Paeonia officinalis

Paeonia officinalis;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Saxifragales
Familia:	Paeoniaceae
Xéneru:	Paeonia
Especie:	Paeonia officinalis; L.
Subespecies
	Paeonia officinalis L. subsp. humilis; Paeonia officinalis L. subsp. officinalis;
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Paeonia officinalis ye una planta de la familia Paeoniaceae.

Descripción

Paeonia officinalis ye una planta perenne, yerbácea, con rizoma soterrañu maderizu y d'hasta 70 cm d'altor (raramente más alta). Fueyes grandes, les basales totalmente formaes y peciolaes, 2-3 vegaes estremaes en 17-30 segmentos llanceolaos, más o menos lobulaos, col viesu pubescente. Peciolu cola cara cimera claramente acanaláu. Fueyes cimeres más pequeñes, menos segmentaes hasta simples. Flores grandes, hasta 13 cm d'anchu, en forma de mota. Sépalos narquiaos, percima de les fueyes cimeres, nun cayen. 5-10 pétalos coloraos, anchamente ovalaos, con cantu onduláu. Numberosos estames con filamentos coloraos y anteres marielles. 2-3 carpelos, hasta 3-5 cm de llargu, llanudos. Na fructificación folículos con delles granes.

Hábitat

Montes, praderíes, nivel de monte y melojares.

Distribución

Mediterraneu, hasta Europa central.

Propiedaes

Paeonia officinalis contién el principiu activu paeonol que se porta como antiinflamatoriu, analxésicu, antiácido, antiulceroso y antibacteriano. La paeoniflorina ye sedante, hipnóticu, antitusivu, llixeramente espasmolítico, analxésicu y anticonvulsivante. Los antocianósidos son responsables del efeutu venotónico y vasoprotector. Popularmente utilizáronse les flores como laxo-purgante y les granes como emético, nun siendo recomendables dichos usos. Contraindicáu col embaranzu (pue ser albortivu), la lactancia y a neños pequeños.

Indicáu para ansiedá, taquicardia, tos irritativa, gastritis, úlcera gastroduodenal, varices, hemorroides.^[1]

Como interés heráldicu, cabo mentar que ye la flor nacional de China.

Taxonomía

Paeonia officinalis describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 530. 1753.^[2]

Etimoloxía

Paeonia: nome xenéricu n'honor de Pion, el médicu de los dioses qu'apaez mentáu na Ilíada y na Odisea de Homero. Curó a Ares cuando foi mancáu por Diomedes mientres la guerra de Troya; tamién se menta un sanamientu anterior que-y fixo a Haes d'una flecha llanzada por Heracles en Pilos.^[3] Tamién en Pliniu'l Vieyu, llibru 25, X, 1, que la encamienta contra «les velees provocaes polos Faunos.»^[4]^[5]

officinalis: epítetu llatín que significa "de venta en herbarios".^[6]

Sinonimia

Moutan officinalis (L.) Lindl. & Paxton
Paeonia anemoniflora (Hook.) auct.
Paeonia barrii Lynch
Paeonia baxteri Sabine ex Salm-Dyck
Paeonia commutata Wender.
Paeonia elegans Sabine ex Salm-Dyck
Paeonia feminea (L.) Desf.
Paeonia festiva Tausch
Paeonia fimbriata (Sabine) B.D.Jacks.
Paeonia foemina Mill.
Paeonia foemina Garsault
Paeonia fulgens Bailly
Paeonia fulgida Sabine ex Salm-Dyck
Paeonia hirsuta Mill.
Paeonia lanceolata Salm-Dyck
Paeonia lobata Rchb.
Paeonia mollis G.Anderson
Paeonia nemoralis Salisb.
Paeonia paradoxa var. fimbriata Sabine
Paeonia peregrina var. officinalis (L.) Huth
Paeonia peregrina f. officinalis (L.) Rouy & Foucaud
Paeonia porrigens Rchb.
Paeonia promiscua Tausch
Paeonia pubens Sims
Paeonia rubra Steud.
Paeonia sessiliflora Sims
Paeonia splendens Bailly
Paeonia subternata Salm-Dyck
Paeonia versicolor W.H.Baxter^[7]

Nomes comunes

Castellán: rosa albardera, rosa de rejalgar.^[8]

Ver tamién

Referencies

↑ «Paeonia officinalis». Plantes útiles: Linneo. Consultáu'l 9 de febreru de 2014.
↑ «Paeonia officinalis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 9 de febreru de 2014.
↑ En Nomes Botánicos
↑ Pliny the Elder: the Natural History - liber XXV, X, 29
↑ Pline l'Ancien - Histoire Naturelle, tome 2, livre XXV, X, 1 - Traduction française : É. Littré
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ Paeonia officinalis en PlantList
↑ En Anthos, RJB/CSIC, Madrid.

Enllaces esternos

[Lin-1] «Paeonia officinalis». Plantes útiles: Linneo. Consultáu'l 9 de febreru de 2014.

[Trop-2] «Paeonia officinalis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 9 de febreru de 2014.

[3] En Nomes Botánicos

[4] Pliny the Elder: the Natural History - liber XXV, X, 29

[5] Pline l'Ancien - Histoire Naturelle, tome 2, livre XXV, X, 1 - Traduction française : É. Littré

[6] N'Epítetos Botánicos

[7] Paeonia officinalis en PlantList

[8] En Anthos, RJB/CSIC, Madrid.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]