Wladimir I van Kiëf

Wladimir I
Grootprins van Kiëf
Wladimir I van Kiëf, in ’n tekening uit die 1905-boek Die Verhaal van Rusland, deur R. van Bergen.
Periode	980 – 1015
Voorganger	Jaropolk I
Opvolger	Swjatopolk I
Huis	Rjoerik
Vrou	Verskeie
Kinders	O.a. 12 seuns
Vader	Swjatoslaf I
Moeder	Maloesja
Gebore	Omstreeks 950
Oorlede	1015
Feesdag	15 Julie
Bynaam	Sint Wladimir die Grote

Wladimir I of sint Wladimir die Grote (956 – 15 Julie 1015) het as grootprins oor Kiëf-Roes regeer. Hy was ’n kleinseun van Olga en het hom in 988 tot die Christendom bekeer. Daarna het hy die hele Kiëf-Roes laat doop.

Sy naam kan op verskeie maniere gespel word: Wolodimir (Володимир) in Oud-Oos-Slawies en moderne Oekraïens, Wladimir (Владимир) in Ou Kerkslawies en moderne Russies, Valdamarr in Oud-Noors en Valdemar in moderne Skandinawiese tale.

Vroeë jare

Wladimir en Rogneda (1770).

Wladimir was die jongste seun van die heerser van Kiëf, Swjatoslaf I (die seun van Olga), en sy minnares Maloesja. Maloesja was ’n Drevliaanse prinses wat gevang is en ’n slavin gemaak is toe Olga die dood van haar man, Igor I, gewreek het.

Voor sy dood in 972 het Swjatoslaf sy ryk tussen sy twee wettige seuns verdeel: Jaropolk het Kiëf gekry en Oleg Galicië. Die bestuur van Nowgorod is aan Wladimir opgedra. Daar was geen vaste opvolgingsreëls in Kiëf-Roes nie, met die gevolg dat byna elke troonopvolging tot ’n burgeroorlog gelei het. Van 972 tot 977 het ’n oorlog tussen Jaropolk en Oleg gewoed. Ná Oleg se nederlaag het Wladimir na Skandinawië gevlug waar hy ’n Wikingeleër bymekaargemaak het om hom Nowgorod en daarna die hele Kiëf-Roes te help verower.

Wladimir het Kiëf-Roes in 980 binnegeval. Op pad na Kiëf het hy eers die stad Polotsk beleër omdat Rogneda, dogter van Rogwolod, die prins van Polotsk, sy broer Jaropolk bo hom gekies het. Wladimir het Rogneda in die teenwoordigheid van haar pa verkrag. Hy het Rogwolod laat vermoor en Rogneda gedwing om met hom te trou.

Daarna het hy Smolensk verower en toe Kiëf beleër met die hulp van die bojaar Bloed, Jaropolk se raadgewer. Bloed het Jaropolk aangeraai om uit Kiëf te vlug en hom terug te trek in die stad Rodja. Maar Wladimir het Rodja ook beleër en Jaropolk gevra dat hulle oor vrede onderhandel. Jaropolk het geglo dat Bloed en sy broer werklik vrede wou hê en het na Wladimir se hoofkwartier gegaan waar hy vermoor is.

Jaropolk se seun, Swjatopolk, wat ná sy dood gebore is en volgens baie eintlik Wladimir se seun was nadat hy Jaropolk se weduwee verkrag het, is met ’n Poolse prinses laat trou om hom uit die stryd om die troonopvolging te hou. Dit het misluk toe Swjatopolk se skoonpa Kiëf aanval. Wladimir het Swjatopolk toe gevange laat neem.

Heidense bewind

Die doop van Rusland.

Volgens baie historici was Wladimir die gunsteling van die heidene, wat bang was dat Jaropolk ’n Christen sou word (of reeds een was). Ná sy bewindsoorname het Wladimir ’n klomp heidense beelde in Kiëf laat oprig. Hy het ook baie vroue en bywywe gehad.

Nadat hy verskeie gebiede verower het, het hy betrokke geraak by die hofintriges van Konstantinopel. Hy het 6 000 soldate na Konstantinopel gestuur as hulp vir Basilius II teen Bardas Fokas. Hy het hom terselfdertyd om sy suster, Anna, se hand gevra. ’n Huwelik tussen ’n Bisantynse prinses en ’n heiden was egter buite die kwessie.

Bekering van Rusland

Wladimir het besluit dis tyd om hom te bekeer. Volgens oorlewering het hy gesante gestuur om die Christelike, Joodse en Islamitiese gelowe te ondersoek om uit te vind watter een die meeste voordeel vir Rusland sou inhou. In 988 het hy hom laat doop nadat hy op die Christendom besluit het.

Nadat hy sy familie laat doop en afstand van sy talle vroue gedoen het, het hy afgodsbeelde laat afbreek en in die Dnjepr-rivier laat gooi. Alle inwoners van Kiëf moes hulle laat doop tydens ’n massaplegtigheid in die Dnjepr. Wladimir is daarna met Anna getroud. Hy het ná sy bekering ’n Christelike lewe probeer lei, en het kerke, skole en hospitale laat bou.

Aan die einde van sy lewe het Wladimir sy ryk onder sy twaalf seuns verdeel: ’n besluit wat volgens baie die eerste stap was in die versplintering van Rusland in talle klein prinsdomme. Hy is op 15 Julie 1015 in Berestowo dood terwyl hy op pad was na Nowgorod om sy seun Jaroslaf te straf omdat hy te onafhanklik probeer wees het. Ná sy dood het sy "oudste seun", Swjatopolk, vir hom die troon van Kiëf toegeëien. Hy het sy twee "broers" Boris en Gleb laat vermoor – hulle is later nes Wladimir en Olga tot heiliges verklaar. Die onrus in Kiëf-Roes het voorgeduur totdat Jaroslaf die Wyse die troon bestyg het.

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Nederlandse Wikipedia-artikel nl:Vladimir van Kiev

Bronne

• Catholic Encyclopedia 1912 (St. Vladimir the Great) Skrywer: Andrew J. Shipman. ([1] , URL besoek op 30/05/2007)
• Encyclopaedia Britannica 1911 (Saint Vladimir) ([2] , URL besoek op 30/05/2007)
• George Vernadsky, A History of Russia, Yale University Press, 1961
• Gustav Weller, Geschiedenis van Rusland (Nederlands, vertaal uit Frans), Desclée-De Brouwer, 1966