ESP Q4 a.

Kasanayan sa pakikiharap sa
mga tao (people skills) – magiliw na
naglilingkod sa kapwa
b. Kasanayan sa mga datos (data
Aralin 1: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng skills) – magaling magtago ng mga
Tamang Kursong Akademiko o Teknikal- piles dokumento
Bokasyonal, Sining at Isports, Negosyo o c. Kasanayan sa mga bagay-bagay
Hanapbuhay (Things Skills) – nagpapaandar ng
mga makina, nag-aayos ng mga
kagamitan, nakaunawa at umaayos sa
mga pisikal, kemikal at biyolohikong
A. Talento – pambihira at likas na kakayahan ng
mga functions.
tao
d. Kasanayan sa Ideya at Solusyon
B. Kakayahan – maiuugnay sa salitang abilidad
(Ideas Skills) – lumulutas ng mga
C. Hilig – nasasalamin ito sa mga paboritong
mahihirap at teknikal na bagay at
gawain o gusto mo at buo ang iyong puso
nagpapahayag ng mga saloobin at
D. Iba pang salik… tulad ng pagpapahalaga at
damdamin sa malikhaing paraan.
mithiin

3. Hilig – nasasalamin sa mga paboritong

Aralin 2: Mga Mahalagang Hakbang Upang
gawiain na nagpapasya sa iyo dahil gusto mo
Mapaunlad ang Talento at Kakayahan Ayon sa
at buo ang iyong puso na ibigay lahat ng
Hilig o Mithiin
makakaya ng hindi makaramdam ng pagod o
pagkabagot
- salungat dito ang mga bagay na ayaw
Mula sa iyong kakayahang mag-isip (intellect) at mong gawin
kalayaan ng kilos-loob (freewill) ay gamitin ito tungo - hinati ng sikolohistang si John
sa tama at wastong pagpili o pagpapasya. Holland sa anim ang mga
jobs/career/work environment,
Ito ay:
Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Tamang Track a. Realistic – nasisiyahan sa pagbuo
o Kursong Akademiko, Teknikal-Bokasyonal, ng mga bagay gamit ang
Sining at Disenyo, at Isports: malikhaing kamay o gamit ang
1. Talento – pambihirang biyaya at likas na mga kasangkapan kaysa
kakayahang kailangan tuklasin makihalubilo sa mga tao at
- magsisilbi mong batayan sa pagpili makipagpalitan ng opinion.
ng track o kursong akademiko, o Matapang, praktikal at mahilig sa
teknikal bokasyunal, negosyo o mga gawaing outdoor.
hanapbuhay sa iyong pagtatapos ng b. Investigate – nakatuon sa mga
Junior High School. gawaing pang-agham, gustong
- Tulad ng: magtrabaho ng mag-isa kaysa may
Visual/Spatial kasamang iba. Mayaman sa ideya
Verbal/linguistics at malikhain sa kakayahang pang-
Mathematical/logical agham. Sila ay mapanaliksik,
Bodily Kinesthetic mapanuri, malalim, matalino at
Musical/Rhythmic task oriented.
Intrapersonal c. Artistic – malaya, malikhain at
Interpersonal mataas ang imahinasyon at may
Existensial malawak na isipan. Nais nila ang
2. Kasanayan o Skills – mga bagay kung saan mga gawaing may kaugnayan sa
tayo mahusay o magaling, na niiugnay ito sa wiki, sining, musika, pag-arte at
salitang abilidad, kakayahan o kahusayan. iba pa.
- Tulad ng: d. Social – palakaibigan, popular at
responsible. Gusto nila ang
interaksiyon at pinaliligiran ng
mga tao. Madalas mas interesado
 sila sa mga talakayan ng mga
problema o sitwasyon ng iba at
Ngayong nasa Baiting 9 ka na, may kakayahan ka nang
mga katulad na gawain.
mag-isip at may malayang kilos-loob na gabay mo sa
e. Enterprising – mapanghikayat,
paggawa ng mabuti. Ang iyong isip ay may
mahusay mangumbinsi ng iba para
kakayahang alamin at tuklasin ang anumang bagay na
sa pagkamit ng inaasahan o target
naisin. Dahil dito, sa pagkakataon na ikaw ay
goals. Ang mga taong may mataas
magpapasiya at mat panahong nalilito sa pagpili ng
na interes dito ay madalas na
anumang bagay o solusyon, nararapat na iwasan ang
masigla, nangunguna at may
mabilisan at di pinag-isipang kilos.
pagkukusa at kung mknsan ay
madaling mawalan ng pagtitimpi
at pasensya.
f. Conventional – naghahanap ng Mahalagang maglaan ng oraas sa pag-iisip bago
mga panununtunan at direksiyon; mamili, dahil ito ang tutulong sa iyo na makita ang
kumikilos ayos sa tiyak na kabuuan at ang iba’t ibang anggulo ng sitwasyon. Mas
inaasahan sa kanila. Mailalarawan maraming kaalaman sa mga bagay at sitwasyon, mas
sila bilang magtiyaga, malinaw itong makikita. Mas malaki ang panahon at
mapanagutan, at mahinahon. oras sa pag-iisip ng solusyon, mas malaki rin ang
Masaya sila sa mga gawaing tiyak, pagkakataon na maging tugma at angkop ito sa mga
may sistemang sinusunod, maayos bagay na pinili o ninanais. Malaya kang lumalapit sa
ang mga datos at organisado ang mga taong pinagkakatiwalaan at makapagbibigay sa
record. iyo ng mabuting payo. Hindi ito maiaalis sa ito dahil
sila ang mga taong matatakbuhan natin sa oras na
kailagan natin ng tulong. Pag pinaikli mo yan lahat it
means don’t choose agad and pag-isipan mo ng mabuti
4. Pagpapahalaga – nagpapamalas ng
ses.
pagsisikap na abutin ang mga ninanais sa
buhay at makapaglingkod ng may
pagmamahal sa bayan bilang pakikibahagi sa
pag-unlad ng ating ekonomiya. Kilos-loob ang ginagamit para pumli tapos and
kalayaan may kaakibat na pananagutan pareho sa
pagpili

5. Mithiin – kailangan magkaroon ng matibay na Nilikha ang tao para makipagugnayan mahuhubog lang
personal na pahayag ng misyon sa buuhay para ang pagkatao ng tao kung makikipagsalamuha siya sa
makamit ang minimithi. Di lang dapat umiiral iba tapos makaktulong para maging maganda ang
sa iyo ang hangaring magkaroon ng mga mundo.
materyal na bagay at kaginhawaan sa buhay,
kailangan ay isipin rin ang pakikibahagi para
sa kabutihang panlahat. Lahat ng tao may kalayaan pumili kaya dapat gamitin
sa tama dahil lahat ng pagpili ay may kaakibat na
pananagutan dapat din daw may maramdaman na
Sa pagpili ng Track o Kursa para sa Baitang-11 kasiyahan sa ginawang pagpili.
dapat isaalang-alang ang mga sumusunod:
1. Ang magkaroon ng makabuluhang
hanapbuhay o maiangat ang antas na buhay.
2. Tataglayin mo ang katangian ng isang
produktibong magggagawa.
3. Kung masisiguro ang pagiging produktibo sa
iyong mga gawin, ikaw rin ay nakikibahagi sa
pag-uunlad ng ekonomiya ng bansa.

Aralin 4: Mga Hakbang sa Paghahanda sa Pagpili

Aralin 3: Ang Tamang Pagpili ng Track o Kurso: ng Kurso/Track sa Senior High School
Makatulong sa Pag-unlad ng Ekonomiya
Hinati ni John Holland sa anim ang mga
Jobs/careers/work environments, ito ay realistic,
investigate, artistic, social, enterprising at
conventional. Hindi lamang nasa iisang kategorya ang
hilig o interes sng isang tao, maari siyang magtaglay
ng tatlong kombinasyon