Карл Карлавіч Штэйбен

Карл Карлавіч Штэйбен
Род дзейнасці	мастак, літограф
Дата нараджэння	18 красавіка 1788(1788-04-18)
Месца нараджэння	Bauerbach[d], Grabfeld[d], Schmalkalden-Meiningen[d], Цюрынгія, Свяшчэнная Рымская імперыя
Дата смерці	21 лістапада 1856(1856-11-21) (68 гадоў)
Месца смерці	былы 1-й раён Парыжа[d], Парыж, Парыж, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Месца пахавання	Пер-Лашэз Grave of Steuben[d]
Грамадзянства	Францыя
Жонка	Éléonore Anne de Steuben[d]
Дзеці	Alexander Joseph von Steuben[d]
Месца працы	Museum of the History of France[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Карлавіч Штэйбен (барон Шарль дэ Штэйбен; Карл фон Штэйбен) (19 красавіка 1788 — 21 лістапада 1856, Парыж) — французскі гістарычны жывапісец нямецка-рускага паходжання. Настаўнік Гюстава Курбэ.

Біяграфія

Сын вюртэмбергскага афіцэра. У дзяцінстве перасяліўся ў Расію разам са сваім бацькам, прынятым у рускую службу, і некаторы час наведваў Санкт-Пецярбургскую Акадэмію мастацтваў у якасці вольнапрыходзячага вучня. Затым быў пажам пры вялікай княгіні Марыі Паўлаўне ў Веймары. Адсюль, пры дапамозе сваіх заступнікаў, адправіўся ў Парыж і паступіў у вучні да знакамітага мастака Давіда, але неўзабаве перайшоў ад яго ў майстэрню Рабера Лефеўра і затым працаваў пад кіраўніцтвам Жэрара.

Першая ж карціна Штэйбена, выстаўленая ў парыжскім салоне 1812 г., «Пётр Вялікі падчас буры на Ладажскім возеры», зрабіла вялікае ўражанне на публіку і была набыта Напалеонам I (пазней патрапіла ў амьенскі музей). Пасля рэстаўрацыі ў Францыі дынастыі Бурбонаў кароль Луі XVIII загадаў скапіраваць карціну Штэйбена ў габеленавым дыване, які паслаў у падарунак імператару Аляксандру I (у пачатку XX ст. габелен знаходзіўся ў Вялікім Пецяргофскім палацы).

Набыўшы такім чынам вядомасць, Штэйбен падтрымліваў і ўзмацняў яе далейшымі сваімі працамі ў гістарычным, жанравым і партрэтным родзе.

У 1831 годзе кароль Луі-Філіп, з прычыны таленту і заслуг Штэйбена, надаў яму баронскі тытул. У тым жа годзе ён — прафесар малявання ў парыжскім політэхнічным вучылішчы.

У 1833 годзе Расійская акадэмія мастацтваў прысудзіла Штэйбену званне ганаровага вольнага члена. У 1843 годзе ён быў выкліканы ў Пецярбург для выканання сямі вобразаў, замоўленых яму для Ісакіеўскага сабора. Акрамя гэтых вобразаў, устаўленых у нішы ўнутраных слупоў і пілястраў сабора («Нараджэнне Іаана Прадцечы», «Св. Іаакім і Ганна», «Нараджэнне Багародзіцы», «Уваход у Іерусалім», «Распяцце», «Уваскрэсенне Хрыстова» і «Узяцце на неба»), Штэйбен напісаў у Санкт-Пецярбургу вялікую карціну «Смерць генерала Маро ў лейпцыгскай бітве» і некалькі выдатных партрэтаў (Гарфункля, В. Какорава, Мамантава, акцёра Самойлава і іншых, менш вядомых асоб).

З Расіі Штэйбен з’ехаў назад у Францыю ў 1854 годзе, ужо зусім хворым з прычыны паралічу. У Парыжы было з ім яшчэ два ўдары, якія пазбавілі яго здольнасці працаваць. Прахварэўшы два гады, ён памёр 21 лістапада 1856 года.