Zum Inhalt springen

Währig

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Version vu 27. Mai 2019, 00:38 Uhr vu InternetArchiveBot (Diskussion | Byträg) (Quälle 1 gsicheret un 0 as dot gchännzaichnet. #IABot (v2.0beta15))
(Unterschid) ← Vorderi Version | Itzigi Version (Unterschid) | Nächschti Version → (Unterschid)

E Währig (v. mittelhochdt.: werunge = Gwährleischtig) isch im wiitgfasste Sinn s schtaatlich greglete Geldwese vomene Land, insbsunderi d Feschtlegig vom Münz- und Notesyschtem. Di meischte Währige werded a de internationale Devisenmärte ghandlet. De Priis, wo sich deet bildet, heisst mer Wechselkurs.

Derziit gits weltwiit über 160 offizielli Währige, aber nur di beide gebrüüchlichschte Währige vo dr Welt, dr US-Dollar und dr Euro, gelted als internationali Leitwährige.

Schwiizer Franke

Arte vo Währigi

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sit dr Uufhebung vo dr Golddeckig für de US-Dollar 1971 dur de damaligi US-Präsident Richard Nixon sind fascht alli Währige fiat money; das isch undeckts, wertinschtabils Geld. Im Lauf vo dä Gschicht händ sich zur Vitalisierig und Schtabilisierig vo regionale Wirtschaftschreisläuf zuesätzlich Komplementärwährige entwicklet, wo hüt bsunders im Zuug vo dä fortschriitende Globalisierig a Bedüütig gwünned. D Herschtellig und Emittierig vo dene Währige erfolgt nöd dur Zentralbanke, sondern vo regional iigsetzte Inschtitutione oder Initiative.

Gsetzlichi Reglige

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Währige werded vomene Emittent usegeeh. Meischt handlets sich debii um e schtaatlich beuuftreiti Zentralbank. Sie isch i dr Regle gsetzlich mit dr Herschtellig und dr Emittierig vo dr Währig beuuftreit. Ihri vordergründigi Uufgaab isch debii i de meischte Länder, d Geldmengene so z schtüüre, dass e Priisschtabilität gwährleischtet werde chann.

Di als gsetzlichs Zahligsmittel konzipierti Währung isch innerhalb vom Schtaat i dr Regle mit eme Aanahmezwang uusgschtattet. Dadurch wird ihre Wert als Zahligsmittel gwährleischtet. Historisch betrachtet, leitet sich d Gwährleischtig wahrschiinlich vom garantierte Edelmetallghalt vo de alte Münze ab.

Währigszeiche

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Für viili Währige werded - nöd nur uf Banknote, Kursmünze und Schecks - eigeni Schriftzeiche oder Abchürzige, wo Währigssymbol vonere Währigseinheit verwendet, zum Biischpiil:

Dr Binnewert vonere Währig (z. B. Euro) git aa, wie viil a Ware und Dienschtleischtige mer i dr Eurozone für en beschtimmte Geldbetrag erwerbe chann. Di nationale Bsunderheite sorged defür, dass d Priise zwar guet vergliichbar, aber nöd überall gliich sind.

Internationale Währigshandel

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ufgrund vo dr zuenehmende internationale Verflechtig hät dr internationali Handel mit Währige a de Devisemärte i de letschte Jahrzehnte schtarch an Bedüütig gwunne. Debii werded Währige a den Devisemärte sowohl zu spekulative Zwecke als au zu realwirtschaftlich begründete Tuuschzwecke ghandlet.

Wil im Rahme vom Tuusch vonere Währig in e anderi Transaktionschoschte entschtöhd, wo nach Aasicht vo einige Ökonome di wirtschaftlichi Integration erschwered, händ sich i de letschte Jahrzehnte e Reihe vo Währigsunione entwicklet (z. B. di Europäischi Währigsunion).

Für aktuelli Kurse und Zuesatzinformatione zu de einzelne Länder git di Düütschi Bundesbank d Devisekursschtatistik als Schtatistisches Biiheft zum Monetsbricht use. Im internationale Währigshandel werded di einzelne Währige gmäss em ISO-Standard 4217 abgkürzt.

Internationali Bedüütig vo Währige

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
International gebrüüchlichi Reservewährige (Lit.: EZB, 2005, S. 53)
Währig 2000 2001 2002 2003 2004
US-Dollar 66,6 % 66,9 % 63,5 % 63,8 % ca. 66 %
Euro 16,3 % 16,7 % 19,3 % 19,7 % ca. 25 %
Yen 6,2 % 5,5 % 5,2 % 4,8 % ? %
Pfund Sterling 3,8 % 4,0 % 4,4 % 4,4 % ? %
Schwiizer Franke 0,5 % 0,5 % 0,6 % 0,4 % ? %
Suschtigi 6,6 % 6,4 % 7,1 % 6,8 % ? %

Di internationali Bedüütig vonere Währig chann draa bemesse werde, inwiefern si als Transaktions- und Reservewährig vo de handelnde Akteure gnutzt wird. Derzeit isch dr US-Dollar di weltwiit wichtigschti Leitwährig. Vo einige Ökonome wird er sogar als Weltwährig bezeichnet. Di im internationale Vergliich zweitbedüütsamschti Währig isch dr Euro, a dritter Schtell folgt dr Yen.