Гераін
Гераін (дыямарфін) — алькалёід опіюму ў выглядзе застылага соку макавак.
Належыць да ліку дурманлівых рэчываў. Мае болепатольнае дзеяньне выйшэйшае, чым у марфіна. Стварае моцнае пачуцьцё эўфарыі. Выклікае хуткае ўзьнікненьне нарказалежнасьці. Вытворчасьць і ўжываньне ў Беларусі знаходзяцца пад забаронай[1]. Хімічная формула: C21H23NO5.
Пры спыненьні ўжываньня выклікаў цяглічны боль у выглядзе ломкі. У выніку нарказалежныя з кожным разам павялічвалі дозу дзеля дасягненьня эўфарыі. Урэшце, гэта выклікала перадазоўку, пры якой спынялася дыханьне і кроў пераставала паступаць у галаўны мозаг, ад чаго людзі гінулі[2].
Наркагандаль
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 1875 годзе ангельскі хімік Чарлз Алдэр-Райт сынтэзаваў дыямарфін падчас працы ў мэдычнай школе пры шпіталі сьвятой Марыі ў Вэстмінстэры (Лёнданскае графства). Алдэр-Райт кіпяціў бязводны марфін з воцатным ангідрыдам цягам некалькіх гадзінаў, у выніку чаго атрымаў ацэтыляваны віду марфіну — дыяцэтылмарфін. У 1895 годзе нямецкі вытворца лекаў «Баер» (Эльбэрфэльд, Райнская правінцыя, Каралеўства Прусія) стаў выпускаць дыяцэтылмарфін у якасьці безрэцэптурнага лека ад кашлю пад таварным знакам «Гераін» (грэц. ήρως — моцны). Яго рэклямавалі як «незацягвальны замяняльнік марфіну». Пагатоў нямецкі хімік Фэлікс Гофман ацэтыляваў марфін для «Баера» ў рэчыва, якое было ў 1,5 разу мацнейшым (адсюль назва). «Гераін» прадавалі ў аптэках шматлікіх краінах сьвету, што прывяло да істотнага пашырэньня нарказалежнасьці, якую той выклікаў зь першага ж ужываньня[3]. У 1925 годзе Камітэт па здароўі Лігі народаў (Жэнэва, Швайцарыя) забараніў вытворчасьць і продаж дыяцэтылмарфіну.
У 2004 годзе на Аўганістан прыпала звыш 80% сусьветнай вытворчасьці гераіну[4]. У 2013 годзе 1 тона гераіну ў Аўганістане, дзе яго выраблялі, каштавала $9000. Па прывозе ў Расею, зь якой Беларусь мела адчыненую мяжу, наркагандляры прадавалі тону гераіну за $150 000[5] (16-кратна даражэй).
Беларусь
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 2004 годзе большасьць гераіну патрапіла ў Беларусь праз адчыненую мяжу з Расеяй[4]. За 2014 год каля 50 чалавек памерла ў Беларусі ад перадазоўкі гераінам[6]. У 2015 годзе асноўная маса гераіну паступіла ў Беларусь з Аўганістану, а таксама Пакістану (краіны «Залатога паўмесяца»)[7]. Паводле Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, сярод 14,5 тыс. чалавек пад назіраньнем у нарколягаў 2,5% (360) ужывалі гераін[8].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Гераін // Беларуская энцыкляпэдыя ў 18 тамах / гал.рэд. Генадзь Пашкоў. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі, 1997. — Т. 5. — С. 166. — 576 с. — 10 000 ас. — ISBN 985-11-0090-0
- ^ Алена Кравец. Ключ, які «адкрываў» краіны // Зьвязда : газэта. — 27 верасьня 2022. — № 189 (29811). — С. 11. — ISSN 1990-763x.
- ^ Васіль Матырка. Кульмінацыяй «глюкаў» стаў сэанс «стрыптызу» // Газэта «Лепельскі край», 30 студзеня 2015 г. Праверана 29 красавіка 2018 г.
- ^ а б Сьвятлана Курс, радыё «Свабода». Адкуль у Беларусь ідуць наркотыкі // Інтэрнэт-газэта «Беларускія навіны», 5 ліпеня 2005 г. Архіўная копія ад 5 ліпеня 2005 г. Праверана 29 красавіка 2018 г.
- ^ Сьвятлана Барысенка. За ўжываньне наркарэчываў давядзецца адказаць // Зьвязда. — 28 чэрвеня 2013. — № 117 (27482). — С. 2.
- ^ Л. Семяновіч. Усе разам — за здароўе нацыі // Газэта «Нарачанская зара» (Мядзел), 26 лютага 2015 г. Архіўная копія ад 26 лютага 2015 г. Праверана 29 красавіка 2018 г.
- ^ 1 сакавіка — міжнародны дзень барацьбы з наркотыкамі // ААТ «Мэдыцынская ініцыятыва», 1 сакавіка 2016 г. Праверана 29 красавіка 2018 г.
- ^ Ю.М. Раманцэвіч. 1 сакавіка — міжнародны дзень барацьбы з наркаманіяй і незаконным абаротам наркотыкаў // ДУА «Астрошыцкая сярэдняя школа» (Лагойскі раён), 26 лютага 2016 г. Праверана 29 красавіка 2018 г.
| Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |