Pokémon Go
Το Pokémon Go είναι βιντεοπαιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας για κινητά τηλέφωνα που αναπτύχθηκε από την Niantic και κυκλοφόρησε από την The Pokémon Company, ως μέρος της σειράς Pokémon. Το παιχνίδι κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2016 για συσκευές iOS και Android.
Το παιχνίδι δίνει τη δυνατότητα στους παίκτες να πιάνουν, να μονομαχούν και να προπονούν εικονικά πλάσματα, τα οποία ονομάζονται Pokémon, και τα οποία εμφανίζονται μέσω ενός ειδικού λογισμικού στην οθόνη, η οποία αποτυπώνει μέσω κάμερας τον πραγματικό κόσμο. Η εφαρμογή χρησιμοποιεί το GPS και την κάμερα της συμβατής συσκευής. Το παιχνίδι είναι δωρεάν, αλλά υποστηρίζει τη δυνατότητα αγορών εντός της εφαρμογής για PokéBalls (μπάλες για την δέσμευση Pokémon) και άλλων αντικειμένων. Μία επιπλέον φορητή συσκευή Bluetooth, το Pokémon Go Plus, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2016, ώστε οι χρήστες να έχουν τη δυνατότητα να το αιχμαλωτίσουν πατώντας απλώς ένα κουμπί, χωρίς ο χρήστης να χρειάζεται να κοιτάζει διαρκώς την συσκευή του.
Το παιχνίδι αμέσως μετά την κυκλοφορία του έγινε μία από τις πιο διάσημες εφαρμογές για κινητές συσκευές με εκατομμύρια κατεβάσματα (downloads), ξεπερνώντας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά πολύ το ρεκόρ που κατείχε το Candy Crush Saga, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση των μετοχών της Nintendo, η οποία κατέχει ένα μέρος της The Pokémon Company. Λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία της εφαρμογής μεγάλος αριθμός παικτών αποχώρησε, η Niantic όμως ανακοίνωση πως η εφαρμογή θα βελτιώνεται διαρκώς με τακτικές αναβαθμίσεις και events. Τον Νοέμβριο του 2016 το πρώτο μεγάλο Halloween event έλαβε χώρα ικανοποιώντας αρκετούς χρήστες της εφαρμογής. Το Pokémon Go επαινέθηκε από κάποιους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου για την δυνητική βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας των παικτών, αλλά υπήρξαν και αντιδράσεις που βασίζονται σε πιθανή αύξηση των ατυχημάτων και της ενόχλησης σε ορισμένες τοποθεσίες.
Τρόπο παιχνιδιού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά την είσοδο στην εφαρμογή για πρώτη φορά, ο παίκτης δημιουργεί το δικό του avatar. Ο παίκτης μπορεί να επιλέξει το στυλ, τα μαλλιά, το δέρμα και το χρώμα των ματιών και μπορεί να επιλέξει από έναν περιορισμένο αριθμό χαρακτηριστικών.[2] Αφότου δημιουργηθεί το avatar, εμφανίζεται στην οθόνη η τρέχουσα τοποθεσία του παίκτη μαζί με έναν χάρτη του άμεσου περιβάλλοντός του. Στην αρχή ο παίκτης έχει τη δυνατότητα να αιχμαλωτίσει ένα από τα τρία αρχικά Pokémon του παιχνιδιού, το Bulbasaur, το Charmander ή το Squirtle. Τα χαρακτηριστικά στον χάρτη περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων έναν αριθμό PokéStops (σταθμοί Pokémon, όπου οι παίκτες επιβραβεύονται με 50 πόντους εμπειρίας κάθε φορά και αντικείμενα του παιχνιδιού) και γυμναστηρίων Pokémon. Αυτά συνήθως βρίσκονται σε δημόσιες γκαλερί τέχνης, ιστορικά ορόσημα, ιστορικά κτήρια, κενοτάφια και άλλα μνημεία, καθώς και σε δημόσια πάρκα, συντριβάνια, τόπους λατρείας και άλλα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος.[3][4] Το τελευταίο χρονικό διάστημα η Niantic έχει ξεκινήσει ήδη συμφωνίες με εταιρείες κολοσσούς, ώστε τα καταστήματά τους να μετατραπούν σε PokéStops και γυμναστήρια, όπως π.χ. οι αλυσίδες καταστημάτων StarBucks και Sprint.
Καθώς οι παίκτες εξερευνούν τον πραγματικό κόσμο, το avatar τους κινείται στο χάρτη του παιχνιδιού. Διαφορετικά είδη Pokémon βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Για παράδειγμα τα Pokémon τύπου νερού βρίσκονται σε γενικές γραμμές κοντά σε νερό, ενώ υπάρχουν και ορισμένα Pokémon τοπικής εμβέλειας (αγγλικά: region exclusive Pokémon).[3] Όταν ένας παίκτης συναντήσει ένα Pokémon, μπορεί να το δει, είτε με τη λειτουργία επαυξημένης πραγματικότητας (augmented reality, AR) είτε με προσαρμοσμένο φόντο του παιχνιδιού. Η λειτουργία επαυξημένης πραγματικότητας χρησιμοποιεί την κάμερα και το γυροσκόπιο της κινητής συσκευής του παίκτη για να εμφανίσει την εικόνα ενός Pokémon σαν να ήταν στον πραγματικό κόσμο.[5] Οι παίκτες έχουν επίσης τη δυνατότητα να τραβήξουν φωτογραφίες του Pokémon που αντιμετωπίζουν είτε με τη λειτουργία επαυξημένης πραγματικότητας είτε χωρίς αυτή χρησιμοποιώντας την κάμερα της συσκευής τους.
Σε αντίθεση με άλλες κυκλοφορίες της σειράς Pokémon, οι παίκτες στο Pokémon Go δεν μονομαχούν με άγρια Pokémon για να τα πιάσουν. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με ένα άγριο Pokémon, ο παίκτης μπορεί να ρίξει μία PokéBall (μπάλα δέσμευσης Pokémon) σε αυτό για να το πιάσει. Αν το Pokémon πιαστεί με επιτυχία θα ανήκει πλέον στον παίκτη. Παράγοντες που επηρεάζουν το ποσοστό επιτυχίας δέσμευσης ενός Pokémon είναι η κατάλληλη δύναμη, η ρίψη της PokéBall την κατάλληλη στιγμή και το είδος της PokéBall που χρησιμοποιείται για τη δέσμευση. Μετά τη δέσμευση ενός άγριου Pokémon, ο παίκτης επιβραβεύεται με δύο είδη νομισμάτων που υπάρχουν στο παιχνίδι, τις καραμέλες (candies) και την αστερόσκονη (stardust). Οι καραμέλες δίνονται ως έπαθλο μετά από μία επιτυχημένη δέσμευση και το νούμερο εξαρτάται από την εξελικτική αλυσίδα στην οποία ανήκει το Pokémon. Ο παίκτης μπορεί να χρησιμοποιήσει αστερόσκονη και καραμέλες για να αυξήσει την δύναμη μάχης (combat power / CP) του Pokémon του. Επιπλέον, οι καραμέλες χρειάζονται για να εξελιχθεί ένα Pokémon. Κάθε εξελικτικό δέντρο Pokémon έχει τον δικό του ειδικό τύπο καραμέλας, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί μονάχα για εξέλιξη ή για την αύξηση του επιπέδου του παίκτη. Ο παίκτης μπορεί επίσης να αποσύρει ένα Pokémon που δεν χρειάζεται πίσω στον καθηγητή Willow για να πάρει μία ακόμα καραμέλα και να ανοίξει χώρο για περισσότερα Pokémon.[6] Ο απώτερος σκοπός του παιχνιδιού είναι να συγκεντρωθούν όλα τα διαθέσιμα Pokémon στο Pokédex, μία ολοκληρωμένη εγκυκλοπαίδεια Pokémon, με την δέσμευση και την εξέλιξη.[7] Αρχικά η εταιρεία κυκλοφόρησε μόνο την πρώτη γενιά Pokémon της σειράς, όμως ήδη έχει αρχίσει η σταδιακή προσθήκη Pokémon της δεύτερης γενιάς.
Όλα τα Pokémon εμφανίζονται με τη δύναμη μάχης (combat power / CP). Η δύναμη μάχης ενός Pokémon είναι μία αυστηρή μέτρηση του πόσο ισχυρό είναι ένα Pokémon στη μάχη. Τα Pokémon του ίδιου είδους δεν έχουν την ίδια δύναμη μάχης. Σε γενικές γραμμές, όσο ένας παίκτης μεγαλώνει επίπεδο τόσο πιο δυνατά Pokémon πιάνει.[8]
Οι παίκτες παίρνουν πόντους εμπειρίας από διάφορες δραστηριότητες εντός του παιχνιδιού και ανεβαίνουν επίπεδο, καθώς κερδίζουν πόντους εμπειρίας. Στο πέμπτο επίπεδο, ο παίκτης μπορεί να μονομαχήσει σε ένα γυμναστήριο Pokémon και να ακολουθήσει μία από τις τρεις ομάδες που υπάρχουν στο παιχνίδι (το κόκκινο χρώμα είναι για την ομάδα Valor, η οποία έχει τον Moltres ως μασκότ της, το μπλε χρώμα για την ομάδα Mystic, το οποίο χρησιμοποιεί το Articuno ως μασκότ της και το κίτρινο χρώμα για την ομάδα Instinct, που έχει τον Zapdos για μασκότ της). Αν ένας παίκτης εισέλθει σε ένα γυμναστήριο Pokémon, το οποίο ελέγχεται από άλλη ομάδα, μπορεί να μονομαχήσει τα μέλη του γυμναστηρίου για να μειώσει το κύρος του γυμναστηρίου αυτού. Αν το κύρος ενός γυμναστηρίου μηδενιστεί, τότε ο παίκτης μπορεί να ανακτήσει τον έλεγχο του γυμναστηρίου τοποθετώντας ένα Pokémon εκεί για να το υπερασπιστεί. Όσοι έχουν προσθέσει κάποιο Pokémon σε κάποιο γυμναστήριο ανταμείβονται με 10 Pokécoins (νόμισμα παιχνιδιού) και 500 αστερόσκονες (Stardust). Με παρόμοιο τρόπο, μία ομάδα μπορεί να αναβαθμίσει το κύρος ενός γυμναστηρίου υπό τον έλεγχό της μονομαχώντας με τα Pokémon που προστατεύουν το γυμναστήριο.
Παρόλο που το παιχνίδι είναι δωρεάν, υποστηρίζει αγορές εντός εφαρμογής για PokéBalls και άλλα αντικείμενα. Μέχρι τις 14 Ιουλίου 2016 οι παίκτες μπορούσαν να υποβάλουν στην ιστοσελίδα της Niantic τις προτάσεις τους, ώστε να συμπεριληφθούν στο παιχνίδι νέες Pokéstops και γυμναστήρια.[9]
Ανάπτυξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ιδέα του παιχνιδιού συνελήφθη το 2014 από τον Σατόρου Ιβάτα της Nintendo και του Τσουνεκάζου Ισιχάρα της The Pokémon Company, ως ένα πρωταπριλιάτικο αστείο σε συνεργασία με την Google, και το οποίο ονομάστηκε Pokémon Challenge.[10]
Η Niantic χρησιμοποίησε δεδομένα από το προηγούμενο παιχνίδι επαυξημένης πραγματικότητας, το Ingress, το 2012, για τον αριθμό των Pokéstops και των γυμναστηρίων στο Pokémon Go.[11] Το soundtrack του παιχνιδιού γράφτηκε από τον Τζουνίτσι Μασούντα, ο οποίος βοήθησε επίσης και στο σχεδιασμό του παιχνιδιού.
Στις 4 Μαρτίου 2016, η Niantic ανακοίνωσε ένα πιλοτικό τεστ στην Ιαπωνία, επιτρέποντας στους παίκτες να προτείνουν βελτιώσεις για το παιχνίδι, πριν από την επίσημη κυκλοφορία. Το πιλοτικό τεστ αργότερα επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες. Στις 7 Απριλίου ανακοινώθηκε πως το πιλοτικό τεστ θα επεκτεινόταν στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Pokémon Go Plus
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Pokémon Go Plus είναι μία φορητή συσκευή Bluetooth χαμηλής ενέργειας, η οποία επιτρέπει στον παίκτη να ταξιδέψει στον χάρτη του παιχνιδιού χωρίς να κοιτάζει διαρκώς την κινητή συσκευή του.[12] Όταν ο παίκτης βρίσκεται κοντά σε ένα Pokémon ή μία Pokéstop, το Pokémon Go Plus δονείται. Ο παίκτης μπορεί να πατήσει το κουμπί για να πιάσει το Pokémon, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει αν έχει πιαστεί μέχρι να συνδεθεί στην εφαρμογή μέσω της συσκευής του.[5] Η συσκευή κυκλοφόρησε στο ευρύ κοινό τον Σεπτέμβριο του 2016. Ο σχεδιασμός της συσκευής είναι ένα συνδυασμός της PokéBall και του σήματος καρφίτσας του Google Maps.
Κυκλοφορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το παιχνίδι κυκλοφόρησε αρχικά στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες στις 6 Ιουλίου 2016. Εξαιτίας ενός προβλήματος στον server λόγω των υψηλών απαιτήσεων μετά την κυκλοφορία στις χώρες αυτές η Niantic ανακοίνωσε πως η κυκλοφορία στις άλλες περιοχές παύθηκε μέχρι η Niantic να είναι σε θέση να διορθώσει τα προβλήματα. Το Pokémon Go κυκλοφόρησε επίσης στη Γερμανία στις 13 Ιουλίου, στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 14 Ιουλίου, στην Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία στις 15 Ιουλίου, ενώ στις 16 Ιουλίου έκανε την επίσημη εμφάνισή του στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Τσεχία, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, τη Σουηδία, την Ελβετία και την αυτόνομη Γροιλανδία. Πλέον η εφαρμογή έχει κυκλοφορήσει σχεδόν στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη.
Σε μόλις 24 ώρες μετά την κυκλοφορία το Pokémon Go ανέβηκε στην κορυφή των εφαρμογών στις Ηνωμένες Πολιτείες.[13] Έτσι το παιχνίδι έγινε το γρηγορότερο που φτάνει στην κορυφή του App Store και του Google Play. Μέσα σε δύο μέρες από την κυκλοφορία η εφαρμογή κατέβηκε από το 5% των συσκευών Android στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, σύμφωνα με το SimilarWeb[14] Στις 13 Ιουλίου το Pokémon Go είχε περίπου 15 εκατομμύρια downloads.
Η αξία των μετοχών της Nintendo αυξήθηκε αρχικά κατά 10% και στις 14 Ιουλίου αυξήθηκε κατά 50%.
Εξαιτίας κυβερνητικών περιορισμών στα δεδομένα χαρτών σχεδόν ολόκληρη η Νότια Κορέα δεν έχει πρόσβαση στο παιχνίδι, καθώς χρησιμοποιεί δεδομένα από τους Χάρτες Google. Ωστόσο, μία μικρή περιοχή γύρω από το Σόκτσο στα βορειοανατολικά της χώρας δεν βρίσκεται κάτω από αυτούς τους περιορισμούς. Εισιτήρια λεωφορείων από την πρωτεύουσα Σεούλ πουλήθηκαν και άτομα που μένουν στο Σόκτσο τόνισαν ότι θα υπάρχει δωρεάν Wi-Fi για τους τουρίστες.[15] Οι παίκτες επίσης ανακάλυψαν ένα γυμναστήριο στην Πανμουτζόμ, κατά μήκος της Αποστρατικοποιημένης Ζώνης της Κορέας, ωστόσο η Niantic το απέσυρε τελικά από το παιχνίδι λίγο αργότερα.[16]
Αντιδράσεις για την εφαρμογή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Pokémon Go έλαβε ποικίλα σχόλια. Μετά την κυκλοφορία, κριτικοί ανέφεραν πως η εμπειρία είναι ευχάριστη, αλλά επεσήμαναν τα τεχνικά ζητήματα του παιχνιδιού. Αρκετοί κριτικοί επαίνεσαν την εφαρμογή, αλλά κάποιοι άλλοι είχαν μία διαφορετική άποψη για το παιχνίδι και τόνισαν τα συνεχή τεχνικά προβλήματα.
Όσον αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία, έχει τονιστεί η άποψη ότι το Pokémon Go βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία των παικτών. Σύμφωνα με τον Κασμίρα Γκάντερ του Independent, η κοινωνική φύση του παιχνιδιού παρέχει διεξόδους από την κοινωνική απομόνωση, καθώς οι παίκτες μπορούν να αλληλεπιδράσουν με άλλα άτομα.[17] Επιπλέον πολλοί παίκτες αναφέρουν αυξημένη επιθυμία για εξάσκηση και χαρούμενη διάθεση.
Από την άλλη πλευρά η εφαρμογή έχει δεχθεί κριτική, επειδή χρησιμοποιεί τοποθεσίες όπως κοιμητήρια και μνημεία για να πιάσουν οι παίκτες διάφορα Pokémon.
Επίδραση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρά τις αντιδράσεις, το παιχνίδι ως επί το πλείστο προκάλεσε θετικές εντυπώσεις. Πολλές επιχειρήσεις αύξησαν τον αριθμό των πελατών τους εξαιτίας της εφαρμογής. Τα Εθνικά πάρκα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δέχθηκαν αύξηση των επισκεπτών τους. Μικρά μουσεία, τα οποία λειτουργούν ως PokéStops στην εφαρμογή δέχθηκαν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών μετά την κυκλοφορία της εφαρμογής.
Την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του παιχνιδιού στις Ηνωμένες Πολιτείες ο αριθμός των χρηστών που έπαιζαν το παιχνίδι ξεπέρασε τον αριθμό των χρηστών του Snapchat και του Tinder και πλησίασε πολύ κοντά στον αριθμό των χρηστών του Twitter.[18] Εξαιτίας της δημοφιλίας του παιχνιδιού, το θεματικό τραγούδι της ομώνυμης σειράς κινουμένων σχεδίων δέχθηκε αύξηση κατά 630% σε πλατφόρμες μουσικής.
Απάτες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λόγω της μεγάλης φήμης του παιχνιδιού, πολλοί απατεώνες έχουν φτιάξει εφαρμογές οι οποίες υπόσχονται διάφορα σχετικά με το παιχνίδι.[19] Ορισμένα τέτοια apps έχουν αφαιρεθεί κατόπιν σύστασης της ESET.[20][21] Η ίδια η Niantic έχει ανακοινώσει πως βασικός της στόχος είναι να καταπολεμήσει τέτοιες εφαρμογές, ώστε το παιχνίδι να είναι όσο το δυνατόν πιο δίκαιο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2022.
- ↑ Osworth, A. E. (9 Ιουλίου 2016). «Pokémon Go Came Out In the US, Let's Catch 'Em All». Autostraddle (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 3,0 3,1 «Explore! | Pokémon GO». web.archive.org. 12 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Hanson, Kyle (8 Ιουλίου 2016). «Pokemon Go Guide: What Are Pokestops and How to Use Them». Attack of the Fanboy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 «How Pokémon Go will benefit from Niantic's lessons from Ingress on location-based game design». VentureBeat (στα Αγγλικά). 16 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «'Pokémon Go' Tips: How To Level Up And Evolve Your 'Mon».
- ↑ Archive, View Author· feed, Get author RSS (12 Ιουλίου 2016). «Here's how to master Pokemon Go» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «Pokémon GO — Niantic Technical Support and Help Center». niantic.helpshift.com. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Frank, Allegra (14 Ιουλίου 2016). «Pokémon Go players can now submit PokéStop, gym location requests». Polygon (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Statt, Nick. «Google's April Fools' prank puts Pokemon in the real world». CNET (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Bogle, Ariel (11 Ιουλίου 2016). «How the gurus behind Google Earth created 'Pokémon Go'». Mashable (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Frank, Allegra (11 Ιουλίου 2016). «Pokémon Go Plus: Everything you need to know (update)». Polygon (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Osborn, Alex (7 Ιουλίου 2016). «Pokemon Go Is the Top Grossing App on the US App Store». IGN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «Pokemon game adds $7.5 billion to Nintendo market value in two days». finance.yahoo.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Gibbs, Samuel (2016-07-13). «South Koreans flock to remote northern area to play Pokémon Go» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/technology/2016/jul/13/pokemon-go-south-koreans-remote-area-sokcho-google-maps. Ανακτήθηκε στις 2023-02-02.
- ↑ protected, email (13 Ιουλίου 2016). «The mysterious Pokémon Go gym at the border of North Korea and South Korea has disappeared». The Daily Dot (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «Pokémon Go might have some surprising health benefits». The Independent (στα Αγγλικά). 14 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «'Pokémon GO' Is About To Surpass Twitter In Daily Active Users On Android». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ «Pokemon GO Fans Face Wave of Scams and Spam Campaigns.html» (στα Αγγλικά). 27 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Newsroom. «Pokémon GO: H ESET προειδοποιεί για πλαστές εφαρμογές - BusinessNews.gr». www.businessnews.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ «ESET: προσοχή σε πλαστές εφαρμογές Pokémon Go». PCMag Greece. 21 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023.