Saltar al conteníu

Día de San Valentín

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Día de San Valentín

Tarxeta de 1909 de regalu per San Valentín, los corazones y ánxeles cupidos suelen ser la personificación del 14 de febreru en delles cultures.
Otros nomes Conmemoración a San Valentín (dende'l puntu relixosu)
Fiesta de San Valentín (dende'l puntu de vista llaicu)
Día de los Namoraos (dende'l puntu de vista llaicu)
Día del Amor y l'Amistá (dende'l puntu de vista llaicu)
Orixe de la celebración Cristianismu
Día de celebración 14 de febreru (fitu pol cristianismu occidental)
6 de xunetu/30 de xunetu (fitu pol cristianismu oriental)
[editar datos en Wikidata]

El día de San Valentín, —o a cencielles San Valentín— ye una festividá d'orixe cristiana que se celebra añalmente'l 14 de febreru como conmemoración a les bones obres realizada por san Valentín de Roma que tán rellacionaes col conceutu universal del amor y l'afectividá. Aniciáu pola Ilesia católica como contrapesu de les festividaes paganes que se realizaben nel Imperiu romanu, tamién ye una de les primeres fiestes que significaron la espansión del cristianismu en tola Eurafrasia romana, la fiesta en sí ye conocida como un eventu cultural significativu dende lo relixoso pola gracia a Valentín y dende lo llaicu por rellacionase colos sentimientos del amor y l'amistá.

A pesar de la reconocencia de san Valentín de Roma como'l fundador y iniciador de la fiesta'l 14 de febreru tamién s'acomuñar a otros relixosos mártires col nome Valentín,[1] esto non socavó la lleenda principal na que s'enconta la festividá: San Valentín casaba a soldaos coles sos dames nes bodegues de les cárceles del Imperiu nos tiempos que'l cristianismu foi prohibíu por Claudio II,[2] esti postreru enteráu de los votos matrimoniales que realizaba'l santu, mandó prindalo y traelo frente a él por que se escusara, al paecer Claudio nun tenía más intención que solo reprendelo y espulsalo del país pero por influencia d'otros altos funcionarios mandó degollar a san Valentín.[3] Los díes que tuvo esperando en prisión pa la so execución vio que la fía del xuez de la prisión yera ciega, él per mediu d'oraciones pidió a Dios que la moza tuviera la felicidá de poder ver, mientres el so treslláu a la plaza pública pa la so execución San Valentín regaló-y un papelucu a la mozu por que lu llea, ella ensin entender el motivu yá que yera ciega abrió'l papel y per primer vegada llogró ver y lo primero que vio yera una frase que dicía «Tu Valentín» como forma de despidida.[4][5] Dellos historiadores que sofiten esti rellatu como l'únicu y verdaderu aseguren que Valentín se llegó a namorar de la nueva, polo cual el so simbolismu como santu del amor foi mayor.[3]

Posterior a la lleenda de Valentín de Roma, la Ilesia católica yá como relixón oficial de Roma y col papa Gelasio I como líder, buscaba la eliminación de les celebraciones lupercales, onde según la tradición sacrificábase perros y cabres por qu'en esi mesmu momentu cola piel ensangrecida y desollada fórmese llátigos improvisaos y se palee a les muyeres p'asegurar la so fertilidá.[3] La Ilesia católica buscó una forma de sumir esta celebración ensin que la población proteste, entós escoyó la vida noble de Valentín por que represente l'amor ente humanos con fecha'l 14 de febreru del nuevu calendariu gregorianu, la fiesta adulces foi asimilándose al día de la fertilidá y les lupercales quedaron amenorgaes hasta práuticamente la so desapaición.[6] Tiense rexistru que'l primer día de San Valentín foi celebráu'l 14 de febreru de 494, la fiesta foi oficial na Ilesia católica hasta que'l papa Pablo IV dexó de celebralo y finalmente en 1969 mientres el Conceyu Vaticanu II esanicióse la fiesta del calendariu llitúrxicu.[7]

Dende'l puntu de vista popular la fiesta de San Valetín ye interpretada como una oportunidá de celebrar l'amor y el ciñu, independientemente de la relixón que se profese o ensin pertenecer a una necesariamente, ensin importar igualmente la orientación sexual de los sos participantes, les celebraciones fueron variando por sieglos, siendo la edá media el periodu onde quedaría trescaláu San Valentín col amor cortés onde s'espresaba'l sentimientu de ciñu d'una forma sincera, noble y con declaraciones poétiques romántiques y les referencies al corazón y al dios romanu Cupidu,[7] años más palantre incluyóse la amistá como una propiedá de San Valetín, y dende la revolución industrial a mediaos del sieglu XX, la mercadotecnia del capitalismu crea productos rellacionaos a San Valentín, esta nueva forma de San Valentín dexó que la fiesta llegue a llugares onde non se práctica'l cristianismu y/o onde nin siquier taba presente les costumes occidentales.[3] Anguaño'l mesmu nome de día de San Valentín foi variando a camudase por día de los namoraos y/o día del amor y l'amistá.

San Valentín de Roma realizando una ceremonia matrimonial a les escondidielles del emperador Claudio II, lo qu'a la fin-y costar la vida.
El conceutu del amor cortés marcó la forma romántica moderna de san Valentín, con flores y poemes.

Mientres l'antigüedá celebrar en Roma una fiesta pagana dedicada a la fertilidá, llamada Lupercalia. Mientres esta fiesta les muyeres esperaben ser cutíes con llátigos fechos de piel de cabres y perros, moyaos na mesma sangre d'estos animales, yá que creíen qu'esti ritual otorgába-yos fertilidá. Sieglos más tarde, nel añu 496, el papa Gelasio I prohibió la celebración de Lupercalia ya instauró el 14 de febreru como día de la fiesta de san Valentín. En 1382, l'escritor inglés, Geoffrey Chaucer, escribió un poema tituláu Parllamentu de los páxaros, nel que se menta per primer vegada al Día de San Valentín como un día de festexu pa los namoraos. A partir del poema de Chaucer, empezar a considerar el Día de San Valentín como un día dedicáu al amor. Dieciocho años más tarde, el rei Carlos VI de Francia, creó la Corte del Amor, por aciu la cual, el primer domingu de cada mes y mientres el Día de San Valentín, efectuábense una serie de competencies nos que los participantes pertenecíen pa consiguir pareya ente les doncelles cortesanes. En 1416, el duque francés, Carlos d'Orleans, en siendo prindáu na batalla de Azincourt y zarráu na Torre de Londres, escribió una carta de San Valentín a la so esposa Bonne d'Armagnac. Esta carta ye na actualidá, la carta de Valentín más antigua n'esistencia. A partir del sieglu XV, la celebración del día de San Valentín como día de los namoraos, foise popularizando en Francia y Gran Bretaña. Col pasu del tiempu, esta festividá foise poniendo de moda n'otres partes d'Europa como Alemaña ya Italia. Tamién, a partir del sieglu XV, fíxose costume escribir poemes o Valentinas ente namoraos. Dende principios del sieglu XIX, empezó en Gran Bretaña la comercialización d'esta fiesta cola fabricación masiva de tarxetes xenériques del Día de San Valentín, con frases feches y adornos.[8]

Esisten diverses teoríes que dean a esta fecha l'orixe del Día de los Namoraos. Nos países nórdicos ye mientres estes feches cuando s'empareyar y aparien los páxaros, d'ende qu'esti periodu vease como un símbolu d'amor y de creación.

Simboloxía de San Valentín

[editar | editar la fonte]

Dientro del costume del día de San Valentín atópase diversos símbolos y oxetos qu'a lo llargo del tiempu fuéronse trescalando na cultura popular de la fiesta, de resultes dellos d'ellos siempres s'acomuñar al amor, los principales son:[9]

La celebración en distintes rexones

[editar | editar la fonte]
Tarxeta romántica de San Valentín de 1883

El día de san Valentín ye típicamente occidental, pos se remonta a la Europa xermánica (incluyíu l'actual Reinu Xuníu) dende onde pasaría a los Estaos Xuníos y ellí a gran parte del mundu, pero anguaño estendióse a otros países, como China, Xapón y Taiwán.

  • N'Arxentina (14 de febreru), llámase-y "Día de los namoraos", y celébrase la unión ente les pareyes. Nun ye avezáu la unviada de tarxetes o corazones, daqué que ye consideráu más propiu del mundu anglosaxón. Anque si acostumar a regalase flores y bombones. Tampoco ye l'únicu día rellacionáu col amor: la selmana previa al Día del Amigu (20 de xunetu), celébrase la Selmana de la Dulzura, que foi adquiriendo gran popularidá nos últimos años. Nesta selmana ye habitual regalar llambionaes y besos.
  • En Bolivia el llamáu Día del amor y l'amistá ye'l 21 de setiembre. Ye'l primer día de primavera y tradicionalmente les pareyes de novios intercambien flores, regalos y tarxetes.
  • En Brasil el llamáu 'Dìa dos Namorados' (día de los novios) ye'l 12 de xunu, en memoria de san Antonio de Padua, santu famosu por ser casamenteru. Les pareyes de novios camuden regalos y tarxetes. Celebrar nesta fecha, yá que febreru ye'l mes en que se celebra l'antroxu.
  • En Cataluña,Comunidá autónoma d'España, celébrase'l 'Día de Sant Jordi' 23 d'abril. La tradición xune'l día del llibru col día de la rosa.
  • En Centroamérica tamién se conoz como Día del amor y l'amistá o Día del ciñu. Les persones demostrar faciendo d'intercambiu por casu amigos secretos, regalando roses los homes a les muyeres, chocolates y pequeños detalles que demuestren amor y amistá.
  • En Chile conozse como día de los namoraos, siendo un día onde les pareyes (sían novios o maríos) celebren l'amor y la xunión del unu col otru. El día de los namoraos celebra'l 14 de febreru.
  • En China yá esistía'l Qi Qiao Jie (día p'amosar les habilidaes’), celebráu'l séptimu día del séptimu mes del calendariu llunar.
  • En Colombia celébrase Día del Amor y l'Amistá o Día d'Amor y Amistá (Enantes llamábase-y "Día de los Novios"): celébrase'l tercer sábadu de setiembre. Ye común la tradición del "amigu secretu", que consiste n'introducir nun recipiente papeles pequeños colos nomes de los participantes, depués, cada unu va estrayendo un papel y tienen de dar un presente a la persona que'l so nome diga'l papel nel día qu'establezan, nel intre d'estos díes ye popular lo que se conoz como adulzar, que como'l so nome dicir, consiste en dar anónimamente dulces, comida, bombones, cartes d'amor, roses, etc.; voluntariamente, hasta'l día en que se deba dar el regalu definitivu, y romper l'anonimatu si deseyar;
  • En Costa Rica llámase "Día de San Valentín", tamién "Día de los namoraos" o "Día del Amor y l'Amistá" y festéxase ente pareyes, familia y amigos, acostúmase regalar chocolates, flores, regalos, tarxetes y na nueche les pareyes acostumen tener una cena romántica.
  • En Cuba celébrase'l 14 de febreru y conozse como: "día de los namoraos" o "día de san Valentín". Volvióse yá una tradición que nesti día apúrranse obsequios y flores a la so pareya. Amás, en dellos centros crean buzones onde s'espresen el ciñu escontra otres persones; yá sían amigos o namoraos. Los mozos esperen con allegría esta fecha pos asina pueden espresar a quien amen tou lo que sienten.
  • N'Ecuador celébrase'l 14 de febreru con roses, tarxetes, serenatas, cenes nocherniegues ente pareyes casaes, de novios y amigos.
  • N'Estaos Xuníos Conozse como'l Día de los Novios o'l Día de los Namoraos, celébrase'l Amor pero tamién la Amistá. Ye frecuente ver les persones caminando peles cais con flores, globos y chocolates que recibieron o van regalar a otres persones.
  • En Xapón, amás del festival de Tanabata —versión llocal del Qi Qiao Jie chinu—, el Día de San Valentín celebrar dende febreru de 1958, impulsáu primeramente pola compañía de chocolates Morozoff. Como particularidá, destácase'l fechu de que son les muyeres quien regalen chocolates a los homes, yá sían los sos familiares, amigos o compañeros de trabayu. Nesti últimu casu, l'agasayo vuélvese cuasi una obligación, pos tienen de regala-yos chocolates a tolos sos colegues giri-topeto, de giri: ‘deber’, y topeto: apócope de chokoreeto:chocolate’). Pal home que la muyer ama verdaderamente regálase'l honmei topeto (chocolate favoritu). Como una especie de compensación, inventáu polos pasteleros en 1980, los homes devuelven el favor un mes dempués, el 14 de marzu, celebración conocida como White Day (‘día blancu’), nel que se suelen regalar obsequios de color blancu, como chocolate blancu, malvariscos o inclusive ropa interior.[11]
  • En Nicaragua llámase "Día del Amor y l'Amistá" y celébrase en familia y amigos.
  • En Panamá celébrase'l 14 de febreru, conozse como'l "Día del amor y l'amistá" Celebrar cola pareya o amigos yá seya con flores, chocolates, peluches, tarxetes, etc.
  • En Paraguái celébrase'l 14 de febreru y conozse como'l "Día de los Namoraos", Les pareya de namoraos espresen el so amor con obsequios, pasacalles y tou tipu de demostraciones de ciñu. Les cais enllenar de puestu de ventes d'arreglos florales, chocolates y peluches.
  • En Perú esta fiesta conozse como "Día del amor y l'amistá". Nesta fecha l'intercambiu de tarxetes, peluches y bombones de chocolate relleno, especialmente diseñaos y decoraos pa esta ocasión son bien populares. Dientro de los regalos más preciaos atópense les orquídees, naturales de la flora peruana.[ensin referencies]
  • En Puertu Ricu Celébrase'l 14 de febreru y ye conocíu como: “Día del amor y l'amistá”, “San Valentine”, “Día de los namoraos”, etc. Acostumar ente amigos faer intercambiu de regalos, unviase postales y/o chocolates. Ente les pareyes acostuma regalar chocolates, roses, peluches, postales, arumes, ente otres coses. Nos llugares de trabayu y escueles facer ente compañeros intercambios de regalu, asítiense buzones pa unviase unos a otros postales y cartitas y vístense de colloráu, etc.
  • En República Dominicana Conozse como: "Día de San Valentín", "Día del amor y l'amistá" y tamién "Día de los namoraos" festéxase'l 14 de febreru. Acostumar a axuntase con amigos, unviar postales, chocolates, cenes romántiques, etc. En delles instituciones conviden a vistise de colloráu o rosado y faen actividaes como anxelinos, buzones, serenatas, intercambios, ente otros.
  • N'Uruguái celébrase'l Día de los Namoraos, xeneralmente nel mes d'ochobre, na primavera, y tamién dende va unos años el Día de San Valentín el 14 de febreru.[13]
  • En Venezuela celébrase'l 14 de febreru, día en que los novios, maríos, y amigos, celebren el día del amor y l'amistá regalando flores, tarxetes y chocolates, ente los más comunes y axuntándose a compartir coles persones más allegaes.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Ansgar, 1986, Chaucer and the Cult of Saint valentine, páxs. 46-58
  2. Cooper, J. C. (2013). Dictionary of Christianity. Routledge. p. 278. ISBN 9781134265466. Valentine, St (d. c. 270, f.d. 14 February). «A priest of Rome who was imprisoned for succouring persecuted Christians, he became a convert and, although he is supposed to have restored the sight of the jailer's blind daughter, he was clubbed to death in 269. His day is 14 February, as is that of St Valentine, bishop of Terni, who was martyred a few years later in 273».
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Los dos santos Valentín y otres hestories que desmonten los mitos del día de los namoraos». BBC Mundo.
  4. Ball, Ann (1992). A Litany of Saints. OSV. ISBN 9780879734602. «While in prison, he restored sight to the little blind daughter of his judge, Asterius, who thereupon was converted with all his family and suffered martyrdom with the saint».
  5. Guiley, Rosemary (2001). The Encyclopedia of Saints. Infobase Publishing. p. 341. ISBN 9781438130262. On the morning of his execution, he supposedly sent a farewell message to the jailer's daughter, signed “from your Valentine.” His body was buried on the Flaminian Way in Rome, and his relics were taken to the church of St. Praxedes.
  6. Lathouwers, Francoise. «histoire 1 - Saint Valentin» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-03-05. Consultáu'l 13 de febreru de 2017.
  7. 7,0 7,1 «¿Quién foi San Valentín y por qué ye'l santu qu'acomuñamos al amor?» BBC.
  8. «hestoria-del-dia-de-san-valentin La verdadera hestoria del Día de San Valentín».
  9. «Símbolos del Día de San Valentín.». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-02-15.
  10. «San Valentín llegó a España de mano de Galerías Preciados».
  11. Troth Wells, Nikki van der Gaag (2006). Intermón Oxfam Editorial: L'amargosa dulzura del chocolate, páx. 39. ISBN 8484524329.
  12. ONX. «Día Internacional de l'Amistá».
  13. Universia (14 de febreru de 2007). «El patrón de los namoraos: ¿San Valen... qué?». Consultáu'l 15 de febreru de 2014.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]