Bayezid II.
| Bayezid II. | |
|---|---|
| Sultan vom Osmanische Riich | |
| Regierigsziit | 3. Mai 1481 – 26. Mai 1512 |
| Vorgänger | Mehmed II. |
| Nochfolger | Selim I. |
| Verhürotet mit | Nigar Hatun Şirin Hatun Gülruh Hatun Bülbül Hatun Hüsnüşah Hatun Gülbahar Hatun Ferahşad Hatun |
Dr Bāyezīd II. (* 3. Dezämber 1447 z Dimotika, noch andere Kwelle: * Januar 1448[1]; † 26. Mai 1512 bi Dimotika) isch vom 19. Mai 1481 bis 24. April 1512 Sultan vom Osmanische Riich gsi. Wil er so religiöös gsi isch, het er dr Binaame velī überchoo. Er het under em Dichdernaame ʿadlī („dr Grächdi“) Gedicht gschriibe.
D Droonfolg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Bayezid isch dr Noochfolger vo sim Vater Mehmed II. uf em Droon gsi.[2] Aber er het drfür zerst d Understützig vo de Janitschare mit Verspräche und Bestächig müesse gwünne. Das isch denn für Joorhunderti e Brivileeg vo dr Janitscharedrubbe bi dr Machtübernaam vom ene nöije Sultan gsi.
Bevor er aber d Herrschaft het chönne übernee, het er si Brueder Cem Sultan müesse schloo. Dä isch 1474 as Noochfolger vo sim eltere Brueder Mustafa dr Statthalter vo Karaman worde. Dr Bayezid het en in meerere Schlachte gschlaage und uf Egüpte verdriibe, wo under de Mamluke e Bedroig für d Osmane gsi isch. Dr Cem het no äinisch brobiert, dr Bayezid z entdroone, und isch druf zu de Johanniter-Ritter uf Rhodos gflüchdet. Dr Groossmäister Pierre d’Aubusson het denn vom Bayezid e Bangsion überchoo, für zum en dört z bhalte. Bald häi dr Karl VIII. vo Frankriich und dr Bapst Innozenz VIII. Druck uf e d’Aubusson gmacht, für dass er dr Cem wurd usliifere, und schliesslig isch er in d Händ vom Babst choo und isch dört gstorbe. Öb dr Bayezid schliesslig am Dood vo sim Brueder schuld gha het, isch nid bewiise.
D Herrschaftszit
[ändere | Quälltäxt bearbeite]1484 het dr Sultan erfolgriich Chrieg gege s Fürstedum Moldau gfüert. Au in Albanie und über Bosnie bis in d Steiermark si sini Akıncı vordrunge und häi blünderet und Sklave gmacht. S Ändi vo dene Züüg isch erst 1495 mit em Friide zwüsche dr Hooche Pforte und Ungarn choo.
1485 het dr Bayezid dr Buechdruck mit arabische Lettere verbote, so dass er sich im Osmanische Riich nume seer beschränkt entwigglet het. D Kanzleisprooch isch zum Däil vo Griechisch uf Osmanisch umgstellt worde.
Dr Kait-Bay (au Qaid Bay) isch dr Mamluke-Sultan vo Egüpte gsi, wo scho im Cem Asüül gee het. Dä het denn si Machtberiich gege Norde erwiteret bis uf Tarsus und Adana. 1488 het er d Osmane gschlaage und 1491 isch e Friidensverdrag gschlosse worde, wo bis noch em Dood vom Bayezid ghebt het.
Wo 1492 z Spanie s Alhambra-Edikt erloo worde isch, het er d Juude ufgnoo, wo us Spanie und spööter us Bordugal verdriibe worde si. Dr Bayezid II. söll gsäit haa: „Wie dumm si die spanische Köönig, ass si iiri beste Bürger uswiise und iire schlimmste Find überlöön.“[3]
Er het ooni Erfolg Rhodos aagriffe, und het für e Friide dr Republik Venedig Zuegständniss gmacht und dr Dribut vo Ragusa verchlineret. Aber d Laag in dr Egeis isch kritisch worde, wo d Republik 1489 Züpere übernoo het. Dr Bayezid het druf 1499 en Chrieg uf dr Morea (Peloponnes) mit dr Doosche-Republik gfüert, het persönlig d Belaagerig vo Modon im Joor 1500 gläitet und 1502 dank sinere nöije Chriegsflotte Lepanto, Modon, Coron und Navarino erooberet.
Zwüsche 1501 und 1506 het er d Beyazit-Moschee in Konstantinopel lo baue.
Z Persie isch in dr Entschäidigsschlacht vo Schurur 1502 dr Schah Ismail an d Macht cho, dr erst vo dr Safawiide-Dünastii. Under em Iifluss vo Persie het sich d Schiite-Leer z Kurdistan und in Chläiasie usbräitet. Au milidäärisch het Persie d Konfrontazioon mit em Osmanische Riich gsuecht. Dr jüngst Soon vom Bayezid, dr Selim, het das welle usnütze. Er het sini Brüeder gschlaage und si Vater zwunge, iin zum Ooberbefäälshaaber vo dr Armee z mache. Am 24. April 1512 isch dr Bayezid II. zruggdräte und si Soon het as Selim I. dr Droon übernoo. E baar Dääg druf isch dr Bayezid dood gsi.[4]
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Richard F. Kreutel: Der fromme Sultan Bayezid. Die Geschichte seiner Herrschaft (1481–1512) nach den altosmanischen Chroniken des Oruç und des Anonymus Hanivaldanus (= Osmanische Geschichtsschreiber. Band 9). Styria, Graz/Wien/Köln 1978, ISBN 3-222-10469-7.
- Hedda Reindl: Männer um Bāyezīd. Eine prosopographische Studie über die Epoche Sultan Bāyezīds II. (1481–1512). Schwarz, Berlin 1983, ISBN 9783922968221 (Digitalisat).
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Richard F. Kreutel: Der fromme Sultan Bayezid. Die Geschichte seiner Herrschaft (1481–1512) nach den altosmanischen Chroniken des Oruç und des Anonymus Hanivaldanus (= Osmanische Geschichtsschreiber. Band 9). Styria, Graz/Wien/Köln 1978, ISBN 3-222-10469-7, S. 289.
- ↑ Sultan Bajazid's (i.e., Beyazit's) Mosque, Constantinople, Turkey. 1890. Archiviert vom Original am 19. Oktober 2013. Abgrüeft am 18. Oktober 2013.
- ↑ Georg Bossing: Die Sepharden. Münche 2008, S. 57.
- ↑ Richard F. Kreutel: Der fromme Sultan Bayezid. Die Geschichte seiner Herrschaft (1481–1512) nach den altosmanischen Chroniken des Oruç und des Anonymus Hanivaldanus (= Osmanische Geschichtsschreiber. Band 9). Styria, Graz/Wien/Köln 1978, ISBN 3-222-10469-7, S. 10-17.
| Vorgänger Mehmed II. |
Sultan vom Osmanische Riichs 1481–1512 |
Nochfolger Selim I. |
| Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Bayezid_II.“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |