Topeko

Topeko
urbo de Usono ; urbego ; kantona sidejo vd
	Flago
Administrado
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	126 587 (2020) [+]
Loĝdenso	795 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	39° 3′ N, 95° 41′ U (mapo)39.04833-95.67804Koordinatoj: 39° 3′ N, 95° 41′ U (mapo) [+]
Alto	288 m [+]
Areo	159,195366 km² (1 591 9.5 366 ha) [+]
Horzono	UTC-06:00 [+]
	Topeko (Kansaso)
	Situo de Topeko en Kansaso
	Topeko (Usono)
	Situo de Topeko en Usono
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Topeka, Kansas [+]
	v • d • r

Topeko (angle Topeka) estas urbego, la ĉefurbo de la usona subŝtato Kansaso, kaj ankaŭ la ĉefurbo de Kantono Shawnee. Laŭ la stato de la jaro 2020 en la urbo vivis 126 587 personoj sur areo de 159 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 796 loĝantoj/km². Ĝi estas la ĉefa urbo en urbaro de Topeko.

Bazaj informoj

Areo: 159 km²
Supermara alteco: 288 m
Horzono: UTC-6h (en somero UTC-5h)
Poŝtkodoj: 66601-66612, 66614-66622, 66624-66626, 66628-66629, 66636-66637, 66642, 66647, 66652-66653, 66667, 66675, 66683, 66692, 66699
Telefonkodo: 785

Geografio

Topeko situas sur montetaro borde de la rivero Kansaso en la meza landparto de Usono, en la nordorienta parto de la subŝtato.

Historio

Topeko unuafoje menciiĝis en 1826. En la 1840-aj jaroj en tiu loko pramo ekfunkciis. Topeko estis fondita en 1854, ĝi urbiĝis post 3 jaroj. En la sekva jardeko Topeko fariĝis komerca nabo, en la rivero jam vaporŝipoj trafikis. La urbo estis grava sklava fuĝotrairejo al la libereco. En 1869 la unua trajno alvenis. En 1966 granda ŝtormo trafis la urbon.

Trafiko

El Topeko aŭtovojoj kuras al Kansasurbo (Kansaso), Wichita (Kansaso) kaj Koloradio. En la proksimo 2 flughavenoj funkcias. La urbego estas nodo de fervojoj, ene de la urbo aŭtobusoj liveras la pasaĝerojn.

Klimato

Topeko situas en limoj de mediteranea klimato kaj kontinenta klimato. La temperaturo averaĝe varias inter 7-19 °C. La varmo kulminas en julio averaĝe 32 °C, rekorde 46 °C, la malvarmo kulminas en januaro averaĝe −7 °C. Jare pluvas po 926 mm. En ĉiuj monatoj pluvas (vintre ankaŭ neĝas). La pluvo kulminas en junio kaj malkulminas januare.