Lys van Israeliese Oorloë

Sedert die stigting van die staat van Israel in 1948 was die land reeds in agt oorloë, twee Palestynse intifadas, en in 'n hele reeks ander militêre operasies in die breër Arabies-Israeliese konflik betrokke.

Oorloë en ander konflikte

Israel was in talle oorloë en grootskaalse militêre operasies betrokke, wat die volgende insluit:

• Die Israeliese Vryheidsoorlog  (November 1947 – Julie 1949) – Dit het begin as 'n ses maande lange burgeroorlog tussen Joodse en Arabiese burgermagte, toe die Britse mandaat van Palestina tot 'n einde gekom het. Die konflik het hierna in 'n gereelde oorlog sedert Israel se onafhanklikheidsverklaring ontaard, waarby verskeie Arabiese gevegsmagte betrokke geraak het. Met die beëindiging van die oorlog is 'n stel ooreenkomste deur Israel, Egipte, Jordanië, Libanon en Siriëonderteken wat bekend gestaan het as die 1949 Wapenstilstandsooreenkoms. Die ooreenkoms het die grens tussen Israel en sy buurlande vasgestel, wat ook bekend staan as die Groen Lyn.

• Weerwraakoperasies (1950's – 1960's)- Dit was militêre operasies wat deur die Israeliese Weermag gedurende die 1950's en 1960's uitgevoer is teen die gereelde infiltrasie van die fedayeen wat Arabiese guerillas uit Sirië, Egipte en Jordanië na Israel laat insypel het vir aanvalle op Israeliese soldate en burgerlikes. Die weerwaakaanvalle was buitengewoon vanweë Israel se verklaarde oogmerke om 'n hoë "bloedkoste" van sy vyande, as 'n afskrikmiddel, te eis om toekomstige aanvalle te verhoed.

• Suez-krisis (Oktober 1956) – Dit het begin met 'n militêre aanval op Egipte deur Groot-Brittanje, Frankryk en Israel op 29 Oktober 1958, met die doel om die Sinai Skiereiland te beset en die Suezkanaal oor te neem. Die aanval is geloods nadat Egipte op 26 Julie 1956 besluit het om die Suezkanaal te nasionaliseer. Dit was nadat Brittanje en die VSA 'n aanbod aan Egipte teruggetrek het om die bou van die Aswandam te finansier. Hoewel Israel se inval in die Sinai suksesvol was, het die Sowjetunie en die Verenigde State van Amerika die Israelies verplig om te onttrek. Israel het egter daarin geslaag om die Straat van Tiran te heropen en sy suidelike buurlande te kalmeer.

• Sesdaagse Oorlog (Junie 1967) – Die stryd was tussen Israel en sy Arabiese bure, Egipte, Jordanië en Sirië. Ander Arabiese lande soos Irak, Saoedi-Arabië, Koeweit, Algerië, en ander het ook troepe en wapens vir die Arabiese gevegsmagte voorsien. Met die oorlog het Israel sy grondgebied aansienlik uitgebrei (die sogenaamde "Pers Lyn"): Die Wesoewer (insluitende Oos-Jerusalem) verower van Jordanië, die Golanhoogte van Sirië, en Sinai en die Gasastrook uit die hande van Egipte.

• Uitputtings-oorlog (1967–1970) – Dit was 'n beperkte oorlog tussen die Israeliese gevegsmag aan die een kant en die Egiptiese weermag, die Sowjetunie, Jordanië, Sirië en die Palestynse Bevrydingsorganisasie (PBO) aan die ander kant. Egipte het die oorlog begin in 'n poging om Sinai, wat sedert die Sesdaagse Oorlog in die middel-1967's onder die beheer van Israel was, terug te kry. Die vyandighede is in 1970 met 'n skietstilstand gestaak. Die grense was onveranderd en Egipte het niks bereik nie.

• Jom Kippoeroorlog (Oktober 1973) – Die oorlog is van 6 Oktober tot 26 Oktober 1973 deur 'n koalisiemag van Arabiese state, onder leiding van Egipte en Sirië teen Israel gevoer om die gebiede wat tydens die Sesdaagse-oorlog van hulle afgeneem is, te herwin. Dit was 'n verrassingsaanval op die Joodse vakansiedag van Jom Kippoer. Egipte en Sirië het die skietstilstands-linies in Sinai en die Golan-hoogtes onderskeidelik oorgesteek. Die Arabiese aanvalsmagte is deur Israel teruggedryf en die Arabiere het weinig veld gewen.

• Palestynse insypeling na Suid-Libanon (1971–1982) – Die PBO het uit Jordanië na Suid-Libanon verskuif om homself te vestig vir internasionale operasies, en aanvalle op Galilea begin loods. Israel slaan in 1978 terug met Operasie Litani- die eerste grootskaalse Israeliese inval in Libanon. Die doel van die aanvalle was om die PBO uit Libanon te verdryf. Die aanhoudende grond- en vuurpylaanvalle, en Israel se weerwraakaanvalle het uiteindelik tot die 1982-oorlog gelei.

• 1982 Libanese-oorlog (1982) – Dit begin op 6 Junie 1982 toe die Israeliese weermag Suid-Libanon inval om die PBO uit die gebied te dryf. Die Israeliese regering het die aanval gemagtig in reaksie op die sluipmoordaanslag op sy ambassadeur in die Verenigde Koninkryk, Shlomo Argov, deur die Abu Nadal-terreurgroep en die aanhoudende aanvalle deur Palestynse guerillas uit basisse in Libanon op die noorde van Israel. Die inval het verseker dat die PBO uit Libanon geskop is en daar 'n Israeliese sekuriteits-sone in die suide van Libanon geskep is.

• Suid-Libanese konflik (1982–2000) - Vir byna 20 jaar het die oorlog tussen die Israeliese weermag en sy bondgenoot in Libanon, die Libanese Christene, teen die Libanese Moslem-guerrillamagte, gerugsteun deur Hizbollah voortgewoed. Hisbollah het sy militêre steun en befondsing uit Iran gekry. Hierdie uitgerekte stryd was in die, wat Israel sy "Veiligheidsone" in Suid-Libanon bestempel het, geveg.

• Eerste Intifada (1987–1993) – Was die eerste grootskaalse Palestynse opstand teen Israel in die Wesoewer en die Gasastrook.

• Tweede Intifada (2000–2005) – Die tweede Palestynse opstand was 'n tydperk van intense geweld wat in laat September 2000 begin het.

• 2006 Libanese-oorlog (somer van 2006) – Dit het begin as 'n militêre operasie in reaksie op twee Israeliese reserwemaglede wat deur Hisbollah ontvoer is. Die operasie het stelselmatig uitgebrei na 'n groter konfrontasie. Die hoofrolspelers in dié gevegte was Hisbollah se paramilitêre magte en die Israeliese weermag. Die konflik het op 12 Julie 2006 begin en voortgewoed totdat 'n VN-onderhandelde skietstilstand op 14 Augustus 2006 van krag geword het. Vyandelikhede is egter eers amptelik op 8 September 2006 opgeskort met Israel wat sy vlootblokkade van Libanon opgehef het. Met die oorlog is daar uiteindelik vrede in die suide van Libanon bewerkstellig en Hisbollah se militêre vermoëns het 'n ernstige knou gekry. Hoewel die Palestyne baie ongevalle gely het, het Hisbollah tog daarin geslaag om die Israeliese aanslag te oorleef.

• Gasa-oorlog (Desember 2008 – Januarie 2009) – Dit was 'n drie weke-lange gewapende stryd in die winter van 2008–2009 tussen Israel en Hamas. Toe die voortslepende konflik hewiger raak, namate die Palestyne se vuurpylaanvalle toeneem, het Israel teruggeslaan met sy Operasie Loodgooi. Israel het die oorlog begin met 'n onverwagte lugaanval op 27 Desember 2008. Die doel van Israel se aanval was om die vuupylaanvalle en die invoer van wapens uit die Gasastrook te stop. Israel het die operasie  afgeskop met aanvalle op burgerlike en militêre teikens, polisiekantore, en staatsgeboue. Israel verklaar die einde van die konflik op 18 Januarie en voltooi die onttrekking van sy gewapende magte op 21 Januarie 2009.

• Operasie Pilaar van Verdediging (November 2012) – Militêre offensief gemik op die Gasa.

• Operasie Beskermingskant (Julie–Augustus 2014) – Die militêre offensief is deur Israel in die Gasastrook van stapel laat loop nadat die Amerikaanse vredespogings in duie gestort het. Die rede hiervoor was:
  • Opponerende Palestynse faksies het probeer om 'n koalisieregering te vorm,
  • Die ontvoering en moord van die drie Israeliese tieners,
  • Die daaropvolgende moord op 'n Palestynse tiener,
  • Die toenemende vuurpylaaanvalle deur Hamas militantes op Israel.

• Israel-Hamas-oorlog (7 Oktober 2023—hede)

Sien ook

• Israeliese Verdedigingsmagte