Zum Inhalt springen

Aristokratii

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dr Begriff Aristokratii bezeichnet in dr politische Theorii d Herrschaft von ere Gruppe vo wenige Userwehlte, das heisst ass e relativ chliini Zahl vo Persone, wo bsundrigi Fähigkeite het, die politische Leitigsfunktione usüebt, wobii d Art vo dr Befähigung nit nöcher bestimmt isch. Die ursprüngligi Bedeutig vom Wort isch „Herrschaft vo de Beste“ (gr. ἀριστοκρατία, aristokratía, vo ἄριστος, áristos: dr Best und κρατεῖν, kratein: herrsche, im gliiche Sinn lat., wie öbbe bim Cicero, civitas optimatum, Optimateherrschaft). In dr politische Wirklichkeit isch d Eigeschaft zu „de Beste“ z ghöre meistens s Gliiche wie zun ere adlige Oberschicht z ghöre. Dorum verstoht mä under Aristokratii sit dr Antike d Herrschaft vom Adel.

In dr historische Litratur wird dr Begriff Aristokratii hüfig synonym zu Adel bruucht as d Gsamtheit vo alle Adlige im ene bestimmte geografische Beriich. Im Mittelalter hai die Aghörige vo dr Aristokratii keini merklige Vorzüg gha, sondern hai ufgrund vo ihrer familiäre Abstammig zun ere feste soziale Gruppe ghört.

Aristokratii cha also bedüte:

  • in dr klassische Lehr vo de Verfassigstype vom Aristoteles d Herrschaft vo de Beste, d. h. die Tugendligste oder Düchtigste. Im Gegesatz drzue stoht noch em Aristoteles d Oligarchii (wörtlig: d Herrschaft vo de Wenige), won e Minderheit, wo dr eignig Vordeil suecht, d Macht an sich grisse het. (Die griechische Aristokrate hai die Eigeschaft mit em Aspruch uf e heroischi oder göttligi Abstammig verbunde, die römische Aristokrate ehnder mit em politische Erfolg.)
  • e Staatsform, wo dr Adel (Ritter- bzw. Adelaristokratii) oder en anderi Oberschicht wie s Bürgertum in dr Stadtaristokratii oder Priester in dr Priesteraristokratii d Macht usüebe. Do si die „Beste“ im Allgemeine die, wo vo ihrer Härkumft här oder wil si vo dr Obrigkeit in Ämter iigsetzt worde si, berächtigt si.
  • in dr Neuziit e Bezeichnig für die Aghörige vom Adel (im Zsämmehang mit dr Französische Revolution dr zweit Stand), in Abgränzig zum Klerus (dr erst Stand) und em Bürgertum (dr dritt Stand).
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Aristokratie“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.