Katedraal van Christus die Verlosser
Die Katedraal van Christus die Verlosser (Russies: Храм Христа Спасителя; Chram Christa Spasitelja) is ’n katedraal op die oewer van die Moskwa-rivier in Moskou, Rusland, ’n paar blokke wes van die Kremlin. Dit is die grootste Russies-Ortodokse kerk ter wêreld.
Ontwerp
[wysig | wysig bron]Toe Napoleon se laaste soldate Moskou verlaat, het tsaar Aleksander I ’n manifes op 25 Desember 1812 onderteken waarin hy onderneem om ’n katedraal te bou ter ere van Christus die Verlosser uit dankbaarheid en as gedenkteken vir die opofferings van die Russiese volk.
Dit het ’n hele ruk geduur voor die bouwerk begin het. Die eerste ontwerp wat Aleksander in 1817 goedgekeur het, was deur Aleksander Witberg. Dit was ’n flambojante Neoklassieke ontwerp met Vrymesselaarsimbolisme. Bouwerk is begin op die Mossieheuwels, die hoogste punt in Moskou, maar dit het geblyk dat die terrein nie stewig genoeg vir so ’n hoë gebou was nie.
Alekander is intussen deur sy broer tsaar Nikolaas I opgevolg. Hy was streng Ortodoks en patrioties, en het nie van die Neoklassieke en Vrymesselaarselemente gehou nie. Hy het sy gunsteling-argitek, Konstantin Thon, aangestel om ’n nuwe kerk te ontwerp. Thon het die Aja Sofia in Konstantinopel as inspirasie gebruik. Sy Neobisantynse ontwerp is in 1832 goedgekeur en ’n nuwe terrein, nader aan die Moskouse Kremlin, is in 1837 deur die tsaar gekies. ’n Klooster en kerk op die terrein moes verskuif word en bouwerk het eers in 1839 begin.
Bouwerk
[wysig | wysig bron]Bouwerk aan die katedraal het jare geduur en die beste Russiese skilders soos Iwan Kramskoi, Wasili Soerikof en Wasili Weresjtsjagin het die binnekant nog vir die volgende twintig jaar versier. Die katedraal is ingewy op dieselfde dag dat tsaar Aleksander III gekroon is, 26 Mei 1883. ’n Jaar vroeër is Pjotr Tsjaikofski se 1812-overture vir die eerste daar opgevoer.
Sloping
[wysig | wysig bron]Ná die Russiese Rewolusie van 1917 en spesifiek die dood van Wladimir Lenin, is die prominente terrein van die katedraal deur die Kommuniste gekies vir die bou van ’n monument aan sosialisme bekend as die Paleis van Sowjets. Dit sou in modernistiese lae gebou word en bo-op sou ’n enorme standbeeld van Lenin opgerig word met sy arms omhoog as teken van ’n seëning.
Op 5 Desember 1931 is die katedraal in opdrag van Josef Stalin met dinamiet gesloop. Dit het meer as ’n jaar geduur om die bourommel te verwyder.
Die bou van die Paleis van Sowjets is onderbreek weens ’n geldtekort, die uitbreek van oorlog en oorstromings deur die nabygeleë Moskwa-rivier. Ná ’n lang ruk, onder Nikita Chroesjtsjof, is die terrein omskep in die wêreld se grootste opelugswembad, die Moskou-swembad.
Nuwe katedraal
[wysig | wysig bron]Ná die verbrokkeling van die Sowjetunie het die Russies-Ortodokse Kerk in Februarie 1990 toestemming gekry om die Katedraal van Christus die Verlosser te herbou. Die restoureerder Aleksei Denisof is gevra om ’n presiese replika van die oorspronklike gebou te ontwerp.
’n Fonds is in 1992 gestig en geld het begin instroom van gewone burgers. Nadat die bouwerk ver gevorder was, is Denisof deur Zoerab Tsereteli vervang wat verskeie omstrede veranderings aangebring het. So het die oorspronklike marmer-reliëfwerk teen die mure plek gemaak vir moderne bronswerk.
Die kerk bestaan uit twee dele, die onder- en die bokerk. Die onderkerk is in 1996 ingewy en die volledige Katedraal van Christus die Verlosser op 19 Augustus 2000.
Aan die katedraal se regterkant is standbeelde van tsaars Aleksander II en Nikolaas II. Op die kerkplein is verskeie kapelle wat in dieselfde styl as die katedraal ontwerp is.
Die laaste Russiese tsaar, Nikolaas II, en sy familie is in 2000 in dié kerk tot heiliges verklaar. Die eerste president van Rusland, Boris Jeltsin, wat op 23 April 2007 aan hartversaking dood is, het hier in staatsie gelê tot met sy begrafnis in die Nowodewitsji-begraafplaas.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Amptelike webtuiste Geargiveer 1 April 2015 op Wayback Machine
- ’n Russiese Allegorie
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Katedraal van Christus die Verlosser.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia