Canıbəy xan
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
| Canıbəy xan Özbək xan oğlu | |
|---|---|
| Жанибегхаан | |
| | |
| 1342 – 1357 | |
| Əvvəlki | Tinibəy xan |
| Sonrakı | Bərdibəy xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ? |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | Xan |
| Atası | Özbək xan |
| Anası | Taydula |
| Həyat yoldaşı | ? |
| Uşaqları |
Bərdibəy xan Qulpa xan Novruz xan |
| Ailəsi | Borucigin |
| Dini | İslam |
Canıbəy xan — Özbək xanın 3-cü oğlu idi. Anası Taydulanın köməyi ilə taxta çıxmışdı. Tacqoyma mərasimi Saraycıq şəhərində baş tutmuşdu.
Hakimiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]1345-ci ildə Feodosiya şəhərini mühasirəyə alan xan ordusunda taun xəstəliyinin yayıldığını gördü və bundan istifadə etmək istədi. Ölmüş əsgərləri katapultla şəhərə tullayan xan Genuyalıların xəstələnməyinə səbəb oldu. Genuyalılar gəmilərə minərək İtaliyaya üzdülər və beləliklə Qara ölüm epidemiyası Avropanı ələ keçirməyə başladı. Həmin vaxt Azərbaycanda Məlik Əşrəf Sulduzun zülmündən cana doymuş sənətkarlar, kiçik feodal və ruhanilər Şirvanşahlar dövlətinə gəlirdilər. Belə qaçqınlardan biri də Qazi Məhiyyəddin Bərdən idi. O, Şirvanşah Kavusla razılığa gəldikdən sonra Qızıl Orda dövlətinə gedərək Canıbəylə görüşdü və Azərbaycandakı vəziyyəti ona bildirdi. 1357-ci ildə xan 100 minlik hərbi qüvvə ilə Təbrizə yaxınlaşdı və Məlik Əşrəfin 17-18 minlik hərbi qüvvəsini pərən-pərən saldı. Həmin il Elxanilərin son hökmdarı olan Ənuşirvan xanı da öldürərək iki xanlığı birləşdirdi. Xan gözlənilmədən 1357-ci ildə sui-qəsdə uğradı.