John von Neumann
John von Neumann | |
---|---|
Rođenje | Budimpešta, Austro-Ugarska | 28. decembar 1903.
Smrt | 8. februar 1957 Washington, D.C., SAD | (53 godine)
John von Neumann zu Margitta (Margitta Neumann János)[1] (28. decembar 1903 – 8. februar 1957. godine) je bio židovski mađar koji se bavio matematikom[2] i dao veliki doprinos kvantnoj fizici,[3] funkcionalnoj analizi, računarskoj nauci[4][5] ali i ekonomiji.[6]
Zaslužan je zajedno sa J. Presper Eckertom i John Mauchlyom za izum Von Neumannove arhitekture čiji se princip primjenjuje u skoro svim današnjim računarima.
Život
[uredi | uredi izvor]John von Neumann je osoba koja je dala osnovne principe arhitekture današnjih računara. Prvi koji je definirao razliku imeđu fizičkog dijela računara (hardvera) i programskog dijela (softvera). John von Neumann je rođen kao János pl. Neumann. Njegov otac Miksa Neumann, je bio vrhunski bankar koji je svom sinu živeći u Budimpešti, omogućio da nauči njemački i francuski. Od rane mladosti bio je prepoznat kao izuzetno darovito i radoznalo dijete, svestrano na mnogim područjima. Kao 6-godišnjak bio je u mogućnosti da se šali s ocem razmijenjujući viceve na klasičnom grčkom. 1911. godine von Neumann upisuje Lutheran gimnaziju u kojoj provodi sljedećih 10 godina i završava je 1921. godine. Te iste godine upisuje Univerzitet u Berlinu da bi studirao hemiju, diplomira, i te iste, 1926. godine dobija doktorat na Univerzitetu u Budimpešti nizom teorija iz matematike od kojih se mnoge koriste i danas. 1933. godine postaje redovnii profesor na Princetonu u SAD-u i tu poziciju zadržava do smrti.
Veoma je veliki raspon ideja i zasluga ovog znamenitog čovjeka kojima je zadužio čovječanstvo: od matematike, fizike i mnogih mnogih drugih oblasti u kojima njegove ideje nalaze primjenu.[7]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "John von Neumann (1903-1957)". www-history.mcs.st-andrews.ac.uk. Pristupljeno 27. 3. 2019.
- ^ "John von Neumann | Biography, Accomplishments, & Inventions". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 3. 2019.
- ^ Hove, Léon van (1958-05). "Von Neumann's contributions to quantum theory". Bulletin of the American Mathematical Society (jezik: engleski). 64 (Number 3, Part 2): 95–99. ISSN 0002-9904.
|issue=
sadrži dodatni tekst (pomoć); Provjerite vrijednost datuma u parametru:|date=
(pomoć) - ^ "John von Neumann - Computing History". www.computinghistory.org.uk. Pristupljeno 27. 3. 2019.
- ^ "John von Neumann: Life, Work, and Legacy". Institute for Advanced Study (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 3. 2019.
- ^ "John von Neumann". Econlib (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 3. 2019.
- ^ "John von Neumann". Atomic Heritage Foundation (jezik: engleski). Pristupljeno 27. 3. 2019.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]- CS1 greške: dodatni tekst: issue
- CS1: skraćeni raspon godina
- Mađarski ekonomisti
- Mađarski fizičari
- Mađarski matematičari
- Mađarski računarski inženjeri
- Mađarski pronalazači
- Biografije, Budimpešta
- Rođeni 1903.
- Umrli 1957.
- Kvantni fizičari
- Jevreji
- Američki matematičari
- Američki fizičari
- Američki pronalazači
- Američki ekonomisti
- Američki računarski inženjeri
- Mađarsko plemstvo