Κάμωθις
| Κάμωθις | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 16ος αιώνας π.Χ. |
| Θάνατος | 1549 π.Χ. |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | κυβερνητικός υπάλληλος |
| Περίοδος ακμής | 1580 π.Χ.[1] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ahhotep II |
| Τέκνα | Ahmose-Sitkamose |
| Γονείς | Σεκενένρε Τάο και Tetisheri |
| Αδέλφια | Άμωσις Α΄[2] |
| Οικογένεια | δέκατη έβδομη δυναστεία Φαραώ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Φαραώ |
O Κάμωθις ήταν ο τελευταίος Φαραώ της 17ης Δυναστείας των Αιγυπτιακών Θηβών, πιθανότατα γιος του Σεκενένρε Τάο και της Άαχ Χοτέπ Α΄, θείος ή αδελφός του Άμωσις Α΄ που ίδρυσε την Δέκατη όγδοη δυναστεία Φαραώ. Η βασιλεία του έπεσε σε μεγάλη παρακμή στα τέλη της Δεύτερης μεταβατικής περιόδου. Ο Κάμωθις χρεώνεται μια βασιλεία τριών ετών, νεότεροι ιστορικοί ωστόσο αυξάνουν ελαφρά την διάρκεια της και την φτάνουν στα πέντε.[3] Η βασιλεία του έμεινε γνωστή από τις έντονες προσπάθειες να εκδιώξει τους Υξώς και να επαναφέρει ολόκληρη την Αίγυπτο.[4] Τις προσπάθειες είχε ξεκινήσει ο πατέρας του αλλά έπεσε σε μάχη, τις συνέχισε η μητέρα του μετά τον δικό του θάνατο σαν αντιβασίλισσα, ολοκληρώθηκαν με τον διάδοχο του Άμωσι Α΄.
Αφορμή πολέμου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κάμωθις θεωρείται ο τελευταίος Φαραώ μιας γηγενούς βασιλικής δυναστείας των Θηβών, οι πρώτοι Φαραώ της δυναστείας είχαν φιλικές σχέσεις με τους Υξώς αλλά ο Σεκενενρέ Τάο ξεκίνησε τις συγκρούσεις. Η δυναστεία του διοικούσε την Άνω Αίγυπτο που αντιστοιχούσε γεωγραφικά στην νότια μέχρι την Ελεφαντίνη και την Μέση Αίγυπτο μέχρι το Κουσάι.[5] Ο Κάμωθις προσπάθησε να επεκτείνει την εξουσία του στα βόρεια που ονομαζόταν τότε Κάτω Αίγυπτος και να παγιώσει την εξουσία του σε όλο το βασίλειο. Οι αυλικοί του αντέδρασαν ωστόσο έντονα επειδή εξακολουθούσαν να έχουν καλές σχέσεις με τους Υξώς τους είχαν παραχωρήσει πολλά εμπορικά προνόμια στην Κάτω Αίγυπτο και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το εύφορο Δέλτα του Νείλου.[6] Οι καταγραφές της "Πινακίδας Κάρναρβον" σχετικά με τον Κάμωθις δείχνουν την έντονη δυσαρέσκεια των Θηβαίων ευγενών για τον πόλεμο που προετοίμαζε ο βασιλιάς τους στους Υξώς :
"Δεν υπάρχει κανένας λόγος να προχωρήσετε σε πόλεμο, είμαστε ασφαλείς στο μεγαλύτερο τμήμα της Αιγύπτου, η Ελεφαντίνη στον πρώτο καταρράκτη είναι ασφαλής, κατέχουμε και το Βασίλειο του Κους. Οι άντρες μας χρησιμοποιούν τα καλύτερα κτήματα για να βόσκουμε τα κατοικίδια μας, οι αγροί παράγουν τα καλύτερο καλαμπόκι για να τα θρέψουμε, ολόκληρη η Αίγυπτος βρίσκεται στην κατοχή μας".[7]
Ο Κάμωθις ήταν ωστόσο ακλόνητος και προσπάθησε να δικαιολογήσει την κακή φήμη που άφησε ο προκάτοχος του Σεκενενρέ Τάο που σκοτώθηκε σε μάχη απέναντι στους Υξώς. Θεωρούσε ότι του ανήκε σαν κληρονομικό του δικαίωμα να κατακτήσει ολόκληρη την Αίγυπτο μαζί με την Κάτω από τους Ασιάτες εισβολείς, για αυτό απάντησε στους ευγενείς που διαμαρτυρήθηκαν :
"Θα ήθελα να μάθω πολύ σε τι εξυπηρετεί αυτή η κατάσταση όταν ένας ανεξάρτητος βασιλιάς βρίσκεται στην Άβαρις και ένας άλλος στην Κους, κυβρνώ την Αίγυπτο μαζί με έναν Ασιάτη και έναν Νούβιο, δεν μπορώ να πάω ούτε μέχρι την Μέμφιδα. Οι υπήκοοι μου δεν μπορούν να ζήσουν στην περιοχή τους αν δεν πληρώσουν τους πανύψηλους φόρους που απαιτούν, θα τους πολεμήσω και θα τους συντρίψω, μοναδικός μου στόχο να σώσω την Αίγυπτο και να εξαφανίσω τους Ασιάτες".[7]
Δεν υπάρχουν στοιχεία να υποστηρίξουμε την άποψη του Πιερ Μοντέ ότι ο Κάμωθις προχώρησε σε εκστρατεία στους Υξώς ύστερα από εντολή που πήρε από το μαντείο του Άμων, να εξοντώσει το βόρειο βασίλειο που λάτρευε τον σατανικό θεό Σετ. Οι "Πινακίδες του Κάρναρβον" γράφουν σαφώς ότι ο Κάμωθις έκανε εκστρατεία ύστερα από εντολή του ιερατείου του Άμων αλλά ήταν συνήθεια τότε σε όλους τους βασιλείς να δικαιολογούν κάθε εκστρατεία με την εντολή κάποιου θεού. Ο πραγματικός λόγος της εκστρατείας του Κάμωθις ήταν ο υπέρμετρος εθνικισμός του και το μίσος απέναντι στον ξένο λαό που θεωρούσε εισβολέα.
Εκστρατεία στον βορρά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το τρίτο έτος της βασιλείας του ο Κάμωθις ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον των Υξώς προχορώντας στα βόρεια μέσω του Νείλου, έφτασε βόρεια του Κουσάι και ενισχύθηκε με μιά φρουρά πιστή στην Υξώς.[8] Οι "Πινακίδες του Κάρναρβον" έγραψαν ότι καταλάμβανε το ένα χωριό πίσω από το άλλο, όπου συναντούσε αντίσταθησε προσπαθούσε να αποκόψει από τα βόρεια την επικοινωνία με τον οικισμό. Η τακτική αυτή επέτρεψε στον Κάμωθις να φτάσει γρήγορα στα βόρεια της Αιγύπτου μέσω του Νείλου.[9] Η δεύτερη στήλη του Κάμωθις συνεχίζει με την επίθεση του Θηβαίου βασιλιά στην πρωτεύουσα Άβαρις, δεν αναφέρεται ωστόσο καμιά άλλη μεγάλη Αιγυπτιακή πόλη, συνεπώς οι πληροφορίες της στήλης αμφισβητούνται. Ο Κιμ Ράιχολτ συμφωνεί με την άποψη ότι ο Κάμωθις δεν έφτασε ποτέ στην Άβαρις, πιθανότατα δεν προχώρησε βόρεια από την Κυνόπολις, η αναφορά του για την Άβαρις είχε στόχο μόνο τον τελικό στόχο της εκστρατείας.[10] Σύμφωνα με την δεύτερη στήλη ο στρατός του προχωρώντας βόρεια συνέλαβε μια αποστολή που μετέφερε μια επιστολή του βασιλιά των Υξώς Άποφις, ο βασιλιάς του Κους του ζητούσε βοήθεια επειδή ο Κάμωθις εισέβαλε στην χώρα του. Ο Κάμωθις διέταξε στους άντρες του να καταστρέψουν την Όαση Μπαχαρίγια στην δυτική έρημο για να διακόψουν την επικοινωνία ανάμεσα στον βορρά και τον νότο. Ο Κάμωθις κατόπιν κατέβηκε νοτιοδυτικά για να γιορτάσει την νίκη του απέναντι στους Υξώς, είχε φτάσει μέχρι την Ερμούπολη που βρισκόταν πέρα από τα σύνορα μεταξύ των βασιλείων των Υξώς και των Θηβών.[11] Ο Κιμ Ράιχολτ σημειώνει ωστόσο ότι ο Κάμωθις δεν ισχυρίζεται ποτέ στην δεύτερη στήλη του ότι επιτέθηκε στην ίδια την Άβαρις αλλά σε "'οτι ανήκει στην πόλη της Άβαρις" δηλαδή σε περιοχές του βασιλείου των Υξώς.
Η Δεύτερη Στήλη του Κάμωθις επικεντρώνεται κυρίως από την επιστολή με την οποία ο βασιλιάς της Κους ζητούσε βοήθεια από τους Υξώς για να αντιμετωπίσει τους εισβολείς. Ο Κάμωθις ωστόσο έστειλε την επιστολή στην Ατφίχ, μια πόλη περίπου 100 μίλια νότια από την Άβαρις, καθιερώθηκε ως το νέο σύνορο ανάμεσα στα δύο βασίλεια. Ο στόχος του Κάμωθις ήταν να ειδοποιήσει τον Άποφις για τις νίκες του και την επέκταση των συνόρων του στην περιοχή της Κυνόπολης.[12] Η πληροφορία αυτή επιβεβαιώνει την άποψη ότι στον τρίτο χρόνο της εκστρατείας του δεν είχε στόχο να καταλάβει την ίδια την πρωτεύουσα Άβαρις. Ο Κάμωθις είναι βέβαιο ότι προχώρησε τον τρίτο χρόνο της βασιλείας του σε εκστρατεία στο Κουσάι, ο τοπικός βασιλιάς ζήτησε τότε βοήθεια από τον Άποφις. Το βέβαιο είναι ότι ο Κάμωθις δεν είχε επαρκείς στρατιωτικούς πόρους ώστε μετά την κατάκτηση του Κουσάι να προχωρήσει μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βόρεια για να αντιμετωπίσει τους Υξώς.[13] Το τρίτο έτος ήταν αυτό που σημάδευσε οριστικά την βασιλεία του Κάμωθις με την εκστρατεία του στον βορά, πιθανότατα έζησε ακόμα ένα ή δύο χρόνια επειδή σχεδίαζε νέα εκστρατεία εναντίον των Νουβίων. Στην επιστολή του αναλυτικά ο βασιλιάς της Κους γράφει :
"Βλέπεις τι έπαθα στην Αίγυπτο; Ο νότιος βασιλιάς Κάμωθις ο γενναίος μου επιτέθηκε και με λεηλάτησε, ξεκίνησε τις εκστρατείες του με εμένα και με στόχο να λεηλατήσει κατόπιν και το δικό σου βασίλειο, θέλει να μας ρημάξει και τους δύο".[14]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20030320005. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2022.
- ↑ Darrell D. Baker: «The Encyclopaedia of the Pharaohs, Volume I: Predynastic to the Twentieth Dynasty (3300-1069 BC)» (Αγγλικά) Stacey International. Λονδίνο. 2008. σελ. 9. ISBN-13 978-1-905299-37-9. ISBN-10 1-905299-37-0.
- ↑ Kim SB Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, Carsten Niebuhr Institute Publications, Museum Tusculanum Press, 1997, σ. 273
- ↑ Ryholt, σ. 273
- ↑ James, T.G.H. Egypt: From the Expulsion of the Hyksos to Amenophis I. in The Cambridge Ancient History, Τομ. 2, Τμήμα 1, ed. Edwards, I.E.S, et al. σ. 2903
- ↑ "Cambridge 2:1 290"
- ↑ 7,0 7,1 Gardiner, Sir Alan. Egypt of the Pharaohs, 1961, reprint Oxford University Press, 1979, σ. 166
- ↑ James, T.G.H. Egypt: From the Expulsion of the Hyksos to Amenophis I. in The Cambridge Ancient History, Τομ. 2, Τμήμα 1, ed. Edwards, I.E.S, et al. σ. 291
- ↑ Spalinger, Anthony J. War in Ancient Egypt. , Blackwell Publishing, 2005, σ. 3
- ↑ Ryholt, σσ. 172–175
- ↑ Ryholt, σσ. 173–175
- ↑ Ryholt, σ. 172
- ↑ Ryholt, σσ. 182-183
- ↑ Ryholt, σ. 181
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Gardiner, Sir Alan. Egypt of the Pharaohs. Oxford: University Press, 1964, 1961.
- Montet, Pierre. Eternal Egypt, translated from the French by Doreen Weightman. London, 1964
- Pritchard, James B. (Editor). Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (3rd edition). Princeton, 1969.
- Redford, Donald B. History and Chronology of the Eighteenth Dynasty of Egypt: Seven Studies. Toronto, 1967.
- Ryholt, Kim SB, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period (Carsten Niebuhr Institute Publications, Copenhagen, (Museum Tusculanum Press:1997)
- Simpson, William Kelly (Editor). The Literature of Ancient Egypt: An Anthology of Stories, Instructions, Stelae, Autobiographies, and Poetry (3rd edition). New Haven, 2003.