Pablo Neruda

Pablo Neruda
Gebore	Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto 12 Julie 1904 Parral, Chili
Sterf	23 September 1973 Santiago de Chile, Chili
Nasionaliteit	Chili
Beroep	Digter, diplomaat
Handtekening

Pablo Neruda (12 Julie 1904 – 23 September 1973) was die pennaam, en later wettige naam, van die Chileense Nobelprysbekroonde digter, diplomaat, en kommunistiese politikus Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto.

Lewensgeskiedenis

In 1946 het Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto die skuilnaam, Pablo Neruda, wat hy tóé reeds twintig jaar gebruik het, amptelik sy eie gemaak. Neruda is op 12 Julie 1904 in Parral, Chili gebore. Sy vader, José del Carmen Reyes Morales, was 'n arm spoorwegwerker wat nie sy literêre aspirasies ter harte geneem het nie. Sy moeder, Rosa Neftalí Basoalto Opazo, het aan tering gesterf toe Neruda nog 'n jong kind was.

Neruda het op tienjarige ouderdom begin dig. Die langeraad, teruggetrokke en eensame Neftali het die Temuco-seunskool bygewoon, waar hy sonder ophou lees en sy gedigte in plaaslike koerante en tydskrifte laat publiseer. Sy eerste digbundel, Crepusculario, is in 1923 gepubliseer. In Santiago het hy 'n boheemse bestaan gevoer en begin om Frans te studeer. Nadat hy sy Franse studies staak, skryf hy nog drie werke: Attempt of the Infinite Man (1926), Rings (1926), en The Enthusiastic Slingshooter (1933).

Tussen 1927 en 1935 het hy as ere-konsul in Birma (Mianmar), Ceylon (Sri Lanka), Java, Singapoer, Buenos Aires, Barcelona en Madrid waargeneem. Gedurende hierdie moeilike tydperk in sy lewe skryf hy Residencia en la tierra (d.i. Woning op aarde – 1933), 'n visioenêre werk oor die opkoms van fascisme. Hy het uit die vertaal en skryf van tydskrif- en koerantartikels 'n bestaan gemaak. Hy het homself by die Spaanse Republikeine geskaar en in 1939, in sy hoedanigheid as konsul in Parys, Spaanse vlugtelinge bygestaan om hulle in Chili te hervestig. In 1940 aanvaar hy 'n pos as Chileense konsul-generaal in Meksiko.

In 1930 is hy met Maria Antonieta Hagenaar getroud, maar hulle het in 1936 uitmekaar gegaan. Gedurende die dertiger- en veertigerjare woon hy saam met die Argentynse skilderes, Delia del Carril, wat sy belangstelling in die linkse politiek aangemoedig het. Hulle trou in 1943, maar hierdie verbintenis is nie in Chili erken nie, en in 1955 gaan hulle uitmekaar. In 1966 trou Neruda met die Chileense sangeres Matilde Urrutia, wat die inspirasie vir sy latere gedigte sou word.

In 1943 sluit Neruda by die Kommunistiese party aan en word twee jaar later tot die Chileense senaat verkies. Nadat hy egter vir President Gabriel González Videla in die pers aangeval het vlug hy na Meksiko met die manuskrip van Canto general in sy saalsak, om weg te kom van regse ekstremiste. Hy reis na Rusland en China en keer in 1952 na Chili terug, nadat Videla's se lëermag verslaan is. Neruda se ballingskap is in Las uvas y el viento (1954) opgeteken.

Toe Chroesjtsjof in 1956 Josef Stalin se wandade openbaarmaak, is Neruda in sy Marxistiese oortuigings geskok. Hy het hom toe permanent op Isla Negra gevestig, terwyl hy steeds dikwels op reis gegaan het. So het hy byvoorbeeld Kuba in 1960, en die Verenigde State in 1966 besoek. President Salvador Allende het Neruda as Chileense ambassadeur in Frankryk aangewys vanaf 1970 tot 72.

Tussen 1958 en 1973 het Neruda twintig werke voortgebring. Nog 'n verdere agt werke waarvan sommige in 'n verskeidenheid tale vertaal is, het postuum verskyn. Alhoewel sy oeuvre uniek is en daarom nie rigied gekategoriseer kan word nie, kan dit nogtans in vier kategorieë verdeel word: liefdesverse (Los versos del capitán – 1952); gedigte wat spreek van eensaamheid en bedruktheid (Residencia en la tierra); epiese stryd (Canto general) en poësie oor die elke dag se bestaan (Odas elementales – 1954–1957).

Memorial de Isla Negra, 'n outobiografiese werk bestaande uit vyf volumes, is op sy sestigste verjaarsdag gepubliseer. Neruda is op 23 September 1973 in Santiago aan bloedkanker oorlede.

Belangrikste prestasies

Die Chileense digter, diplomaat, Marxistiese politikus en wenner van die Nobelprys vir Letterkunde in 1971, Pablo Neruda, is waarskynlik die belangrikste, mees produktiewe, mees omstrede en mees gelese Latyns-Amerikaanse digter van die twintigste eeu.

Sy gewildste werk is Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Twintig liefdesgedigte en 'n lied van vertwyfeling – 1924), wat deur 'n hartstogtelike, hartseer liefdesverhouding geïnspireer is. Vanaf die veertigerjare weerspieël sy werk die politieke stryd van die boerestand en werkers en die sosio-historiese ontwikkelinge in Suid-Amerika. Die Stalin-prys asook die Lenin vredesprys is tydens sy ballingskap in Meksiko aan Neruda toegeken.

Pablo Neruda het internasionale literêre erkenning verwerf met Canto general (1950), 'n epiese werk van 340 gedigte waarin hy die geskiedenis van Latyns-Amerika vanuit 'n Marxistiese perspektief herskryf. Die tema is die stryd om sosiale geregtigheid en bevryding van Spaanse oorheersing. Sentraal in hierdie werk staan een van sy treffendste gedigte, Alturas de Machu Picchu (Hoogtes van Machu Picchu – 1943), 'n kragtige verheerliking van die pre-Colombiaanse beskawing in Peru, wat Neruda geskryf het nadat hy na die antieke Inka-stad, Machu Picchu opgeklim het. Tydens sy langdurige literêre loopbaan het Neruda talle vertalings gelewer en meer as veertig digbundels, asook versdramas geskryf.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Pablo Neruda.