Franse wetgewende verkiesing van 2024

Kaart van die 2024 Franse wetgewende verkiesingsuitslae se eerste ronde.

’n Wetgewende verkiesing is op 30 Junie 2024 in Frankryk gehou, met ’n tweede ronde wat op 7 Julie gehou is (een dag vroeër vir sommige oorsese kiesers), om al 577 lede van die 17de Nasionale Vergadering van die Vyfde Franse Republiek te verkies. Die verkiesing het gevolg op die ontbinding van die Nasionale Vergadering deur president Emmanuel Macron, wat besluit het om 'n blitsverkiesing uit te roep in die nasleep van die 2024-verkiesing van die Europese Parlement in Frankryk waarin die Rassemblement National aansienlike winste teen sy Besoin d'Europe-kieslys behaal het. Laasgenoemde het 'n aansienlike aantal setels verloor in vergelyking met die 2019-verkiesing van die Europese Parlement.

Die wetgewende verkiesing het vier politieke hoofblokke gehad: Ensemble, die koalisie van pro-Macron-magte insluitend Renaissance, die Demokratiese Beweging en Horizons; die Nuwe Populêre Front (NFP), wat die hoofpartye van die linkse, insluitend La France Insoumise, die Sosialistiese Party, Les Écologistes en die Franse Kommunistiese Party, bymekaar bring; die Rassemblement National (RN), wat benewens sy eie kandidate ook verskeie dosyn kandidate ondersteun het, ondersteun deur Éric Ciotti van Les Républicains (LR), wat 'n leierskapskrisis binne laasgenoemde uitgelok het; en die oorgrote meerderheid ander LR-kandidate, wat deur die party se nasionale beleggingskomitee ondersteun is.

Meningspeilings voor die verkiesing het voorgestel dat hoë stempersentasie en die vlak van tripolarisasie van die kiesers tussen Ensemble, die Nuwe Populêre Front (NFP), en die Rassemblement National, die potensiaal het om tot 'n ongekende aantal drieparty-kompetisies in die tweede ronde van die verkiesing sou lei. Ontleders het ook opgemerk dat die konsolidasie van die kiesers agter hierdie drie hoof politieke magte ook kan lei tot totale institusionele dooiepunt na die verkiesing in die geval dat geen blok in staat sou wees om die stemme van 'n volstrekte meerderheid van lede van die Nasionale Vergadering te verseker nie. Dit kan Macron dwing om so gou as in 2025 'n tweede spoedverkiesing uit te roep, soos deur die grondwet bepaal.

In die eerste ronde van die verkiesing het die RN en hul bondgenote voorgeloop met 33,21% van die stemme, gevolg deur die partye van die Nuwe Populêre Front met 28,14%, dié van Ensemble met 21,28%, en LR-kandidate met 6,57%, met 'n algehele stempersentasie van 66,71%, die hoogste sedert 1997. Op grond van hierdie resultate was 306 kiesafdelings op pad na drierigting-aflope en 5 na vierrigting-aflope. Altesaam 76 kandidate is direk in die eerste rondte verkies, en RN-gesteunde kandidate het vir die tweede rondte in 444 ander kiesafdelings gekwalifiseer, vergeleke met 415 vir die NFP, 321 vir Ensemble, en 63 vir LR (volgens Le Monde se klassifikasies van kandidate). Teen die tweede ronde, nadat 134 NFP-gesteunde en 82 Ensemble-gesteunde kandidate onttrek het (van wie die meeste dit gedoen het om te probeer verhoed dat die RN wen), het slegs 89 drieparty- en 2 vierparty-verkiesings oorgebly.