1841 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1841 i Gymru a'i phobl.
Deiliaid
[golygu | golygu cod]- Tywysog Cymru - Albert Edward (o 8 Rhagfyr)
- Tywysoges Cymru - yn wag
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]- 19 Chwefror - Mae'r Governor Fenner, sy'n cludo ymfudwyr i America, yn suddo oddi ar Gaergybi ar ôl gwrthdaro â stemar, gan golli 123 o fywydau.[1]
- 9 Mawrth - Tynnwyd y ffotograff cyntaf y gwyddys amdano yng Nghymru; ffotograff o Gastell Margam gan Calvert Jones.[2]
- 12 Ebrill - Mae Rheilffordd Dyffryn Tâf yn cael ei hymestyn i Ferthyr Tudful
- 26 Gorffennaf - Dyfernir £ 444,984 i berchnogion goleudy Ynysoedd y Moelrhoniaid oddi ar Ynys Môn, y goleudy olaf dan berchnogaeth breifat yn Ynysoedd Prydain, gan ei werthu i Trinity House.
- 19 Awst - Yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, mae William Edwards yn sefyll fel ymgeisydd Siartiaeth ym Mwrdeistrefi Mynwy ac yn dod yr unig ymgeisydd Seneddol yng Nghymru, erioed, i ennill dim un bleidlais.
- dyddiad anhysbys
- Sefydlu Coleg Bala-Bangor.[3]
- Mae Deddf Diwygio Cyfraith y Tlodion yn cael ei phasio, i raddau helaeth o ganlyniad i ymdrechion Syr George Cornewall Lewis.
- Mordecai Jones yn agor bragdy yn Aberhonddu.
- Mae gwaith haearn Brymbo yn cael ei brynu allan o'r Llys Siawnsri ar ôl cyfnod hir o ymgyfreitha, a'i hailagor gan gwmni cyfyngedig.
- Sefydliad Brenhinol De Cymru yn agor Amgueddfa Abertawe.[4]
- Clustnodir tir gan fewnfudwyr o Gymru yn Ohio| ar gyfer adeiladu Capel Ty'n Rhos.[5]
Celfyddydau a llenyddiaeth
[golygu | golygu cod]Llyfrau newydd
[golygu | golygu cod]- David Owen (Brutus) - Gweithrediadau yr Eglwys Sefydledig[6]
- Llyfr Gweddi Gyffredin yn Gymraeg (fersiwn newydd)
- John Hughes, Pontrobert [7]
- Cofiant E. Griffiths, Meifod
- Cofiant Abraham Jones, Aber-rhaiadr
- Cofiant William Jones, Dol-y-fonddu
- Cofiant John Price, Trefeglwys
Genedigaethau
[golygu | golygu cod]- 28 Ionawr - Syr Henry Morton Stanley, fforiwr (fel John Rowlands; bu farw 1904) [8]
- 14 Chwefror
- Syr John Gibson, newyddiadurwr (bu farw 1915)
- William Reginald Herbert, marchog (bu farw 1929)
- 10 Mawrth - Thomas Jones Wheldon, Gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1916) [9]
- 5 Ebrill - Robert Rees, canwr a cherddor (bu farw 1892) [10]
- 23 Ebrill - Henry Hughes, gweinidog a hanesydd (bu farw 1924)
- 21 Mai - Joseph Parry, cyfansoddwr (bu farw 1903) [11]
- 26 Mehefin (yn Llundain ) - James Cholmeley Russell, entrepreneur rheilffordd (bu farw 1912)
- 9 Tachwedd (yn Llundain) - Edward Albert, Tywysog Cymru (yn ddiweddarach Edward VII (bu farw 1910)
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 17 Ionawr - David Owen (Dewi Wyn o Eifion), bardd, 56 [12]
- 12 Mai - Joseph Tudor Hughes, telynor, 13 (boddi) [13]
- 19 Mai - John Blackwell (Alun), bardd, 42 [14]
- 24 Mai - Thomas Roberts, Llwyn'rhudol, cyd-sylfaenydd Cymdeithas y Gwyneddigion
- 8 Mehefin - John Elias, pregethwr, 67 [15]
- 4 Rhagfyr - David Daniel Davis, meddyg, 64 [16]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Joseph Haydn; Benjamin Vincent (1860). A Dictionary of Dates Relating to All Ages and Nations: For Universal Reference; Comprehending Remarkable Occurrences, Ancient and Modern...particularly of the British Empire. E. Moxon. t. 721.
- ↑ National Library of Wales (1987). Annual Report - National Library of Wales.
- ↑ Alan P. F. Sell (24 Hydref 2014). One Ministry, Many Ministers: A Case Study from the Reformed Tradition. Wipf and Stock Publishers. t. 84. ISBN 978-1-62564-892-1.
- ↑ Glanmor Williams (1 Ionawr 1990). Swansea: An Illustrated History. Christopher Davies. t. 161. ISBN 978-0-7154-0714-1.
- ↑ Anne Kelly Knowles (1 Chwefror 1997). Calvinists Incorporated: Welsh Immigrants on Ohio's Industrial Frontier. University of Chicago Press. t. 145. ISBN 978-0-226-44853-4.
- ↑ Catalogue of Welsh Books, Books on Wales, and Books by Welshmen, A.D. 1800-1862, at Glan Aber, Chester. 1870. t. 37.
- ↑ "HUGHES, JOHN (1775 - 1854), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, awdur, ac emynydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-07-26.
- ↑ Davies, W. Ll., (1953). STANLEY, Syr HENRY MORTON, gynt ROWLANDS, JOHN (1841 - 1904), arloesydd canolbarth Affrica. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ "WHELDON, THOMAS JONES (1841 - 1916), gweinidog gyda'r Methodistaid Calfinaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-06-04.
- ↑ Griffith, R. D., (1953). REES, ROBERT (‘Eos Morlais’; 1841 - 1892). Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ Ambrose, G. P., (1953). PARRY, JOSEPH (1841 - 1903), cerddor. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ Rowlands, W., (1953). OWEN, DAVID (‘Dewi Wyn o Eifion’; 1784 - 1841), amaethwr a bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 13 Awst 2019
- ↑ "The Death of Master Hughes - The Glamorgan Monmouth and Brecon Gazette and Merthyr Guardian". William Mallalieu. 1841-06-19. Cyrchwyd 2018-06-28.
- ↑ Parry, T., (1953). BLACKWELL, JOHN (‘Alun’; 1797 - 1840), offeiriad a bardd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 13 Awst 2019
- ↑ Hughes, J. E., (1953). ELIAS, JOHN (1774 - 1841), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 13 Awst 2019
- ↑ The London and Edinburgh Monthly Journal of Medical Science. 1842. t. 82.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899