Friese
- Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Fries.
| Friese | |
|---|---|
| Totale bevolking: | ca. 1,5 miljoen |
| Belangrike bevolkings in: | |
| Taal: | Fries, Nederlands, Duits, Nedersaksies |
| Geloofsoortuiging: | Protestantse Christendom, oorwegend Calvinisme en Lutheranisme; Rooms-Katolieke minderhede, veral in die diaspora; ook vrye kerke en nie-godsdienstige groepe. |
| Verwante etniese groepe: | Ander Germaanse volke soos Afrikaners, Duitsers, Engelse, Nederlanders en Vlaminge |
Die Friese (Noord-Fries: Fresken, Saterfries: Fräisen, Wes-Fries: Friezen) is 'n Germaanse etniese groep inheems aan die Noordseekus van Nederland en Duitsland wat 'n gemeenskaplike Friese afkoms, kultuur en geskiedenis deel, en wat verband hou met die Friese tale.[1][2]
Die Friese is in beide Nederland en Duitsland 'n erkende minderheid (in Duitsland saam met Dene, Roma en Sorbe[3]) en leef veral langs die kus van Friesland, Groningen, Nedersakse en Sleeswyk-Holstein, waar ook die drie Friese tale amptelike erkenning geniet.
Die etniese groep van die Friese word verdeel in drie subgroepe met drie moedertale:
- die Noord-Friese van Noord-Friesland in Sleeswyk-Holstein, wat verband hou met Noord-Fries en sowat 60 000 mense omvat. Noord-Fries word deur sowat 10 000 mense gepraat.[4]
- die Oos-Friese van Oos-Friesland in Nedersakse, wat verband hou met Oos-Fries (nou Saterfries) en sowat 2 250 mense omvat. Saterfries word deur sowat 2 000 mense gepraat.[5]
- die Wes-Friese van Wes-Friesland in Friesland en Groningen, wat verband hou met Wes-Fries en sowat 660 000 mense omvat. Wes-Fries word deur sowat 470 120 mense gepraat.[6]
Die etniese groep van die Friese is reeds sedert die Antieke tydperk bekend en is deur die Antieke Romeine Frisii en deur die Antieke Grieke οι Φρίσσιοι of Φρείσιοι genoem. Hulle het reeds voor die Groot Volksverhuising aan die Rynmonding geleef. In die vroeë 7de eeu het die Friese hul eie koninkryk (Fries: Fryske Keninkryk, Latyns: Magna Frisia) opgerig wat in 750 sy grootste uitbreiding bereik en in konflik met die suidelike Frankiese Ryk gekom het.
Beeldgalery
[wysig | wysig bron]-
Vlag van die Friese Raad
-
Ligging van Noord-Friesland in Sleeswyk-Holstein
-
Vlag van Noord-Friesland
-
Wapen van Noord-Friesland
-
Ligging van Oos-Friesland
-
Vlag van Oos-Friesland
-
Wapen van Oos-Friesland
-
Ligging van (Wes-)Friesland in Nederland
-
Vlag van (Wes-)Friesland
-
Wapen van (Wes-)Friesland
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) Minahan, James (2000). One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups. Greenwood Publishing Group. p. 769. ISBN 0313309841. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ (en) Danver, Steven L. (10 Maart 2015). Native Peoples of the World: An Encylopedia of Groups, Cultures and Contemporary Issues. Routledge. p. 307. ISBN 1317464001. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ "Nationale Minderheiten" (in Duits). Bundesministerium des Innern. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2017. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Frisian, Northern" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Junie 2019. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Saterfriesisch" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Julie 2019. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Frisian, Western" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 6 April 2016.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Friese.
- (de) (en) (nl) Amptelike webwerf van die Friese Raad