Жульен Афрэ дэ Ламетры

Жульен Афрэ дэ Ламетры
фр.: Julien Offray de La Mettrie
Дата нараджэння	12 снежня 1709(1709-12-12) ці 25 снежня 1709(1709-12-25)
Месца нараджэння	Сен-Мало, arrondissement of Saint-Malo[d], дэпартамент Іль і Вілен, рэгіён Брэтань, зона абароны Захад[d], Метраполія Францыі, Францыя
Дата смерці	11 лістапада 1751(1751-11-11)[…] (41 год)
Месца смерці	Патсдам, Каралеўства Прусія
Месца пахавання	Friedrichstadt[d]
Грамадзянства	Францыя
Род дзейнасці	філосаф, урач, пісьменнік-дакументаліст, пісьменнік
Навуковая сфера	медыцына, нейранавукі[d], эпістэмалогія і палітычная філасофія[d]
Альма-матар	Універсітэт Рэна[d]
Навуковы кіраўнік	Герман Бургавэ
Член у	Пруская акадэмія навук
Цытаты ў Вікіцытатніку
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жульен Афрэ дэ Ламетры (фр.: Julien Offray de La Mettrie; Lamettrie; 25 снежня 1709, Сен-Мало, Брэтань — 11 лістапада 1751, Берлін) — французскі ўрач і філосаф-матэрыяліст, быў спачатку багасловам, затым вывучаў медыцыну ў Лейдэне ў Бургавэ.

Біяграфія

Нарадзіўся ў багатай сям’і гандляра тканінамі. Вывучаў багаслоўскія навукі, фізіку і медыцыну. У Лейдэне займаўся пад кіраўніцтвам урача, батаніка і хіміка Германа Бургавэ. У 1742 годзе вяртаецца ў Парыж. У 1743—1744 гадах ўдзельнічае ў Вайне за аўстрыйскую спадчыну ў войску герцага дэ Грамона. Быў палкавым урачом. Захварэўшы гарачкай, на аснове назіранняў за сваёй хваробай прыйшоў да высновы, што духоўная дзейнасць чалавека вызначаецца яго цялеснай арганізацыяй. Гэтая ідэя лягла ў аснову яго першага філасофскага сачынення «Натуральная гісторыя душы» («Histoire naturelle de l'âme», 1745, інакш «Трактат аб душы»), які выклікаў злосць у асяроддзі духавенства і быў спалены па прыгавору суда, як і яго сатырычны твор Politique du Medecin de Machiavel, скіраваны супраць злоўжыванняў, невуцтва і ганарлівасці яго калег-урачоў. Нягледзячы на тое, што абодва забароненыя трактаты выйшлі з друку ананімна, Ламетры быў вымушаны эміграваць у Галандыю, пакінуўшы сям’ю ў Францыі. Тут ён таксама ананімна апублікаваў сачыненне «Чалавек-машына» («L’homme machine», 1747), якое таксама было публічна спалена (але даставіла яму шырокую вядомасць). У 1748 годзе па запрашэнні прускага караля Фрыдрыха II пераехаў у Берлін, дзе стаў членам Акадэміі навук, асабістым урачом караля і атрымаў магчымасць бесперашкодна выдаваць свае працы, сярод іншых — «Чалавек-расліна» (1748), «Чалавек больш, чым машына» (1748) і «Сістэма Эпікура» (1751). Аднак неўзабаве і ў Сан-сусі ў вучонага ўзнікае канфлікт з дваром, ён прымушаны выстаўляць сябе дзіваком і прыдворным блазнам. Памёр Ламетры, паводле падання, атруціўшыся паштэтам. Згодна з указаннямі самога Ламетры, пакінутым у яго апошніх творах, вучоны быў атручаны. Смерць Ламетры так ніколі і не была расследаваная.