1 лютага

	← люты →
	2024

1 лютага — трыццаць другі дзень года па Грыгарыянскім календары

Падзеі

772: Адрыян I становіцца 95-м Папам Рымскім
1168: Генрых Леў ажаніўся з 12-гадовай Мацільдай Плантагенет, дачкой англійскага караля Генрыха II.
1411: Заключаны Торуньскі мір, якім скончылася Вялікая вайна (1409—1411) Польшчы і Вялікае Княства Літоўскае з Тэўтонскім ордэнам.
1661: Адбылося паўстанне ў Магілёве, гараджане вынішчылі 7-тысячны гарнізон расійскіх стральцоў, шмат жаўнераў і трох ваявод узялі ў палон.
1717: У Рэчы Паспалітай адбылася паседжанне аднадзённага «Нямога сейма», які абмежаваў уладу караля і пашырыў правы шляхты, таксама зацверджана вайскова-скарбовая рэформа і ў выніку з’явіліся рэгулярныя арміі Польшчы і Вялікага княства Літоўскага.
1793: Францыя аб’явіла вайну Вялікабрытаніі і Нідэрландам
1863: Выйшаў зварот Літоўскага правінцыяльнага камітэта на чале з К. Каліноўскім да насельніцтва Беларусі і Літвы з заклікам падняцца на ўзброеную барацьбу
1893: Томас Эдысан скончыў стварэнне першай у свеце кінастудыі
1893: Прэм’ера оперы «Манон Леско»
1908: У Лісабоне забіты кароль Партугаліі Карлуш I і яго сын Луіш Філіпэ (герцаг Браганса)
1918: Пачалося Котарскае паўстанне
1919: Пачаліся рэгулярныя заняткі ў Віленскай беларускай гімназіі
1921: Спыніла дзейнасць Вайскова-дыпламатычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі, якую ўзначальваў Канстанцін Езавітаў (адкрытая ў верасні 1919).
1930: Газета «Times» надрукавала першы ў свеце красворд
1951: Заснаваны Кангрэс беларусаў Амерыкі
1990: У адкрытым космасе касманаўт Аляксандр Сераброў правёў першыя выпрабаванні сродка перамяшчэння касманаўта
2005: Пачаў вяшчанне тэлеканал «Беларусь-ТБ»
2021: У М’янме пад пачаткам генерала Мін Аўн Хлайна здзейснены ваенны пераварот, падчас чаго зрынуты прэзідэнт Він М’ін.

Нарадзіліся

1628: Ян Гакарт, галандскі жывапісец
1701: Юхан Агрэл, нямецкі і шведскі дырыжор і кампазітар
1801: Томас Коўл, амерыканскі мастак
1811: Рамуальд Зянкевіч, беларускі этнограф, педагог (пам. 11.9.1868)
1849: Альбер Мары Лебур, французскі мастак
1857: Уладзімір Бехцераў, расійскі неўролаг і псіхіятр (пам. 24.12.1927)
1874: Гуга фон Гофмансталь, аўстрыйскі пісьменнік і драматург (пам. 15.7.1929)
1892: Браніслаў Тарашкевіч, беларускі мовазнавец, палітычны дзеяч (29.11.1938)
1901: Кларк Гейбл, амерыканскі акцёр
1913: Сяргей Прытыцкі, беларускі палітычны дзеяч (13.6.1971)
1913: Антон Алешка, беларускі пісьменнік (пам. 13.9.1971)
1931: Барыс Ельцын, першы прэзідэнт Расіі (пам. 23.4.2007)
1931: Іван Пратасеня, беларускі мастак-акварэліст
1939: Уолі Фанк, амерыканскі астранаўт
1971: Томі Сала, шведскі хакеіст

Памерлі

1328: Карл IV Прыгожы, кароль Францыі
1638: Адрыян Браўэр, фламандскі жывапісец
1691: Аляксандр VIII (П’етра Атабані), Папа Рымскі (1689—1691; нар. 22.4.1610)
1733: Аўгуст Моцны, кароль польскі і вялікі князь літоўскі (1697—1706, 1709—1733; нар. 12.5.1670)
1799: Фердынанд Кобель, нямецкі жывапісец
1860: Іосіф Ярашэвіч, беларускі гісторык, этнограф, прафесар Віленскага ўніверсітэта (нар. 1793)
1874: Гелена Скірмунт, мастачка (нар. 5.11.1827).
1878: Джордж Крукшэнк, англійскі мастак
1883: Сэру Эпеніса Такамбау, першы кароль Фіджы
1903: Джордж Габрыель Стокс, англійскі фізік-тэарэтык
1944: Піт Мандрыян, мастак-абстракцыяніст
1961: Іштван Чок, венгерскі мастак
1987: Уладзімір Сакалоў (нар. 1908), беларускі мастак-графік
2002: Хільдэгард Кнеф, нямецкая актрыса
2013: Мікалай Уладзіміравіч Амельяновіч (нар. 22 верасня 1937), беларускі эканаміст
2023: Леанард Пятрашак, польскі акцёр
2024: Мішэль Жазі, французскі бягун на сярэднія і доўгія дыстанцыі

Святкуюць

Алжыр: Дзень эвакуацыі
Грэцыя: Апокрыэс
ЗША: Нацыянальны дзень свабоды
Ірландыя: Дзень Святой Брыгіты
Малайзія: Дзень федэральных тэрыторый
Маўрыкій: Угодкі адмены рабства на Маўрыкіі
Мексіка: Дзень Канстытуцыі ў Мексікі
Нікарагуа: Дзень ваенна-паветраных сіл Нікарагуа
Руанда: Нацыянальны дзень герояў (Дзень герояў Айчыны)