Həmzət Yandarbiyev
| Həmzət Yandarbiyev | |
|---|---|
| | |
| Doğum tarixi | 5 avqust 1940 (84 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, alim, siyasətçi, ictimai xadim |
| Fəaliyyət illəri | 1963-cü ildən |
Həmzət Yandarbiyev[1] (5 avqust 1940, Köhnə Atagi[d], Çeçen-İnquş MSSR) — çeçen yazıçı, şair, alim, siyasi və ictimai xadim, Çeçenistan və Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü, pedaqoqika elmləri namizədi, Çeçenistan Dövlət Universitetinin rus və dünya ədəbiyyatı kafedrasının dosenti, Çeçenistan Respublikasının fəxri vətəndaşı[2].
Bioqrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sürgün illərində Şərqi Qazaxıstan vilayətinin Leninoqorsk şəhərindəki 14 nömrəli məktəbdə oxuyur[3]. 6-cı sinifdə pul yığır və Çeçenistanın məşhur yazıçı və şairləri Xalid Oşayev, Saidbəy Arsanov, Maqomet Mamakayev, Maqomed-Salax Qadayev, Abdul Xamidov, Raisa Əhmədovanın əsərlərinin dərc olunduğu Kinxeqaman bayraxk qəzetinə abunə olur.
Tələbəlik illərində özünü ədəbiyyatda sınamağa başlayır. 1963-cü ildə ilk əsəri nəşr olunur.
1964-cü ildə Çeçen-İnquş Pedaqoji İnstitutunun Tarix və Filologiya fakültəsini bitirir. Təhsilini bitirdikdən sonra məktəbdə müəllim, muzey-qoruqda, müəllimlərin təkmilləşdirilməsi institutunda, pedaqoji institutda və universitetdə çalışır. Rusiya Təhsil Nazirliyi Milli Məktəblər Araşdırma İnstitutunun aspiranturasında oxuyur. 1990-cı ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
1970-ci illərin sonlarından etibarən respublika mətbuatında respublikanın ictimai həyatı, çeçen xalqının tarixi və mədəni irsinin qorunması ilə bağlı aktual mövzularda məqalələrlə fəal şəkildə çıxış etməyə başlayır. Yazılarından bəziləri Qroznı Şəhər Şurasının iclaslarında müzakirə edilmiş və bununla bağlı müvafiq qərarlar qəbul edilmişdir.
Siyasi fəaliyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]1991-ci ildə Çeçenistan parlamentinə deputat seçilir. Elm, Mədəniyyət və Təhsil Komitəsində çalışır. 1993-cü ildə parlamentin xarici əlaqələr komitəsinə rəhbərlik edir, 1994-cü ilin oktyabrında parlament sədrinin müavini olur. Bir neçə dəfə ona qarşı suiqəst cəhdləri edilir, lakin heç vaxt qorumadan istifadə etmir.
O, dəfələrlə Gürcüstan, Ermənistan, Azərbaycan və Baltikyanı ölkələrdən olan millət vəkilləri ilə görüşmüş, 1996-cı ilin iyununda Rusiya Dövlət Dumasının çıxış dinləmələrində müharibəni qınamış və beynəlxalq konfranslarda çeçen xalqının maraqlarını müdafiə etmişdir.
Layihələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Uzun illər öz təşəbbüsü ilə Çeçenistanı Gürcüstanla birləşdirəcək Zaqafqaziya avtomobil yolunun layihəsi üzərində çalışmışdır. Gələcək marşrutun təklif olunan yolu boyunca iki dəfə getmişdir. Yol 1999-cu ildə tamamlanmışdır.
1990-cı illərdə o, yerli xammaldan istifadə edəcək mövcud istehsal sahələrinə əsaslanaraq texniki şüşə zavodu tikməyi təklif edir. Layihənin həyata keçirilməsi respublikanın iqtisadi vəziyyətini xeyli yaxşılaşdıra bilərdi.
Çeçenistan Elmlər Akademiyasının o vaxtkı prezidenti Həmzət İbrahimovla birlikdə zəngin ərəb ölkələri tərəfindən maliyyələşdirilən birgə Ərəb-Çeçen Elmlər Akademiyası yaratmağı planlaşdırır. Hərbi əməliyyatların başlaması bu planların həyata keçirilməsinə mane olur.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Яндарбиев, Хамзат Шамсадович". 2021-10-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-07.
- ↑ Почётный гражданин Чеченской Республики[ölü keçid]
- ↑ "Хамзат Яндарбиев: «Я благодарен своим учителям»". 2021-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-07.