Ποια τα όρια της γυνακείας φύσης και ποιός τολ΄μα να αναμετρηθεί μαζί τους; Ποιός μπορεί να φιλοτεχνήσει με μαεστρία μια σειρά γυναικείων πορτραίτων, δημιουργώντας μια πινακοθήκη αγγελικών και δαιμονικών γυναικών; Βερενίκη , Μορέλα, Ελεονόρα,Σεχραζάτα,Λίγεια Πέντε ηρωίδες, πέντε σκοτεινές ιστορίες, ένας κοινός παρονομαστής: o άρχοντας του γκροτέσκου, Edgar Allan Poe.
The name Poe brings to mind images of murderers and madmen, premature burials, and mysterious women who return from the dead. His works have been in print since 1827 and include such literary classics as The Tell-Tale Heart, The Raven, and The Fall of the House of Usher. This versatile writer’s oeuvre includes short stories, poetry, a novel, a textbook, a book of scientific theory, and hundreds of essays and book reviews. He is widely acknowledged as the inventor of the modern detective story and an innovator in the science fiction genre, but he made his living as America’s first great literary critic and theoretician. Poe’s reputation today rests primarily on his tales of terror as well as on his haunting lyric poetry.
Just as the bizarre characters in Poe’s stories have captured the public imagination so too has Poe himself. He is seen as a morbid, mysterious figure lurking in the shadows of moonlit cemeteries or crumbling castles. This is the Poe of legend. But much of what we know about Poe is wrong, the product of a biography written by one of his enemies in an attempt to defame the author’s name.
The real Poe was born to traveling actors in Boston on January 19, 1809. Edgar was the second of three children. His other brother William Henry Leonard Poe would also become a poet before his early death, and Poe’s sister Rosalie Poe would grow up to teach penmanship at a Richmond girls’ school. Within three years of Poe’s birth both of his parents had died, and he was taken in by the wealthy tobacco merchant John Allan and his wife Frances Valentine Allan in Richmond, Virginia while Poe’s siblings went to live with other families. Mr. Allan would rear Poe to be a businessman and a Virginia gentleman, but Poe had dreams of being a writer in emulation of his childhood hero the British poet Lord Byron. Early poetic verses found written in a young Poe’s handwriting on the backs of Allan’s ledger sheets reveal how little interest Poe had in the tobacco business.
«Το υπέρτατο θέμα της ποίησης είναι ο θάνατος μιας ωραίας γυναίκας» (Έντγκαρ Άλαν Πόε, από το οπισθόφυλλο).
Η πρώτη φορά που διάβασα Πόε, και έμεινα με κάπως ανάμεικτες εντυπώσεις. Περίμενα ίσως περισσότερο τρόμο ή περισσότερο μυστήριο, αλλά απ’ αυτή την άποψη τα διηγήματα της ανθολογίας μού φανήκανε λίγο μουδιασμένα. Στην συλλογή συμπεριλαμβάνονται η Βερενίκη, η Μορέλα, η Ελεονόρα, η Σεχραζάτ και η Λίγεια (και ξεχώρισα πολύ την τελευταία), που έχουν όλες τους ένα κοινό: ο αφηγητής είναι εμμονικά και εγωιστικά ερωτευμένος μαζί τους (με εξαίρεση την περίπτωση της Σεχραζάτ, με την εμμονή πάντως να παίζει ρόλο στην ιστορία), και, πράγμα αναμενόμενο δεδομένου του οπισθόφυλλου, είναι όλες τους νεκρές.
Πέραν του ότι είχα πολύ μεγάλες προσδοκίες (αν και εάν ήξερα πως δεν θα διάβαζα τρόμο ακριβώς, αλλά πιο πολύ μαγικό ρεαλισμό, θα ήμουν πάρα πολύ ικανοποιημένη), νομίζω ότι λιγάκι με μάγκωσε η μετάφραση. Σαν να ήτανε λίγο άκαμπτη και κάπως αμήχανη, όμως αυτό το σχόλιο δεν το κάνω με βεβαιότητα επειδή δεν έχω διαβάσει Πόε ούτε στο πρωτότυπο, ούτε από άλλον μεταφραστή. Επιφυλάσσομαι ωστόσο!
Ομολογώ πως ο Edgar Allan Poe, είναι ένας από τους συγγραφείς των οποίων η ζωή και το πώς έχουν επηρεάσει άλλα media τα οποία καταναλώνω (π.χ. μουσική, ταινίες κλπ) μού είχαν κεντρίσει το ενδιαφέρον πιο πολύ από το ίδιο το έργο τους.
Έχοντας διαβάσει ήδη κάποια από τα ποιήματά του και με πολλά από αυτά να τα συναντώ συχνά-πυκνά ως αναφορές, αποφάσισα να δώσω σε αυτή τη μικρή συλλογή ιστοριών μια ευκαιρία.
Έχουμε λοιπόν πέντε σύντομες ιστορίες με πρωταγωνίστριές τους γυναίκες, αλλά όχι και ακριβώς πρωταγωνίστριες, καθώς οι ίδιες δεν αναπτύσσονται σαν κάτι άλλο πέρα από ιδανικά σύμβολα που εξυπηρετούν τον αφηγητή.
Οι γυναίκες εδώ, συμβολίζουν το τέλειο, το όμορφο, το αγνό. Είναι πιστές έως θανάτου στον αγαπημένο τους και ενώ είναι έξυπνες, φροντίζουν αυτό τους το προσόν να μην επισκιάζει το άλλο τους μισό. Εκτός κι αν είναι η Σεχραζάτ, που κάνει αυτό το λάθος και οδηγείται στην εκτέλεση, σε αντίθεση με τις άλλες πρωταγωνίστριες του βιβλίου που πεθαίνουν από (κυρίως) φυσικά αίτια.
Και μέσα σε ιστορίες με γυναίκες που εξυπηρετούν την εξέλιξη των αντρικών χαρακτήρων, έχουμε και το σασπένς που ξέρουμε ότι θα συναντήσουμε στις ιστορίες του Poe. Νεκροφάνεια που οδηγεί σε ταφή πριν επέλθει ο θάνατος, χαλάρωση των ορίων μεταξύ της ζωής και του θανάτου, παραισθήσεις που κάνουν τους πρωταγωνιστές να αμφισβητούν την πραγματικότητα και τα λοιπά.
Και θα μού πείτε "Μα καλά, κι εσύ τι περίμενες από έναν άντρα συγγραφέα που έζησε τον 19ο αιώνα; Σύρε διάβασε Ντε Μποβουάρ." Και θα σας προλάβω, λέγοντάς σας πως αυτό δεν αλλάζει το ότι είχα προσδοκίες λόγω hype κι επειδή κάποια από τα ποιήματα του μου είχαν αρέσει, ούτε το ότι μια χαρά αξιόλογα έργα μπορεί να γράψει κάποιος που έζησε εκείνη την εποχή. Κι αν και ξέρω ότι δεν μπορώ να περιμένω κάτι ριζοσπαστικό, τουλάχιστον μπορώ να περιμένω να έχει μια κάποια ποικιλία, ειδικά από τη στιγμή που μιλάμε για διαφορετικές ιστορίες.
Γιατί, πραγματικά, εδώ η ποικιλία έλειπε. Αρχικά, και οι πέντε ιστορίες μού φάνηκαν μουντές; Μουδιασμένες; Δεν ξέρω πως να το περιγράψω σωστά, ξέρω όμως πως δεν με έκαναν να νιώσω κάτι. Κι αν μη τι άλλο, όταν μιλάμε για σασπένς, ακόμα και σε μικρές ιστορίες, μια ένταση για το τι θα γίνει στο τέλος, θες να την έχεις.
Και φυσικά, αυτό δεν ήταν θέμα μόνο στη γραφή, αλλά και στις ίδιες τις ιστορίες. Ίδια μοτίβα, ίδιες καταλήξεις, ίδιοι μονοδιάστατοι και κενοί χαρακτήρες. Ακόμα και η Σεχραζάτ που, όπως ανέφερα και πιο πάνω, ξεκίνησε διαφορετικά, δεν κατάφερε να γλιτώσει από την ίδια βαρεμάρα που ήταν άφθονη και στις άλλες.
Ακόμα, πώς γίνεται να μιλάμε για ιστορίες των 10-15 σελίδων η κάθε μία, και πάλι να νιώθω πως μεγάλα κομμάτια τους είναι filler που δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό;
Αν και δεν μού άρεσε, δεν θα το βαθμολογήσω με 1/5, καθώς όσο και να με δυσκόλεψε, όση υπνηλία και να μού προκάλεσε, δεν με έκανε να το μισήσω ή να ντραπώ εκ μέρους του δημιουργού για αυτά που διαβάζω (κάτι που φυσικά κι έχει γίνει με άλλους συγγραφείς.)
Δεν μπορώ με βεβαιότητα να πω αν πρόκειται για ατυχή επιλογή ιστοριών από τον εκδότη, ελπίζω όμως να μην είναι έτσι και όλα τα άλλα διηγήματα του Poe, καθώς θα ήθελα κάποια στιγμή να του δώσω κι άλλη μια ευκαιρία, ίσως με κάτι αρκετά διαφορετικό την επόμενη φορά. Βέβαια, ακόμα και να μην βρω στο μέλλον κάτι να μού αρέσει, πολύ απλά θα δεχτώ ότι εγώ και ο Poe δεν ταιριάζουμε και θα πάω παρακάτω...
If you made it this far, congratulations! 'Til next time, take care :) :) :)
(2.5 stars) Η πρώτη επαφή με τον Edgar Allan Poe ήταν σίγουρα περίεργη. Οι ιστορίες μου άφησαν περίεργα συναισθήματα, κάποιες πιο πολύ από άλλες. Και ακόμα για ένα τόσο μικρό βιβλίο υπήρχαν πολλά σημεία που απλά αποτελούσαν fillers και δεν εξυπηρετούσαν κάποιον σκοπό. Η μεταφραση σχεδόν παντα περίεργη, μουντή και αλλόκοτη. Τέλος, δεν ξέρω τι περίμενα, αλλά δεν μου φάνηκε έως και καθόλου τρομακτικό, αφού προσωπικά το εντασω ξεκάθαρα στη κατηγορία του μαγικού ρεαλισμού.