Marjorie Grene
| Marjorie Grene | |
|---|---|
| Ganwyd | 13 Rhagfyr 1910 Milwaukee |
| Bu farw | 16 Mawrth 2009 Blacksburg |
| Dinasyddiaeth | |
| Addysg | Doethur mewn Athrawiaeth |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | llenor, athronydd, academydd, biolegydd, athronydd gwyddonol |
| Cyflogwr |
|
| Gwobr/au | Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Q117250955 |
Awdures ac athronydd Americanaidd oedd Marjorie Grene (13 Rhagfyr 1910 - 16 Mawrth 2009) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel awdur, athronydd ac academydd.
Cafodd Marjorie Glicksman Grene ei geni yn Milwaukee, Wisconsin ar 13 Rhagfyr 1910; bu farw yn Blacksburg, Virginia). Wedi gadael yr ysgol mynychodd Goleg Radcliffe, Prifysgol Harvard a Choleg Wellesley.[1][2][3]
Ysgrifennodd yn helaeth ar ddirfodaeth (existentialism) ac athroniaeth gwyddoniaeth, yn enwedig athroniaeth bioleg. Bu'n dysgu ym 'Mhrifysgol Califfornia yn Davis' o 1965 i 1978. O 1988 hyd ei marwolaeth hi oedd Athro Athroniaeth Nodedig y Brifysgol er Anrhydedd yn Virginia Tech. Ei gradd gyntaf oedd sŵoleg, o Wellesley College; yna derbyniodd ddoethuriaeth mewn athroniaeth gan Goleg Radcliffe. Astudiodd gyda Martin Heidegger a Karl Jaspers, gan adael yr Almaen ym 1933. Roedd hi yn Nenmarc yn 1935, ac yna ym Mhrifysgol Chicago. Ar ôl colli ei swydd yno yn ystod yr Ail Ryfel Byd, treuliodd 15 mlynedd yn fam ac yn gweithio ar fferm. Cafodd ei hethol yn Gymrawd Academi Celfyddydau a Gwyddorau America ym 1976.[4][5]
Dywedodd ei choffád yn y New York Times ei bod yn "un o'r athronwyr cyntaf i godi cwestiynau am ddamcaniaeth synthetig esblygiad, sy'n cyfuno damcaniaeth esblygiad Darwin, dealltwriaeth Mendel o etifeddiaeth enetig a darganfyddiadau mwy diweddar gan fiolegwyr moleciwlaidd." Ysgrifennodd hi, ynghyd â'r cyd-awdur David Depew, hanes cyntaf athroniaeth bioleg. Yn 2002, hi oedd yr athronydd benywaidd cyntaf i gael argraffiad o Lyfrgell yr Athronwyr Byw (Library of Living Philosophers) wedi'i ysgrifennu amdani.[6]
Teulu
[golygu | golygu cod]O 1938 i 1961, roedd yn briod â David Grene, clasurydd a oedd hefyd yn ffermio yn Illinois ac yn Iwerddon, gwlad ei enei. Roedd ganddi hi a David ddau blentyn: Ruth Grene, athro ffisioleg planhigion yn Virginia Tech, a Nicholas Grene, Athro Llenyddiaeth Saesneg yng Ngholeg y Drindod, Dulyn.
Aelodaeth
[golygu | golygu cod]Bu'n aelod o Academi Celf a Gwyddoniaeth America am rai blynyddoedd. [7]
Anrhydeddau
[golygu | golygu cod]- Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Q117250955 (1997, 1997)[8] .
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Rhyw: Gemeinsame Normdatei. dyddiad cyrchiad: 21 Gorffennaf 2024.
- ↑ Dyddiad geni: "Marjorie Grene". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marjorie Grene". ffeil awdurdod y BnF.
- ↑ Dyddiad marw: "Marjorie Grene dies at 98; historian of philosophy known as independent thinker". 22 Mawrth 2009. "Marjorie Grene". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marjorie Grene". ffeil awdurdod y BnF.
- ↑ Marjorie Grene dies at 98; historian of philosophy known as independent thinker | LA Times 22 Mawrth 2009
- ↑ "Book of Members, 1780–2010: Chapter G" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. Cyrchwyd 25 Gorffennaf 2014.
- ↑ Marjorie Grene, a Leading Philosopher of Biology, Is Dead at 98 | New York Times, 28 Mawrth 2009
- ↑ Anrhydeddau: http://legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000381876.
- ↑ http://legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000381876.