Breslau
Dialäkt: Züritüütsch |
Breslau (polnisch Wrocław) isch e Stadt im süüdweschtliche Poole, Region Schleesie.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im 6. Jarhundert isch uf de spöötere Doominsle vom slaawische Stamm vo de Slezaane e Burg poue woorde. De Name vo dère Määrtstadt, wo sich um die Burg ume entwicklet hät, nämli Wortizlawa, findt me zum eerschte Maal um 900 umen in ere schriftlichen Uurkunde. Um 990 ume hät de poolnisch Herzog Mieszko I. vom Piaste-Gschlächt Schleesie und daademit au Wortizlawa eroberet. Dèm syn Soon hät d Stadt zum Bischofsitz gmachet und hät e Herzogsburg und en Doom afa boue. Spööter, wo Schleesie en äigets Herzogtum woorden isch, isch es dèm syni Hauptstadt gsy.
Ab 1200 sind tüütschi Sidler us em Weschte da ane choo, und Wortizlawa isch naadisnaa zu Breslau woorde. Ab 1261 hät d Stadt s Rächt vo Magdeburg übernaa. Nach em Tood vom letschte Piaste-Herzog 1335 isch Schleesie a Bööme graate. Wo Bööme 1526 vo de Habsburger ggeerbt woorden isch, sind aso au Schleesie mit Breslau a Ööschterrych choo. Nach em Eerschte Schleesische Chrieg zwüsched Prüüssen und Ööschterrych isch de grööscht Täil vo Schleesie 1742 a Prüüsse choo. Sit 1871 hät Breslau drum zum Tüütsche Rych ghöört. 1945, nach em Zwäite Wältchrieg, sind praktisch ali Breslauer verjagt woorde, und sit doo ghöört die Stadt zu Poole. Uusgsee tuet si zwaar alewyl na wie-n-e tipischi oschttüütschi Stadt, aber rede tuet deet chuum me öpper Tüütsch – d Stadt isch nach 1945 mit Poolen und Ukrainer nöi bevölkeret woorde.
Ywonerzaal
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Plään und Bouwäärch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
en Stadtplaan vo 1562
-
en Stadtplaan vo 1893
-
s Alt Raathuus am Groosse Ring
-
de Grooss Ring
-
s Breslauer Stadtschloss
-
de Breslauer Dom
-
d Jarhundert- oder Volchshalle vo 1911–1913
-
d Universitäät