پرش به محتوا

توربوپراپ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اصول کار موتور توربوپراپ
هوا و موتور توربوپراپ

توربوپراپ (به انگلیسی: Turboprop) گونه‌ای موتور توربینی گازی است که در آن از گردش محور توربین برای گرداندن ملخ در یک هواگرد و ایجاد پیش‌رانش استفاده می‌شود.[۱] در این موتورها، هوا از بخش ورودی هوا وارد موتور می‌شود و توسط کمپرسور، فشرده می‌شود، هوای فشرده، سپس با سوخت موتور، مخلوط شده و در محفظه احتراق موتور، سوزانده می‌شود. گازهای داغ خروجی، سپس وارد توربین شده و در نهایت، از محل اگزوز خارج می‌شوند. برخلاف موتورهای توربوجت، بخشی از انرژی تولیدشده در توربین موتورهای توربوپراپ، توسط کمپرسور و مولد الکتریکی می‌شود. قسمت اصلی انرژی حاصله نیز صرف گرداندن ملخ شده و در نتیجه، این موتورها، نیروی پیش‌رانش بسیار کمتری از موتورهای توربوجت تولید می‌کنند، اما مصرف سوخت موتورهای توربوپراپ، حدود دو سوم موتورهای توربوفن است.[۲]

کاربرد

[ویرایش]

موتورهای توربوپراپ در سرعت‌های متوسط (در حدود ۷۳۰ کیلومتر بر ساعت) کارامد هستند و برای ایجاد سرعت‌های بیشتر از ۰٫۶ تا ۰٫۷ ماخ، استفاده نمی‌شوند.[۳]

جنگندهٔ راکول او وی-۱۰ برونکو از هواپیماهایی است که با موتور توربوپراپ کار می‌کند ولی به‌علت سرعت بالای ۸۵۰ کیلومتر بر ساعت، صدای بسیار زیادی تولید می‌کند.[۴] موتورهای توربوپراپ، بیشتر در هواپیماهای مسافری کوچکی مانند ای‌تی‌آر ۷۲، دی هاویلند کانادا دش ۸ و فوکر ۵۰ کاربرد دارند و انواع جدید این موتورها، سرعتی نزدیک به سرعت جت‌های منطقه‌ای تولید می‌کنند.[۵] توربوپراپ‌ها در برخی از هواگردهای ترابری نظامی مانند ایرباس ای۴۰۰ام اطلس و لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس به‌کار می‌روند.

فهرست

[ویرایش]

موتورهای فعال مورد استفاده طی سال‌های ۲۰۰۵–۲۰۰۶

تولیدکننده کشور مدل وزن خالص (کیلوگرم) توان در تیک‌آف (کیلووات) هواپیما
DEMC  چین WJ5E ۷۲۰ ۲۱۳۰ Harbin SH-5, شیان وای-۷
یوروپراپ اینترنشنال  اتحادیه اروپا TP400-D6 ۱۸۰۰ ۸۲۰۳ ایرباس ای۴۰۰ام اطلس
جنرال الکتریک  ایالات متحده آمریکا CT7-5A ۳۶۵ ۱۲۹۴
جنرال الکتریک  ایالات متحده آمریکا CT7-9 ۳۶٫۵ ۱۴۴۷ CASA/IPTN CN-235, Let L-610, ساب ۳۴۰, سوخو-۸۰
جنرال الکتریک  ایالات متحده آمریکا  جمهوری چک H80 Series[۶] ۲۰۰ ۵۵۰–۶۲۵ Thrush Model 510, Let 410NG, Let L-410 Turbolet UVP-E, CAIGA Primus 150, Nextant G90XT
جنرال الکتریک  ایالات متحده آمریکا T64-P4D ۵۳۸ ۲۵۳۵ Aeritalia G.222, de Havilland Canada DHC-5 Buffalo, کاوازاکی پی-۲جی
هانی‌ول  ایالات متحده آمریکا سریTPE331 ۱۵۰–۲۷۵ ۴۷۷–۱۶۵۰ انواع ایرکماندر، Antonov An-38, Ayres Thrush, بریتیش ایروسپیس جت‌استریم ۴۱, BAe Jetstream 41, CASA C-212 Aviocar, سسنا ۴۴۱ کنکست ۲ Conquest II, دورنیه دو ۲۲۸, جنرال اتمیکس ام‌کیو ۹ ریپر، گرومن ای‌جی کت جنرال الکتریک اچ۸۰ man, Mitsubishi MU-2, نورث آمریکن راکول او وی-۱۰ برونکو، Piper PA-42 Cheyenne, RUAG 228NG, Short SC.7 Skyvan, شورت توکانو, Swearingen Merlin, فیرچایلد اسویرنگن مترولاینر, اچ‌ای‌ال اچ‌تی‌تی-۴۰
هانی‌ول  ایالات متحده آمریکا LTP 101-700 ۱۴۷ ۵۲۲ ایرتراکتور ای‌تی-۳۰۰, Piaggio P.166
KKBM  روسیه NK-12MV ۱۹۰۰ ۱۱۰۳۳ آنتونوف ای‌ان-۲۲, توپولف ۹۵, توپولف تو-۱۱۴
Progress  اوکراین TV3-117VMA-SB2 ۵۶۰ ۱۸۶۴ آنتونوف-۱۴۰
Klimov  روسیه TV7-117S ۵۳۰ ۲۱۰۰ ایلیوشین ایل-۱۱۲, ایلیوشین ایل-۱۱۴
Progress  اوکراین AI20M ۱۰۴۰ ۲۹۴۰ Antonov An-12, Antonov An-32, Ilyushin Il-18
Progress  اوکراین AI24T ۶۰۰ ۱۸۸۰ Antonov An-24, Antonov An-26, Antonov An-30
LHTEC  ایالات متحده آمریکا LHTEC T800 ۵۱۷ ۲۰۱۳ Ayres LM200 Loadmaster (not built)
OMKB  روسیه TVD-20 ۲۴۰ ۱۰۸۱ Antonov An-3, Antonov An-38
Pratt & Whitney Canada  کانادا PT-6 Series ۱۴۹–۲۶۰ ۴۳۰–۱۵۰۰ Air Tractor AT-502, Air Tractor AT-602, Air Tractor AT-802, Beechcraft Model 99, Beechcraft King Air, Beechcraft Super King Air, Beechcraft 1900, Beechcraft T-6 Texan II, Cessna 208 Caravan, Cessna 425 Corsair/Conquest I, de Havilland Canada DHC-6 Twin Otter, Harbin Y-12, Embraer EMB 110 Bandeirante, Let L-410 Turbolet, Piaggio P.180 Avanti, Pilatus PC-6 Porter, Pilatus PC-12, Piper PA-42 Cheyenne, Piper PA-46-500TP Meridian, Shorts 360, Daher TBM 700, Daher TBM 850, Daher TBM 900, Embraer EMB 314 Super Tucano
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW120 ۴۱۸ ۱۴۹۱ ATR 42-300/320
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW121 ۴۲۵ ۱۶۰۳ ATR 42-300/320, Bombardier Dash 8 Q100
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW123 C/D ۴۵۰ ۱۶۰۳ Bombardier Dash 8 Q300
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW126 C/D ۴۵۰ ۱۹۵۰ BAe ATP
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW127 ۴۸۱ ۲۰۵۱ ATR 72
Pratt & Whitney Canada  کانادا PW150A ۷۱۷ ۳۷۸۱ Bombardier Dash 8 Q400
PZL  لهستان TWD-10B ۲۳۰ ۷۵۴ PZL M28
RKBM  روسیه TVD-1500S ۲۴۰ ۱۰۴۴ Sukhoi Su-80
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا Dart Mk 536 ۵۶۹ ۱۷۰۰ Avro 748, Fokker F27, Vickers Viscount
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا Tyne 21 ۵۶۹ ۴۵۰۰ Aeritalia G.222, Breguet Atlantic, Transall C-160
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا 250-B17 ۸۸٫۴ ۳۱۳ Fuji T-7, Britten-Norman Turbine Islander, O&N Cessna 210, Soloy Cessna 206, Propjet Bonanza
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا Allison T56 ۸۲۸–۸۸۰ ۳۴۲۴–۳۹۱۰ P-3 Orion, E-2 Hawkeye, C-2 Greyhound, C-130 Hercules
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا AE2100A ۷۱۵٫۸ ۳۰۹۵ ساب ۲۰۰۰
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا AE2100J ۷۱۰ ۳۴۲۴ ShinMaywa US-2
رولز-رویس لیمیتد  بریتانیا AE2100D2, D3 ۷۰۲ ۳۴۲۴ Alenia C-27J Spartan, Lockheed Martin C-130J Super Hercules
Rybinsk  روسیه TVD-1500V ۲۲۰ ۱۱۵۶
Saturn  روسیه TAL-34-1 ۱۷۸ ۸۰۹
Turbomeca  فرانسه Arrius 1D ۱۱۱ ۳۱۳ Socata TB 31 Omega
Turbomeca  فرانسه Arrius 2F ۱۰۳ ۳۷۶
Walter  جمهوری چک M601 Series[۷] ۲۰۰ ۵۶۰ Let L-410 Turbolet, Aerocomp Comp Air 10 XL, Aerocomp Comp Air 7, Ayres Thrush, Dornier Do 28, Lancair Propjet, Let Z-37T, Let L-420, Myasishchev M-101T, PAC FU-24 Fletcher, Progress Rysachok, PZL-106 Kruk, PZL-130 Orlik, SM-92T Turbo Finist
Walter  جمهوری چک M602A ۵۷۰ ۱۳۶۰ Let L-610
Walter  جمهوری چک M602B ۴۸۰ ۱۵۰۰

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ "Turboprop", Pilot's Handbook of Aeronautical Knowledge, Federal Aviation Administration, 2009.
  2. ↑ Rathore, Mahesh. Thermal Engineering. Tata McGraw-Hill Education. p. 968.
  3. ↑ «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۸ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹.
  4. ↑ Jack D. Mattingly (۲۰۰۶)، Elements of Propulsion: Gas Turbines and Rockets، Reston, Virginia, USA: American Institute of Aeronautics and Astronautics، ص. ۱۲-۱۴، شابک ۱۵۶۳۴۷۷۷۹۳
  5. ↑ "More turboprops coming to the market – maybe". CAPA – Centre for Aviation. 2010-07-09. Archived from the original on 15 August 2017. Retrieved 29 January 2022.
  6. ↑ "The H-Series Engine | Engines | B&GA | GE Aviation". www.geaviation.com. Retrieved 2016-06-01.
  7. ↑ [۱], PragueBest s.r.o. "History | GE Aviation". www.geaviation.cz. Retrieved 2016-06-01. {{cite web}}: External link in |last= (help)
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ توربوپراپ موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=توربوپراپ&oldid=39552457»