Esperantofalante
Un esperantofalante ye una persona con capacidá d'utilizar l'esperantu pa comunicase, yá seya de manera pasiva (llectura, escucha) o de manera activa.
L'esperantu ye por naturaleza una llingua vehicular, y por tanto la cuasi-totalidá de los esperantofalantes tienen al esperantu como segunda llingua (llingua adquirida). Esta carauterística enzanca les estimaciones del númberu de falantes, y facer muncho más complexu que pal casu de les llingües nacionales, onde esiste un númberu bien importante de llocutores nativos. La otra gran dificultá pa un cálculu envaloráu del tamañu d'esi grupu llingüísticu, ye la que s'atopa nel casu de cualquier llingua adquirida: gran heteroxeneidá de los niveles de práctica.
Con frecuencia, esiste tracamundiu ente los términos esperantofalante y esperantista.[1] N'esperantu, el vocablu esperantisto ye con frecuencia utilizáu pa designar a un esperantofalante (Esperanto-parolanto), y por tanto'l vocablu esperantisto suel ser impropiamente traducíu por esperantista. N'asturianu, el sufixu -fonu o -falante designa a los llocutores d'una llingua, en cuantes que'l sufixu -ista davezu designa un oficiu, y nesti casu, xuníu a la pallabra esperantu más bien da idea d'una persona comprometida col espardimientu y el fortalecimientu d'esa llingua.[2]
Estudios empobinaos a contabilizar el númberu d'esperantofalantes
[editar | editar la fonte]Jouko Lindstedt[3] evalúa la capacidá pa falar l'esperantu nuna comunidá que corrientemente use esta llingua, según la siguiente escala:
- 1000 persones que tienen l'esperantu como la so llingua materna.
- 10 000 persones que falen corrientemente l'esperantu.
- 100 000 persones qu'utilicen l'esperantu de manera activa.
- 1 000 000 de persones qu'entienden fácilmente l'esperantu.
- 10 000 000 de persones qu'en dalgún momentu de la vida estudiaron l'esperantu d'una manera más o menos fonda ya intensa.
Sidney Culbert,[4] profesor de psicoloxía de la Universidá de Washington, y esperantista, envaloró esta cifra, contabilizando en dellos países y mientres unos venti años el númberu d'esperantu falantes al traviés d'un procedimientu de muestreo,[5] y asina llegó a establecer una población falante d'esperantu d'unos 1,6 millones de persones (con nivel profesional y nel mundu tou).
Ziko Marcus Sikosek considera qu'esi númberu de 1,6 millones ye esaxeráu.[6] Mesmu suponiendo un repartu uniforme de los esperantu falantes nel mundu, cada millón d'esperantu falantes a nivel mundial, tendría de traducise per alredor de 180 falantes nuna ciudá como Colonia, y sábese qu'ellí Sikosek nun atopó más que 30 persones apoderando esti idioma; coles mesmes, tamién s'atopó un númberu de falantes inferior al esperáu n'otres varies ciudaes censaes, a pesar de qu'éstes alluguen una concentración de falantes d'esperantu cimeru a la media.
Tamién tien de tenese en cuenta que les distintes organizaciones esperantistes representen, en xunto, un total d'unos venti mil miembros (anque tien de reconocese qu'otres estimaciones refundien un valor cimeru a venti mil). Ta claro, hai numberosos esperantu-falantes que nun son miembros d'organización esperantista dalguna, pero igual, esi númberu tan baxu d'afiliaos, da que pensar que'l númberu total de falantes d'esperantu nun tien de ser bien cimeru a un millón, porque paez pocu probable qu'haya 50 vegaes más de persones falantes, que de miembros de les citaes organizaciones.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Plantía:Entrée TLFi
- ↑ http://www.reta-vortaro.de/revo/art/ist.html
- ↑ «llingües-del mundu/esperantu-y-otros idiomes construyíos Esperantu y otros idiomes construyíos» (castellanu).
- ↑ Wikipedia. «Sidney S. Culbert» (francés).
- ↑ La présentation el plus détaillée de la méthodologie utilisée se trouve dans une lettre qu'il a écrite en 1989 à David Wolff: Culbert, Sidney S., Three letters about his method for estimating the number of Esperantu speakers.
- ↑ Sikosek, Ziko M. Esperantu Sen Mitoj ("Esperantu without Myths") Second edition. Antwerp: Flandra Esperantu-Ligo, 2003.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]