Ray Tomlinson
| Ray Tomlinson | |
|---|---|
| Ganwyd | Raymond Samuel Tomlinson 23 Ebrill 1941 Amsterdam |
| Bu farw | 5 Mawrth 2016 o trawiad ar y galon Lincoln |
| Dinasyddiaeth | Unol Daleithiau America |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | rhaglennwr, dyfeisiwr, dyfeisiwr patent, gwyddonydd cyfrifiadurol, cynllunydd |
| Cyflogwr |
|
| Adnabyddus am | e-bost, TENEX |
| Gwobr/au | Gwobr Tywysoges Asturias am Umchwyl Technegol a Gwyddonol, Eduard-Rhein Cultural Award, Gwobr Hall of Fame y Rhyngrwyd, Gwobr Rhyngrwyd yr IEEE |
| Gwefan | http://openmap.bbn.com/~tomlinso/ray/home.html |
Rhaglennwr o'r Unol Daleithiau oedd Raymond Samuel Tomlinson (23 Ebrill 1941 – 5 Mawrth 2016) a ddatblygodd y system E-bost cyntaf ar rwydwaith yr ARPAnet, rhagflaenydd y Rhyngrwyd, yn 1971.[1] Hwn oedd y system gyntaf oedd yn gallu danfon negeseuon rhwng defnyddwyr ar gyfrifiaduron gwahanol wedi eu cysylltu gyda'r ARPAnet. (Cyn hynny, roedd hi'n bosib danfon e-bost i ddefnyddwyr ar yr un cyfrifiadur yn unig). I gyflawni hyn, defnyddiodd y symbol @ i wahanu'r defnyddiwr o enw'r peiriant, ac mae wedi ei ddefnyddio mewn cyfeiriadau e-bost byth ers hynny.[2] Mae Oriel Enwogion y Rhyngrwyd yn adrodd hanes ei waith ac mae'n dweud "Fe wnaeth rhaglen e-bost Tomlinson ddechrau chwyldro llwyr, gan newid yn sylfaenol y ffordd mae pobl yn cyfathrebu.[1]
Gyrfa
[golygu | golygu cod]Ganwyd Tomlinson yn Amsterdam, Efrog Newydd, ond symudodd ei deulu yn fuan i bentref bach Vail Mills, Efrog Newydd. Mynychodd ysgol Broadalbin Central yn nhref gyfagos Broadalbin, Efrog Newydd. Yn ddiweddarach aeth i Rensselaer Polytechnic Institute yn Troy, Efrog Newydd lle cymerodd ran mewn rhaglen gydweithredol gydag IBM. Derbyniodd radd Bagloriaeth mewn Gwyddoniaeth mewn peirianneg trydanol gan RPI yn 1963.
Ar ôl graddio o RPI, aeth i Massachusetts Institute of Technology i barhau ei addysg beirianneg drydanol. Yn MIT, gweithiodd Tomlinson yn y Grŵp Cyfathrebu Lleferydd a datblygodd syntheseinydd llais analog-digidol fel rhan o'i ymchwil Meistr. Derbyniodd radd Meistr yn y Gwyddorau mewn Peirianneg Drydanol yn 1965.
Yn 1967, ymunodd a'r cwmni technoleg Bolt, Beranek and Newman, nawr yn BBN Technologies, lle cyfrannodd at ddatblygiad y system weithredu TENEX yn cynnwys y systemau 'ARPANET Network Control Program' a 'TELNET'. Ysgrifennodd raglen trosglwyddo ffeiliau o'r enw CPYNET i drosglwyddo ffeiliau ar yr ARPANET. Gofynnwyd i Tomlinson newid rhaglen o'r enw SNDMSG, oedd yn danfon negeseuon i ddefnyddwyr eraill ar gyfrifiadur rhannu-amser, i redeg ar TENEX. Ychwanegodd god a gymerodd o CPYNET i SNDMSG fel bod negeseuon yn gallu cael eu danfon i ddefnyddwyr ar gyfrifiadurol arall - a felly yn 1971 danfonodd yr e-bost cyntaf ar draws rhwydwaith.
Bu farw Tomlinson ar fore Sadwrn, 5 Mawrth 2016 yn 74 mlwydd oed.[3]
Defnydd cyntaf o e-bost
[golygu | golygu cod]Yr e-bost cyntaf ddanfonodd Tomlinson oedd e-bost brawf. Ni chadwyd yr e-bost ond dywedodd Tomlinson ei fod yn ddibwys, rhywbeth fel "QWERTYUIOP". Mae hyn yn cael ei cham-ddyfynnu yn aml fel "Yr e-bost cyntaf oedd QWERTYUIOP".[4] Yn ddiweddarach, dywedodd Tomlinson fod y negeseuon prawf yma yn "gwbl anghofiadwy, a felly rwy wedi ei anghofio nhw."[5]
I ddechrau, doedd ei system negesu e-bost ddim yn cael ei ystyried yn beth pwysig o gwbl. Pan ddangosodd Tomlinson y gwaith i'w gyd-weithiwr Jerry Burchfiel, dywedodd Tomlinson "Paid dweud wrth neb! Nid dyma beth rydyn ni i fod i weithio arno." [6]
Gwobrau ac anrhydeddau
[golygu | golygu cod]- Yn 2000 derbyniodd Wobr Arloeswr Cyfrifiadurol George R. Stibitz gan Amgueddfa Gyfrifiadurol Americanaidd (gydag Adran Gwyddoniaeth Gyfrifiadurol yn Montana State University).[7]
- Yn 2001 derbyniodd Wobr Webby Award o'r Academi Ryngwladol o Gelf a Wyddoniaeth Ddigidol am gyflawniad oes. Hefyd yn 2001 cafodd ei gyflwyno i Oriel yr Enwogion Cyn-fyfyrwyr Rensselaer.[8]
- Yn 2002 fe wnaeth Cylchgrawn Discover ei wobrwyo gyda'i Gwobr Arloesedd .
- Yn 2004, derbyniodd Gwobr Rhyngrwyd yr IEEE ynghyd â Dave Crocker.
- Yn 2009, derbyniodd Tomlinson a Martin Cooper wobr Prince of Asturias am ymchwil wyddonol a technegol.[9]
- Yn 2011, roedd yn rhif 4 ar restr MIT150 yn rhestru y 150 o arloeswyr a syniadau pwysicaf o MIT.
- Yn 2012, cyflwynwyd Tomlinson i Oriel Enwogion y Rhyngrwyd gan Gymdeithas y Rhyngrwyd.[1]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Official Biography: Raymond Tomlinson". Internet Hall of Fame. Cyrchwyd 6 March 2016.
- ↑ Ray Tomlinson. "The First Network Email". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2006-05-06. Cyrchwyd 2016-03-06.
- ↑ Evan Koblentz (March 5, 2016). "Email inventor Ray Tomlinson dies at 74". TechRepublic.
- ↑ Ray Tomlinson. "Frequently Made Mistakes". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-03-01. Cyrchwyd 2016-03-06.
- ↑ Mackey, Robert (2009-05-04). "Internet Star @ Least 473 Years Old". The New York Times. Cyrchwyd 2010-05-22.
- ↑ Sasha Cavender (October 5, 1998).
- ↑ "The Stibitz/Wilson Awards". American Computer & Robotics Museum. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 6 March 2016.
- ↑ "Raymond S. Tomlinson: Inventor of Network Electronic Mail". Alumni Hall of Fame. Rensselaer. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-09. Cyrchwyd 6 March 2016.
- ↑ "The fathers of the mobile phone and email, Prince of Asturias Award Laureates for Technical and Scientific Research" (Press release). Fundación Príncipe de Asturias. 2009-06-17. Archifwyd o y gwreiddiol ar 2012-07-16. https://archive.today/20120716133104/http://fundacionprincipedeasturias.org/en/press/news/the-fathers-of-the-mobile-phone-and-email-prince-of-asturias-award-laureates-for-technical-and-scientific-research/. Adalwyd 2009-06-17.
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Tudalen E-bost Tomlinson
Archifwyd 2021-02-24 yn y Peiriant Wayback - Stori NPR ar Ray Tomlinson
- RPI: Oriel Enwogion Cyn-fyfyrwyr: Raymond S. Tomlinson (Bywgraffiad) Archifwyd 2016-03-09 yn y Peiriant Wayback
- H@ppy birthday to you yn y BBC ar Ray Tomlinson a'r symbol @
- Cyfweliad Motherboard.tv: Ray Tomlinson Sent the First Email, But His Inbox Is Still a Mess Archifwyd 2012-03-24 yn y Peiriant Wayback