Orbito
Laŭ fiziko, orbito estas kurba linio, kiun objekto sekvas ĉirkaŭ alia objekto pro fonto de centripeta forto, kiel gravito.
Por priskribi ekz. orbiton de satelito ĉirkaŭanta la Teron sufiĉas ses orbitaj elementoj (aŭ orbitaj trajtoj, aŭ orbitaj parametroj):
- la formo de la elipso per la granda duonakso a kaj la discentreco e
- la orbitebeno per la inklinacio i kaj la nodlongitudo Ω
- la situo de la elipso per la argumento de la periapsido ω kaj la tempo de periapsido T.
En astronomio, rivoluo estas movo de astro, kiu turniĝas laŭ sia orbito ĝis reveno al la deirpunkto.
Historio
[redakti | redakti fonton]Keplero estis la unua, kiu analizis matematike la leĝojn de planeda movo. Li trovis, ke la orbitoj de la planedoj de nia sunsistemo estas elipsaj – ne cirklaj aŭ epicikloidaj, kiel oni antaŭe kredis.
Isaac Newton demonstris, ke tiuj leĝoj sekvis aŭtomate de lia teorio de gravito, kaj ke ĝenerale gravitaj orbitoj de korpoj en spaco estas konikoj.
Specialaj orbitoj
[redakti | redakti fonton]- Samdaŭra orbito estas orbito tia, ke la orbitperiodo de la satelito ĉirkaŭ la ĉefa astro egalas al la turniĝperiodo de la astro mem.
- Fiksa orbito estas samdaŭra orbito kaj plie ekvatora kaj samdirekta orbito. Ĝia nomo devenas de tio, ke satelitoj en fiksa orbito ĉiam situas super la sama punkto de la supraĵo de la ĉefa astro. Ekzemple, veterprognozaj satelitoj bezonas ĉiam observi la saman regionon de Tero, kaj pro tio ili situas en terfiksa orbito.