Llagu de Maracaibo
| Llagu de Maracaibo | ||
|
| ||
| Llocalización alministrativa | ||
|---|---|---|
| División | ||
| Xeografía | ||
| Afluentes | Ríos Chama, Catatumbo, Escalante, ente otros 135 más aprox. | |
| Efluentes | Golfu de Venezuela | |
| Superficie | 13 820 km² | |
| Fondura media | 46 m | |
| Mapa | ||
|
| ||
El llagu de Maracaibo ye un cuerpu d'agua allugáu nel occidente de Venezuela, nos estaos de Zulia, Trujillo y Mérida. Según los autores, definir como una gran badea semicerrada y salobre,[1] o más comúnmente considerar un llagu;[2] nesti casu, con una superficie d'ente 13 210 a 13 820 km²,[3] sería'l más grande de Llatinoamérica y el 19º ente los llagos más grandes del mundu. El rexistru xeolóxicu demostró que nel pasáu foi un indiscutible llagu, y como tal, el segundu más antiguu de la Tierra, con una antigüedá d'ente 20 y 36 millones d'años. Magar se coneuta al mar de manera similar a una albufera, la enorme antigüedá, la so historia xeolóxica y l'importante fondura del Maracaibo estremar de les verdaderes albuferas, les que tienen una historia xeolóxica moderna (con antigüedaes de pocos miles d'años) y una escasa fondura (xeneralmente menor a 5 metros) que les rellaciona coles llagunes.[4]
Nel estremu norte coneutar col golfu de Venezuela por un estrechu de 55 km. Ye alimentáu per numberosos ríos, el más grande ye'l ríu Catatumbo. La cuenca de Maracaibo ye una de les zones de mayor riqueza petrolífero del mundu con más de 15 000 pozos furaos na so cuenca dende 1914. Nesta área preséntase'l denomináu Rescamplu de Catatumbo, fenómenu que por aciu 1 176 000 rescamplu per añu, xenera hasta cerca del 10 % del ozonu atmosféricu del planeta. Yera llamáu Coquivacoa polos aboríxenes.
La ponte
[editar | editar la fonte]La mariña oriental del Llagu de Maracaibo xunir cola occidental gracies al ponte Xeneral Rafael Urdaneta, de 8678 metros de llargor, ostentando'l títulu de ser la ponte de formigón sobre pilonos más llargu del mundu al momentu de la so inauguración en 1962. Allugáu na parte sur del Estrechu de Maracaibo, tien dos canales en cada sentíu del tránsitu, en cuantes que'l so altor dexa'l pasu d'embarcaciones d'hasta 45 metros d'altor sobre l'agua.
Xeoloxía
[editar | editar la fonte]El llagu de Maracaibo atópase dientro de la cuenca del mesmu nome, ye una fuesa teutónica formada mientres el Xurásicu, como un rift formáu mientres l'esmembramientu de Panxea. Mientres la hestoria de la cuenca tuvo distintos tamaños y formes, y tuvo secu o foi parte del mar abiertu. Foi llagu dende'l Pliocenu como un llagu natural d'agua duce ensin salida al mar. La cuenca del llagu de Maracaibo ta delimitada por 3 falles que formen un triángulu qu'apunta escontra'l sur, que son: falla d'Oca - Ensenada (que pasa polos Montes de Oca y el pueblu del Rancón de Iturre en realidá naz na Sierra Nevada de Santa Marta y termina na desaguada del Ríu Tocuyo, nel mar Caribe); la falla de Boconó, (ente'l nuedu de Pamplona y la desaguada del ríu Tocuyo) y la falla de Santa Marta, ente'l nuedu de Pamplona y la Sierra Nevada de Santa Marta, pasando por Santa Marta.
El Llagu de Maracaibo ye'l más grande de Suramérica. Ta allugáu nel estáu Zulia, en Venezuela, con estensiones máximes de 110 quilómetros d'anchu y hasta 160 de llargu, con una superficie averada de 13 820 quilómetros cuadraos y les sos mariñes estender por 728 quilómetros, algamando una fondura máxima de 50 metros na estación lluviosa. Tien una gran riqueza petrolífera onde s'estrayi la mayor parte de la producción de crudu del país.
El llagu de Maracaibo ye un fenómenu escepcional na xeografía del mundu: ye l'únicu llagu rellacionáu col mar; y de fechu na so parte más norte rexistren marea marítimes n'agües particularmente salobres a pesar de les descargues d'agua duce provenientes de los ríos Catatumbo, Chama, Escalante, Motatán, Santa Ana, Apón y Palmar, ente otros.
La conformanza de lo que ye güei el llagu de Maracaibo empecipiar nel Miocenu, ye dicir nel cuartu periodu de la era terciaria, cuando apaecieron sobre la tierra los mamíferos evolucionaos.
Nel siguiente periodu xeolóxicu, nel Pliocenu, la depresión del güei llagu de Maracaibo llegó a lo que sería práuticamente la so forma actual. Los ríos que desagüen nel llagu fueron definiendo les sos riberes, especialmente aquellos que formen el delta del Sur del llagu, onde conflúin los ríos Escalante, Catatumbo y Santa Ana.
Nel Sur del llagu les precipitaciones superen en demasía les que se producen al norte de la cuenca, ente que los vientos alisios crucien la superficie llacustre en sentíu Nordeste-Suroeste, con temperatures medies de 28 graos centígrados
Dende'l llagu, en direición suroeste puede apreciase'l llamáu rescamplu del Catatumbo, un centelleo ensin esplosión nes altes capes atmosfériques, que les sos causes entá nun tán del tou clares y banciar# ente'l choque de los vientos alisios cola muralla d'accidentes orográficos del cordal de Los Andes; o la gran cantidá de gases inflamables que s'esprenden de les fontes petrolíferes del llagu. Tamién se consideró que les condiciones climátiques de les barraqueres del Sur de llagu puedan favorecer la producción del fenómenu, que según espertos ambientalistas contribúi cola rexeneración de la capa d'ozonu de la Tierra.
Historia
[editar | editar la fonte]Los aboríxenes Añú que vivíen n'el so riberes llamar Coquivacoa. Tamién yera habitáu por otres tribus como los Guajiros, los Caquetíos y los Quiriquires. Los Añú qu'habitaben en cases construyíes sobre l'agua sobre pilotes fueron la razón pola que Américo Vespucio llamara al territoriu Venezuela (pequeña Venecia). Cuando Alonso de Ojeda visitar (1499) quedó zarráu mientres la marea baxa y solo pudo salir cuando la barra que la cerraba sumió mientres la marea alta. Esti fenómenu de formación y desapaición de la barra na entrada, caltener mientres sieglos hasta que la construcción de la canal de navegación nel sieglu XX esaniciar definitivamente, nes imáxenes satelitales puede apreciase el tayu rectu sobre la islla Zapara faciendo la entrada del llagu claramente artificial. Mientres el sieglu XVII, el llagu de Maracaibo foi oxetu de numberoses incursiones pirates, ente los pirates que lu navegaron tuvieron:
- Enrique de Gerard (1614)
- William Jackson (1642)
- Jean-David Nau "El Olonés" (1666)
- Miguel El Vascongado (1667)
- Henry Morgan (1669)
- Michel de Grandmont (1678)
Mientres la guerra d'independencia llibraron delles batalles siendo la postrera y más importante la batalla naval del llagu de Maracaibo en 1823. Frente a la islla San Carlos llibraron combates mientres el Bloquéu naval a Venezuela de 1902-1903. Col descubrimientu de petroleu col pozu Zumaque I (1914), y l'arreventón del pozu Barroso II, el llagu de Maracaibo convertir nuna de les principales árees petroleres del mundu.
Clima y meteoroloxía
[editar | editar la fonte]Na zona sur del llagu de Maracaibo preséntase'l fenómenu meteorolóxicu conocíu como rescamplu del Catatumbo, que se caracteriza pola apaición d'una serie de rescamplos de manera casi continua y práuticamente silente. Esti fenómenu producir en nubes de gran desenvolvimientu vertical que xeneren descargues llétriques ente 1 y 4 quilómetros d'altor, y ye productu d'una combinación d'altu mugor na superficie del llagu, vientos recurrentes n'hores de la tarde y un empináu gradiente altitudinal ente la cuenca del llagu y los montes circundantes (Perijá y la cordal de Mérida).[5][6][7]
Ecosistema
[editar | editar la fonte]El llagu de Maracaibo tien agües bastante osixenaes lo que lo fai ricu n'algues y per ende en pexes, tien una gran biodiversidá. Especies como les garces, los caimanes, camarones, iguanes, bagres, pixinos, llises, bocachicos, pez armadillo, pelícanos y plantes de cocu son los más comunes nel llagu, tamién se detectaron la presencia rara de pavones y delfines.
Esisten numberoses especies de pexes reinales de la cuenca del llagu de Maracaibo, ente ellos Lamontichthys maracaibero.[8]
Afluentes
[editar | editar la fonte]El llagu de Maracaibo tien 135 afluentes, ente los cualos atópense:
- Ríu Catatumbo
- Ríu Escalante
- Ríu Chama
- Ríu Motatán
- Ríu Limón
- Ríu Palmar
- Ríu Aricuaisa
- Ríu Apón
- Ríu Bravo
- Ríu Onía
- Ríu Misoa
- Ríu Santa Ana
- Ríu Tucaní
- Ríu Caús
- Ríu Burru Negru
- Ríu Machango
- Ríu Mene
- Ríu Aurare
- Ríu Tamare
- Ríu Ulé
Islles
[editar | editar la fonte]El llagu de Maracaibo tien numberoses islles, dalgunes son d'orixe sedimentariu como Zapara, Pescadores, San Carlos, otres son d'orixe teutónicu como Toas. La mayoría de les islles atópase na zona de la badea del tablazo y formen el Conceyu Almirante Padilla. Les islles el Pollín, Providencia, el Hijacal, de los Páxaros y les artificiales atopar nel pescuezu del llagu y pertenecen a otros conceyos.
Islles naturales del llagu de Maracaibo
- Islla de San Carlos
- Islla de Zapara
- Islla de Toas
- Islla de Providencia
- Islla de Pescadores
- Islla Los Páxaros
- Islla'l Pollín
- Islla'l Hicacal
- Islla de los Páxaros
Islles artificiales del llagu de Maracaibo
- Islla Dorada. Conxuntu residencial na Parroquia Coquivacoa de la ciudá de Maracaibo
- Islla La Salina. Islla creada pal enllenáu de tanqueros petroleros na ciudá de Cabimas. Única islla nel sacu del llagu.
Contaminación
[editar | editar la fonte]El desenvolvimientu planiáu de la Rexón Zuliana traxo consigo tamién una esplotación masiva del llagu de Maracaibo de forma irresponsable hasta'l puntu que na actualidá gran parte de la so estensión atopábase llarada de llenteyes d'agua (Lemna fosca).[9]
La lemna o llenteya d'agua ye una planta acuática que crez n'ambientes ricos en nitróxenu, elementu qu'en forma orgánica foi incorporáu al llagu de Maracaibo ensin conciencia dalguna polos departamentos d'agües sirvíes de la compañía hidrolóxica local al vertir les agües negres ensin tratar al llagu. Tratóse de venceyar l'apaición de la Lemna fosca (Austin) Daubs colos bagazos de les industries asitiaes nes márxenes del llagu de Maracaibo, pero a pesar de ser ciertu qu'estes industries arramen contaminantes, nun hai dulda que la contaminación causada poles refugayes de más de 5 millones de persones qu'habiten les sos riberes ye'l peor de los sos males.
Numberosos arrames de petroleu, atribuyibles siquier en parte a mantención deficiente de les xeres, y la descarga indiscriminada d'agües sirvíes ensin tratamientu previu, deterioraron significativamente la calidá de les agües, al puntu que na zona de Zulia les captures cayeron a niveles que torguen la so esplotación y en dellos puntos l'agua presenta niveles de contaminación bien peligrosos pa la salú.[10]
Dientro de les actividaes contaminantes sumóse en forma más recién la esplotación de carbón mineral, que contribúi con una cuota adicional de carga de poluentes a la cuenca.
Coles mesmes, les denominaes cañaes, que son cursos casuales de drenaxe, abasnen hasta'l llagu grandes cantidaes de basura proveniente de los asentamientos humanos que s'atopen al so pasu. Auníu a esto, sumir les refugayes residenciales, como bolses y botelles de plásticu, cauchos, ente otros elementos que tienen como destín final el llagu.[11]
La presencia de grandes cantidaes de Lemna fosca, bloquia'l pasu de lluz solar, afectando de manera significativa los ciclos biolóxicos, torgando'l desenvolvimientu d'especies d'algues y plantes autóctones. Adicionalmente, les borrafes de les lemna atrópense no fondero, xenerando una capa d'elementos orgánicos que produz grandes cantidaes d'amoniu, metanu y otros compuestos que la so saturación provoca la eutrofización de les agües.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Ralph Alexander Liddle (1946). The Geology of Venezuela and Trinidá.
- ↑ «Lake Profile Maracaibo» (inglés). worldlakes.org. Consultáu'l 26 de payares de 2013.
- ↑ «Datos del llagu de Maracaibo.». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-11-26.
- ↑ Definición de Albufera.
- ↑ Muñoz, Á.G., Núñez, A., Chourio, X., Díaz-Lobatón, J., Márquez, R., Moretto, P., Juárez, M., Casanova, V., Quintero, A., Zurita, D., Colmenares, V., Vargas, L., Salcedo, M.L., Padrón, R., Contreras, L., Parra, H., Vaughan, C., Smith, D., 2015: Reporte Final de la Espedición Catatumbo: Abril 2015. Reporte Públicu CMC-01-2015. Centru de Modeláu Científicu (CMC). Universidá del Zulia. 20 pp. DOI: 10.13140/RG.2.1.1351.0566
- ↑ «Characterization of the lightning activity of “Rescamplu del Catatumbo”». Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics 77: páxs. 241–247. de marzu de 2012. doi:.
- ↑ «Seasonal prediction of lightning activity in North Western Venezuela: Large-scale versus local drivers». Atmospheric Research 172-173: páxs. 147–162. de mayu de 2016. doi:.
- ↑ [1]
- ↑ Lemna fosca in Maracaibo
- ↑ «Arrames de petroleu. Llagu de Maracaibo. Zulia, 1922-1928». Consultáu'l 2 d'agostu de 2010.
- ↑ «nuesu-Llagu-20171001-0029.html Basura y plásticu tienen en “coma” el nuesu Llagu» (castellanu). Consultáu'l 2 d'ochobre de 2017.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Llagu de Maracaibo.
- Institutu pal Caltenimientu del Llagu de Maracaibo
- Comisión del Llagu
- Imaxe satelital
Ver tamién
[editar | editar la fonte]
Datos: Q182137