ψυχρή. Με την ψυχρότητα που μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει γεγονότα τόσο μακρινά στο χρόνο και στον τόπο (μας). Τον εμφύλιο της Αγγλίας τον 17ο αιώνα. Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για τον δικό μας τον εμφύλιο. Με οπτικές από εδώ και από εκεί, πάντα να ξύνουν πληγές ακόμα κι όταν προσπαθούν να έχουν ίσες αποστάσεις. Εδώ μπορούμε να δούμε τα πράγματα καθαρά και η μόνη θέση που μπορούμε να πάρουμε είναι απέναντι στον όποιο πόλεμο, στην όποια βία, στον όποιο φανατισμό. Αφηγηματική τεχνική που θυμίζει (κάπως) Υπέροχο Γκάτσμπι, ο φίλος αφηγείται την ιστορία του Φεγγαρόπεδου. Με τη διαφορά ότι εδώ ο θαυμασμός του φίλου κρύβει μέσα του το μικρόβιο της ζήλιας και ίσως τη ρίζα κάθε βίας. Η μικρή ιστορία συναντά τη μεγάλη Ιστορία αφού και οι δύο, είναι αποτέλεσμα ανθρώπινων επιλογών.
Μυθιστόρημα σε μορφή χρονικού με ιστορικό πλαίσιο τα μέσα του 17ου αιώνα στο Λονδίνο, δηλαδή την εποχή του εμφυλίου πολέμου και της επικράτησης του Κρόμγουελ και των πουριτανών του. Η υπόθεση αφορά τις περιπέτειες; των παιδικών φίλων Βενέδικτου Σίλκοξ και Λούσιους Πρέσκοτ και του έρωτα τους για την Σουζάνα που οδήγησε τον Βενέδικτο στην προδοσία. "Η ζωή είναι πιο παράξενη από τα βιβλία και παρ' όλα αυτά στα βιβλία όλα πρέπει να έχουν λογική, σχέση αιτίας και αποτελέσματος, αληθοφάνεια - ενώ στη ζωή δεν έχουν." "...αν έχεις διαφορετικούς σκοπούς, δεν πρέπει να χρησιμοποιείς και διαφορετικά μέσα για να τους πετύχεις;" "Οι χώρες δεν είναι ίδιες μεταξύ τους, οι εμφύλιοι πόλεμοι όμως νομίζω ότι είναι." "...ο βασιλιάς Κάρολος Στιούαρτ καταδικάστηκε για εσχάτη προδοσία (ο Λούσιους αναρωτιόταν αν υπήρχε 'πρώτη' προδοσία εφόσον υπήρχε 'εσχάτη'... Λίγες μέρες αργότερα, ο Κάρολος οδηγήθηκε στη λαιμητόμο: αν είχε επιλέξει να τον φοβούνται κι όχι να τον αγαπάνε, ο βασιλιάς είχε, στο τέλος, τη μοίρα των ανθρώπων που κανείς δεν φοβόταν και κανείς δεν αγαπούσε." "Για να προδώσεις κάποιον, πρέπει πρώτα να είσαι φίλος του" "Οι άνθρωποι, Πρέσκοτ, πρέπει να γεννιούνται ίσοι. Κι έπειτα να αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για να παραμείνουν ίσοι."
Η Σώτη Τριανταφύλλου είναι μια συγγραφέας εγνωσμένου ταλέντου. Μπορεί να διηγείται ιστορίες για τα πάντα, ιστορίες που διαδραματίζονται σε οποιαδήποτε εποχή σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Αυτή τη φορά διαλέγει το Λονδίνο του 17ου αιώνα και μεταφέρει τον αναγνώστη σε μια περίοδο δύσκολη, που χαρακτηρίζεται κυρίως από συμφορές: Εμφύλιος πόλεμος, πανούκλα, πυρκαγιές. Διαβάζοντάς το ο αναγνώστης νομίζει ότι ζει όλες τις καταστάσεις από κοντά, το γνωστό, άμεσο στυλ της και ο ζωντανός της λόγος γεφυρώνουν τις χρονικές αποστάσεις. Μπουρλέσκ χαρακτήρες και πρόσωπα που μπορεί κανείς εύκολα να μετουσιώσει σε εικόνα στο μυαλό του, με το ιστορικό περίγραμμα ατόφιο και δοσμένο σαν παραμύθι, εύπεπτο και κατανοητό. Θα κρατήσω μία και μόνη φράση, από το βίο του Λούσιους Πρέσκοτ, του αγαθού και πολύπαθου ράφτη, που φάνηκε να μην το βάζει ποτέ κάτω παρά τις ατυχίες: spero meliora...
Περιπετιώδες; Δεν θα το έλεγα Ενας ιδιαίτερος τρόπος γραφής Αφηγείται ο Βενεδικτος Σιλκοξ ασπονδος φίλος του Λούσιους Πρέσκοτ χαρισματικό άνθρωπο με μότο ολα θα πάνε καλλίτερα Και τον τόνο τον δίνουν οι ατελείωτες υποσημειώσεις του εκδότη. Αυτό είναι το πρωτότυπο σχήμα γραφής Ιστορία της εποχής Κρομγουελ ,Παλινόρθωσης τουΚαρόλου , του χαοτικού πάμφτωχου Λονδίνου της αρχης της μετανάστευσης της Πανούκλαδ και της Πυρκαγιάς Μερικές περιγρΦές ατόμων κΑι καταστάσεων θα μπορούσαν να παραπέμπουν και σήμερα Δεν ξέρω τι απήχηση επχει στον μέσο αναγνώστη χωρίς γνώση και ενδιαφέρον για την εποχή Ισως πρόδρομος «Της Ευνοουμένης» Δεν με έθελξε Το τέλειωσα γιατί δεν αφήνω βι λία στη μέση και γιατι το πλήρωσα
Αναπαριστά επιτυχημένα την εποχή του αγγλικού εμφυλίου πολέμου. Μέσα από την απλοϊκή αντίληψη του Λούσιους παρουσιάζεται το παράλογο κάθε πολέμου, πόσο μάλλον του εμφυλίου. Ο ήρωας εμμένει στην καλή/αισιόδοξη οπτική των πραγμάτων (Spero meliora), παρά την απελπισία που δικαιολογημένα τον κατακλύζει κάποιες φορές. Ο συνεχής διάλογος του συγγραφέα με τον εκδότη μέσα από τις σημειώσεις του δεύτερου, χαρίζει στην αφήγηση μια δεύτερη φωνή. Συνολικά, η ιστορία του βιβλίου αποδεικνύει ότι οι απλοί άνθρωποι είναι και ήταν τα θύματα της ιστορίας και των μεγάλων αποφάσεων ανθρώπων με μεγάλες φιλοδοξίες και καθόλου αγνές προθέσεις.
Νιωθεις την ατμοσφαιρα αυτου του βιβλιου, ακους τα ουρλιαχτα του, θαμπωνεσαι απο το γκριζο του πεπρωμενου των ηρωων του, διασταυρωνεσαι με μια εποχή αλλοτινη και τοσο ομως απτα συγχρονη.