Jacopo Peri

Jacopo Peri
Rođenje	(1561-08-20) 20. august 1561. Rim, Italija
Smrt	12. august 1633(1633-08-12) (71 godina) Firenca, Italija
Era	Renesansa i Barok
Značajna djela	opere La Dafne i L'Euridice

Jacopo Peri (20. august 1561. - 12. augusta 1633.), poznat pod pseudonimom Il Zazzerino , bio je italijanski kompozitor i pjevač prelaznog razdoblja između renesansnog i baroknog stila, a često ga nazivaju izumiteljem opere. Napisao je prvo djelo koje se danas naziva opera, La Dafne (približno 1597), a također i prvu operu 1600. L'Euridice koja je sačuvana do danas.

Biografija

Peri je rođen u Rimu, ali je porijeklom iz jedne plemićke firentinske porodice. Još kao dječak 1573. godine preselio se u Firencu, gdje je pristupio manastiru Santissima Annunziata i postao pjevač. Također, studirao je muziku kod Cristofana Malvezzija, a nastavio je raditi u brojnim tamošnjim crkvama kao orguljaš i pjevač. Nakon toga, od 1588. godine počeo je raditi na dvoru bogate bankarske loze Medici kod Ferdinanda I de Medicija, prvo kao tenorski pjevač i klavijaturista, a kasnije kao kompozitor. Nakon 1600. godine radio je na dvoru u Mantovi. Njegova najranija djela pripadala su scenskoj muzici za pozorišne predstave, intermeci i madrigali.

Firentinska Camerata sastajala se u kući grofa Giovannija de Bardija 1580-ih, i vjerojatno je Peri sudjelovao u njenim aktivnostima. Već 1583. godine sarađivao je s drugim kompozitorima u pisanju muzike za dramsku komediju Giovannija Fedinija pod nazivom Le due Persilie. Poticaj za ovaj novi stil dramskog pjevanja, sasvim drugačiji od tradicionalne renesansne teksture složene polifonije, razvio se tokom 1590-ih kao proizvod Perijevog povezivanja s firentinskim pjesnicima, intelektualcima i muzičarima (među kojima su Giovanni Bardi i Vincenzo Galilei), te Jacopom Corsijem, vodećim pokroviteljem muzike u Firenci. Vjerovali su da je savremena umjetnost inferiorna u odnosu na klasična grčka i rimska djela i odlučili su pokušati ponovno stvoriti grčku tragediju, onako kako su je razumjeli. Njihov rad pridodao je radu Florentinske Camerate iz prethodne decenije, koja je proizvela prve eksperimente u monodiji, stilu solo pjesme nad kontinuiranim basom koji se na kraju razvio u recitativ i ariju. Jacopo Peri i Corsi doveli su pjesnika Ottavia Rinuccinija da napiše tekst, a rezultat toga, je prva monodijska opera (pjevački solisti uz pratnju muzičkih instrumenata) La Dafne, koju su stilski nazvali stile rappresentativo. Iako se danas smatra daleko od svega što bi Grci prepoznali, smatra se prvim djelom u novom muzičkom obliku, operom.

Ottavio Rinuccini, Jacopo Corsi i Jacopo Peri su sljedeći put sarađivali na operi L'Euridice, koja je prvi put izvedena 6. oktobra 1600. godine u Palazzo Pitti povodom vjenčanaj Marije de Medici i francuskog kralja Henrika IV. Dio muzike koja je premijerno bila izvedena komponirao je Perijev takmac na dvoru Giulio Caccini. Za razliku od opere La Dafne, ona je preživjela do danas (iako je teško ikad postavljena, i to onda samo kao historijski kuriozitet). U radu su korišteni recitativi, novi razvoj koji se kretao između arija i refrena i služio je za pokretanje radnje. Jacopo Corsi je težio da se u operi L'Euridice vrati dramskoj jednostavnosti antičke Grčke produkcije.

Peri je producirao brojne druge opere, često u saradnji s drugim kompozitorima (poput La Flore s Marcom da Gaglianom), a napisao je i niz drugih djela za razne dvorske zabave. Malo se njegovih muzičkih djela izvodi danas, a to je bio slučaj čak i do njegove smrti. Njegov operski stil izgledao je prilično staromodno u usporedbi s radom relativno mlađih reformističkih kompozitora kao što je Claudio Monteverdi. Jacopo Peri je imao veliki utjecaj na kasnije kompozitore.

Literatura

• "Jacopo Peri", in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie. 20 vol. London, Macmillan Publishers Ltd., 1980. ISBN 1-56159-174-2