Svod (organela)
| Svod | |
|---|---|
| Identifikatori | |
| Simbol | Svod |
| PDB | [http://www.pdbe.org/2zuo 2ZUO 2ZV4 2ZV5 2ZUO 2ZV4 2ZV5] |
Svod ili svodni citoplazmatski ribonukleoprotein je eukariotska organela čija funkcija nije u potpinosti razjašnjena. Otkrili su ga i izolirali citologinja Nancy Kedersha i biohemičar Leonard Rome, 1986.,[2] Svodovi su citoplazmatske organele koje su , kada su negativno obojene, pod elektronskim mikroskopom, vidljive kao lukove katedrale sa zasvođenim strop, sa simetrijom od 39 puta. Oni su predstavili mnoge tipove eukariotskih ćelija u kojima se kod eukariota pojavljuju kao visoko konzervirane strukture.[3]
Morfologija
[uredi | uredi izvor]Svodovi su veliki ribonukleoproteini, veličine oko trostruke ribosomske, sa molekulskom masom oko 12MDa. Budući da su pronađeni u raznim eukariotskim ćelijama, javljaju se u više varijanti. Dimenzije su im između 26 nm i 49 nm do elektronskomikroskopske veličine između 35 nm i 59 nm do skenirajuće-mikroskopskih (STEM).[4].
Svod je građen uglavnom od proteina, zbog čega ga je teško obilježiti klasičnim tehnikama. Struktura proteina sastoji se od mnogih glavnih svodnih proteina ili MVP (Major Vault Protein), od kojih je svaki vezan za dva manja proteina (malih svodni proteini). Dva velika kompleksa ovih proteina su međuobno povezani formirajući strukturu u obliku bureta. Svodovi mogu sadržavati i kratke niti RNK, od oko 88-141 nukleotida.[5].
Funkcija
[uredi | uredi izvor]Iako još nije sasvim jasno, svodovi su povezani na kompleks jedrovih pora, što potvrđuje njihov osmougaoni izgled.[6]. Misli se da je njihova funkcija može biti transport molekula, kao što su iRNK, iz jedra u razne dijelove citoplazme.[7]. Oni mogu također biti uključeni u sintezu proteina.[8].
Klinički značaj
[uredi | uredi izvor]U istraživanju 90-ih je otkriveno da su svodovi, posebno MVP, uglavnom koncentrirani kod bolesnika sa rakom, koji je dijagnosticiran kao otporan više lijekova koji transduciraju otpornost na liječenje putem hemoterapije.[9]. Iako nema dokaza da povećanje broja svodova povećava rezistenciju na lijek, ovo bi moglo biti polazište za nova istraživanja, u nadi za otkrivanje mehanizama koji reguliraju otpornost na lijek u ćelijama raka i na taj način poboljšavanjevanje lijekova protiv raka.[10].
Evolucijska konzervacija
[uredi | uredi izvor]Svodovi su otkriveni kod sisara, vodozemaca, ptica i Dictyostelium discoideum[3]. Proteinski obrazac sličan onom kod svoda pronađen je u Paramecium tetraurelia, kinetoplastidima mnogih kičmenjaka, Nematostella vectensis, kod mehkušaca u Trichoplax adhaerens, pljosnatih crva u Echinococcus granulosus i kod Choanoflagellata.[11].
Kod nekih vrsta eukariota je uočeno da se MVP ne pojavljuje. Među njima su: [12] Arabidopsis, Caenorhabditis elegans, Drosophila melanogaster i Saccharomyces cerevisiae.
Ove četiri vrste su modelni organizmi biljaka, nemtoda i genetike životinja i gljiva. Osim ovih izuzetaka, visok stepen sličnosti organizama koji ih posjeduju podrazumijeva određeni značaj na evolucijskoj razini.[3]
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Tanaka H, Kato K, Yamashita E, Sumizawa T, Zhou Y, Yao M, Iwasaki K, Yoshimura M, Tsukihara T (January 2009). "The structure of rat liver vault at 3.5 angstrom resolution". Science. 323 (5912): 384–8. doi:10.1126/science.1164975. PMID 19150846.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
- ^ Kedersha NL, Rome LH (September 1986). "Isolation and characterization of a novel ribonucleoprotein particle: large structures contain a single species of small RNA". The Journal of Cell Biology. 103 (3): 699–709. PMC 2114306. PMID 2943744.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
- ^ a b c Kedersha NL, Miquel MC, Bittner D, Rome LH (April 1990). "Vaults. II. Ribonucleoprotein structures are highly conserved among higher and lower eukaryotes". The Journal of Cell Biology. 110 (4): 895–901. doi:10.1083/jcb.110.4.895. PMC 2116106. PMID 1691193.CS1 održavanje: upotreba parametra authors (link)
- ^ Kedersha, N. L., Heuser, J. E., Chugani, D. C. and Rome, L. H. (1991). "Vaults. III. Vault ribonucleoprotein particles open into flower-like structures with octagonal symmetry." J. Cell Biol. 112, 225-235.
- ^ A. van Zon, M. H. Mossink, R. J. Scheper, P. Sonneveld1 and E. A. C. Wiemer. "The vault complex" Cellular and Molecular Life Sciences (CMLS), Volume 60, Number 9, September, 2003; p 1828-1837
- ^ Unwin, P. N. T. and Milligan, R. A. (1982). "A large particle associated with the perimeter of the nuclear pore complex." J. Cell Biol. 93, 63-75.
- ^ Diane C. Chugani, Leonard H. Rome and Nancy L. Kedersha. "Evidence that vault ribonucleoprotein particles localize to the nuclear pore complex" Journal of Cell Science 106, 23-29 (1993)
- ^ Cindy L. Stanfield, William J. Germann "Principles of Human Physiology: Third Edition" Pearson Education Inc. 2008; p 41
- ^ Marieke H Mossink, Arend van Zon, Rik J Scheper, Pieter Sonneveld and Erik AC Wiemer. "Vaults: a ribonucleoprotein particle involved in drug resistance?" Oncogene (2003) 22, 7458–7467. doi:10.1038/sj.onc.1206947
- ^ Valerie A. Kickhoefer, Sanjay K. Vasu and Leonard H. Rome "Vaults are the answer, what is the question?" Trends in Cell Biology Volume 6, Issue 5, May 1996, Pages 174-178
- ^ http://pfam.sanger.ac.uk/family/PF01505 Arhivirano 16. 6. 2012. na Wayback Machine Major Vault Protein repeat Pfam family
- ^ Rome L, Kedersha N, Chugani D (1991): Unlocking vaults: organelles in search of a function. Trends Cell Biol., 1 (2-3): 47-50|id=PMID 14731565.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Vault website (UCLA) Arhivirano 28. 2. 2009. na Wayback Machine
- Vault Pharma Inc.[1]
- Vault Ribonucleoprotein Particles na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)