Neono

He; ↑ ; Ne ; ↓; Ar	fluoro ← neono → natrio
	Ne
	10
	↓Perioda tabelo de elementoj↓
kemia elemento • atmophile element
nobla gaso
Ĝeneralaj informoj
Nomo (latine), simbolo, numero	neono (neon), Ne, 10
CAS-numero	7440-01-9
Loko en perioda tabelo	18-a grupo, 2-a periodo, bloko p
Karakteriza grupo	Raraj gasoj
abundeco en terkrusto	0,005 %
Nombro de naturaj izotopoj	3
Aspekto	senkolora gaso
Atomaj ecoj
Relativa atompezo	20,1797(6) amu
Kovalenta radiuso	58 pm
Radiuso de van der Waals	154 pm
Elektrona konfiguracio	[He] 2s2 2p6
Elektronoj en ĉiu energia ŝelo	2; 8
Fizikaj ecoj
Materia stato	gasa (Ne)
Kristala strukturo	facocentrita kubo
Denseco	0,900 ⋅ 10−3 g/cm3
Magneta konduto	diamagneta
Degelpunkto	−248,59 °C (24,56 K)
Bolpunkto	−246 °C (27,15 K)
Diversaj
Izotopoj
Se ne estas indikite alie, estas uzitaj unuoj de SI kaj SVP.

Neono estas kemia elemento de la perioda tabelo kun la simbolo Ne kaj atomnumero 10.

Neono (Ne) apartenas al la familia de la inertaj aŭ noblaj gasoj. Neono estas senkolora, senodora gaso. Ĝi ne reakcias facile kun aliaj substancoj. Oni uzas neonon por plenigi lampojn kaj lumajn signajn tubojn. La neona gaso formas luman bendon inter la du elektrodoj de neona tubo.

Atompezo: 20,179
Kemia Serio: nobla gaso
Bolpunkto: -246,048 ^oC
Fandpunkto: -248.67 ^oC
Denseco: 0,900 ⋅ 10⁻³, la plej malpeza ol la noblaj gasoj

Historio

Neonaj gas-ŝargigaj lampoj formantaj la simbolon por neono

Neono estis malkovrita en 1898 fare de la britaj kemiistoj William Ramsay (1852–1916) kaj Morris Travers (1872–1961) en Londono.^[2] Neono estis malkovrita kiam Ramsay malvarmigis provaĵon de aero ĝis ĝi iĝis likvaĵo, tiam varmigis la likvaĵon kaj kaptis la gasojn kiam ili forbolis. La gasoj nitrogeno, oksigeno, kaj argono estis identigitaj, sed la ceteraj gasoj estis izolitaj en proksimume sia ordo de abundo, en ses-semajna periodo komenciĝanta ĉe la fino de majo 1898. Unue identigita estis kriptono. La sekva, post kiam kripto estis forigita, estis gaso kiu donis brilan ruĝan lumon sub spektroskopa senŝargiĝo. Tiu gaso, identigita en junio, estis nomita "neono," la greka analogo de la latina novum ("nova")^[3] proponita fare de la filo de Ramsay. La karakteriza brila ruĝa-oranĝa koloro elsendita de gasa neono kiam ekscitita elektre estis notita tuj. Travers poste skribis: "la ekflamo de purpura lumo de la tubo rakontis sian propran rakonton kaj estis vido por resti sur kaj neniam forgesi." ^[4]

Bildaro

Referencoj

↑ (angle): Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report) (PDF), p. 8
↑ [[William Ramsay|Ramsay, William]]; Travers, Morris W. (1898). “On the Companions of Argon”, Proceedings of the Royal Society of London 63, p. 437–440. doi:10.1098/rspl.1898.0057.
↑ Neon: History. Softciências. Arkivita el la originalo je 2007-03-14.
↑ Weeks, Mary Elvira. (2003) Discovery of the Elements: Third Edition (reprint). Kessinger Publishing, p. 287. ISBN 978-0-7661-3872-8.

Vidu ankaŭ

Neono en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Neono en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

[1] (angle): Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report) (PDF), p. 8

[2] [[William Ramsay|Ramsay, William]]; Travers, Morris W. (1898). “On the Companions of Argon”, Proceedings of the Royal Society of London 63, p. 437–440. doi:10.1098/rspl.1898.0057.

[3] Neon: History. Softciências. Arkivita el la originalo je 2007-03-14.

[4] Weeks, Mary Elvira. (2003) Discovery of the Elements: Third Edition (reprint). Kessinger Publishing, p. 287. ISBN 978-0-7661-3872-8.

[1]

[2]

[3]

[4]