Guillotine
'n Guillotine is 'n toestel waarmee mense (as 'n vorm van doodstraf) onthoof word. Die toestel gebruik 'n valbyl wat 'n persoon se kop op 'n besonder vinnige en (so word veronderstel) pynlose manier afkap. Dit is vir die eerste keer algemeen tydens die Franse Revolusie gebruik.
'n Guillotine bestaan uit 'n swaar lem (valbyl) wat vertikaal in 'n raam op en af beweeg. Die lem is aan 'n katrol geheg wat dit ophys. Wanneer die katrol vrygestel word, val die lem as gevolg van swaartekrag op die gevangene se kop neer, wat dit dan afsny.
Histories is guillotine-agtige toestelle in die Middeleeue uitgevind en reg oor die hele Europa aangewend (soos in Skotland met hul "Scottish Maiden"). Die guillotine is egter vir die eerste keer algemeen in Frankryk tydens die Franse Revolusie van 1789 gebruik. Dit was destyds die enigste wettige manier van teregstelling in Frankryk gewees. Dit is ook algemeen in lande soos België, Duitsland, Swede en sommige Switserse kantons gebruik. Aangesien hierdie lande die doodstraf afgeskaf het, word die guillotine vandag nie meer gebruik nie.
Joseph Guillotin en die eerste guillotin
[wysig | wysig bron]Die guillotine is na die Franse dokter, Joseph Ignace Guillotin vernoem. Guillotin was teen die doodstraf gekant. Hy het besef dat hy dit nie sal kan stop nie, en het gepoog om 'n meer menslike manier te vind om die doodstraf te voltrek. Hy het sy voorstel op 10 Oktober 1789 gemaak. Hoewel Guillotin weinig tot die ontwerp van die masjien bygedra het, is sy naam in die geskiedenis daarmee verbind. Die masjien is deur 'n ander dokter, Antoine Louis bedink. Die toestel het vinnig, teen Guillotin se wil, as die guillotine bekend geword. Guillotin het dit tot sy dood in 1814 betreur.
Die ontwerp van 'n vinnige, pynlose masjien vir onthoofding is aan Tobias Schmidt, 'n Duitse ingenieur toevertrou. Schmidt het die eerste guillotine gebou en het dit aanvanklik op diere, maar later ook op dooie mense getoets. Sy ontwerp het uit twee veertien voet pale met 'n dwarsbalk bestaan. Die lem was reguit of soos 'n byl gebuig. Die stelsel is met 'n tou en katrol aan die gang gesit, terwyl die hele konstruksie op 'n platform opgestel is.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Guillotine.