Εντουάρντο Ντε Φιλίππο
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Εντουάρντο Ντε Φιλίππο (Eduardo De Filippo, 24 Μαΐου 1900 - 31 Οκτωβρίου 1984) ήταν Ιταλός συγγραφέας και ηθοποιός που γεννήθηκε στη Νάπολη της Ιταλίας, νόθο παιδί του μεγαλύτερου ναπολιτάνου πρωταγωνιστή, συγγραφέα και σκηνοθέτη εκείνης της εποχής, του Εντουάρντο Σκαρπέτα και της Λουΐζα Ντε Φιλίππο, ηθοποιού στο θίασο του Σκαρπέτα.
Τα πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν στα 11 του χρόνια ανακάλυψε ότι ήταν νόθος υπέστη τρομερό σοκ και η νοσηρή περιέργεια των ανθρώπων γύρω του λόγω της ασυνήθιστης, για την εποχή, περίπτωσης, τον έκανε να υστερεί σε ψυχική και πνευματική ισορροπία.
Μεγάλωσε στο θεατρικό περιβάλλον της Νάπολης και πήρε το βάπτισμα του πυρός στην ηλικία των 4 ετών σε ένα μικρό ρόλο γιαπωνέζου, στην οπερέτα γκέισα που είχε ανεβάσει ο πατέρας του. Μαζί με τα δύο αδέρφια του Τιτίνα και Πεππίνο δούλεψαν στην δεκαετία του ΄20 σε διάφορα θέατρα και σιγά σιγά περνώντας από διάφορες δουλειές ως κομπάρσος, σκηνογράφος και διευθυντής σκηνής, έφτιαξε ένα πολύ καλό όνομα σαν ηθοποιός αργότερα σαν καλός συγγραφέας.
Η πνευματική του δημιουργία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έγραψε κείμενα ποικίλου περιεχόμενου. Το παλιότερο είναι το Farmacia di turno το οποίο εκδόθηκε το 1920 και ανήκει στην συλλογή Cantata dei giorni pari 1. Άλλο σημαντικό του έργο είναι Natale in casa Cupiello 2, το οποίο έγραψε το 1931 για τον θίασο Molinari. Ο Ντε Φιλίππο το 1932, δημιούργησε τον θίασο «I De Filippo» ο οποίος διαλύθηκε το 1944, όταν ο αδερφός του, Πεπίνο Ντε Φιλίππο, ακολούθησε καριέρα στον κινηματογράφο.
Ύστερα από μια περίοδο πνευματικής κρίσης εξαιτίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και λόγω της απόφασης του Πεπίνο να ακολουθήσει διαφορετική επαγγελματική πορεία, επιστρέφει δυναμικά το 1948 αγοράζοντας το μισοκατεστραμμένο θέατρο San Ferdinando 3, επενδύοντας όλα του τα χρήματα στην ανακατασκεύη του. Το θέατρο εγκαινιάστηκε τον Γενάρη του 1954 με το έργο Palummela zompa e vola. Σιγά σιγά παίχτηκαν τα έργα του στην σκηνή του θεάτρου του, όπως επίσης και πολλών άλλων ναπολιτάνων συγγραφέων.
Πολλά από τα χαρακτηριστικά του θεάτρου του Ντε Φιλίππο ανάγονται στο πολιτιστικό και λογοτεχνικό κλίμα αυτών της μεταπολεμικής εποχής. Υπάρχει εμφανέστατα ένας ρητός νοτιοκρατισμός. Έχει ελάχιστη σχέση με τον σύγχρονό του νεορεαλισμό. Ωριμάζοντας μέσα από μακρόχρονη και σκληρή εξάσκηση ως ηθοποιός, στην διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, έκανε θησαυρό εμπειρίας το ναπολετάνικο θέατρο των Εντουάρντο Σκαρπέτα και Ραφαέλε Βιβιάνι. Η πιο σημαντική γραμμή των τάσεων του, κινείται σε μια κατεύθυνση παραμορφώνοντας οπτικά την ίδια την ζωή. Σε αυτό το σημείο το κωμικό και το τραγικό στοιχείο διαπλέκονται αδιάρρηκτα και η ενδεχόμενη ρεαλιστική λεπτομέρεια, με μια ικανότητα σχεδόν αλάνθαστη, επαναφέρεται στο υπαρξιακό καλούπι που την προσδiόρισε.
Η γλώσσα του θεάτρου του Εντουάρντο ήταν η ναπολιτάνικη διάλεκτος, γιατί όπως έλεγε ο ίδιος δεν μπορούσε να γράψει σε άλλη γλώσσα. Στα ιταλικά θα ήταν σαν να έγραφε σε μια ξένη γλώσσα. Οι ηθοποιοί που διάλεγε ήταν όλοι Ναπολιτάνοι και συνήθως άνθρωποι που είχε δουλέψει πολύ καιρό μαζί τους, είχε δεσμό μαζί τους. Ενώ άφηνε στους ηθοποιούς αρκετή ελευθερία λόγω του ότι ήταν μπασμένοι σε αυτό το είδος της Commedia Dell’ Arte, (χωρίς ωστόσο να έχουν φοιτήσει σε καμία θεατρική σχολή), επέμενε σε ορισμένα πράγματα, όπως να μην παρατραβούν ορισμένα αστεία.
Βραβεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο επιτυχημένος συγγραφέας κέρδισε το 1963 το βραβείο «Feltrinelli» για το έργο του Il sindaco del rione Sanità (το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση με πρωταγωνιστή τον Άντονι Κουίν). Το 1973 κέρδισε και το κοινό της Ρώμης με το έργο Gli esami non finiscono mai, το οποίο το 1974 του απέφερε άλλο ένα βραβείο, το βραβείο «Pirandello». Επίσης έλαβε δύο πτυχία τιμής ένεκεν από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ (1977) και το Πανεπιστήμιο της Ρώμης(1980). Το 1981 ανακηρύχθηκε ισόβιος γερουσιαστής της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Ο Εντουάρντο Ντε Φιλίππο απεβίωσε στην Ρώμη, στις 31 Οκτωβρίου 1984.
Επιλογή έργων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Farmacia di turno (Διανυκτερεύον φαρμακείο, 1920)
- Filosoficamente (Φιλοσοφικώς, 1928)
- Natale in casa Cupiello (Χριστούγεννα στην οικία Κουπιέλλο, 1931)
- Filumena Marturano (Φιλουμένα Μαρτουράνο, 1946) ― ελλην.μετάφρ.Ρίτα Μπούμη-Παπά("Δωδώνη")
- Questi fantasmi (Αυτά τα φαντάσματα, 1946)
- Sabato, domenica e lunedì (Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα, 1959)
- Gli esami non finiscono mai (Οι εξετάσεις δεν τελειώνουν ποτέ, 1973)
Θεατρικές Παραστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων των έργων του Ε. Ντε Φιλίππο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12057307d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 2,2 «Eduardo De Filippo». (Αγγλικά) SNAC. w6qc04b8.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 5254. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2019.
- ↑ CONOR.SI. 15347555.
- ↑ mymovies.it. 4100. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2022.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 BeWeB. 1787. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ www
.fondazionedefilippo .it /eduardo-de-filippo /. - ↑ «Dettaglio decorato». (Ιταλικά) Presidency of the Italian Republic. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2014.