للگی

لَلِگی یا لَل‍ه عنوانی شغلی در دربار دوره صفوی و امپراتوری عثمانی بوده است که به سرپرست شاهزادگان صفوی و عثمانی اطلاق می‌شده‌است. لَل‍ه به عبارتی وکیل و همه‌کارهٔ شاهزاده‌های نابالغ و خرد محسوب می‌شده‌است.

مقام للگی همیشه در اختیار قزلباش‌ها بود و آن‌ها نسبت به تصدی آن حساسیت بسیار داشتند.

لَلگی مثل مقام اتابکی بود که از دوره حکومت ترکان سلجوقی در ایران رسم شد، لل‍ه‌ها مسئول تربیت و آموزش فرزندان شاه بودند و نفوذ زیادی داشتند.

امپراتوری صفوی

• غازی‌خان تکلو (از سران طایفه تکلو) لَل‍هٔ بهرام میرزا (از فرزندان شاه اسماعیل اول)
• دورمیش‌خان شاملو (از سران طایفه شاملو) لَل‍هٔ سام میرزا (از فرزندان شاه اسماعیل اول)
• قزاق خان، لَل‍هٔ سلطان محمدمیرزا (پسر شاه تهماسب)
• معصوم بیگ صفوی (وکیل دیوان اعلی) لَل‍هٔ ابراهیم میرزا جاهی صفوی فرزند بهرام میرزا (پسر شاه اسماعیل اول)
• اغزیوارخان شاملو (از سران طایفه شاملو) لَل‍هٔ سام میرزا
• امیرخان موصلوی ترکمان (از سران قزلباش و حاکم خراسان) لَل‍هٔ طهماسب میرزا
• خانی‌خان خانم لَل‍هٔ شاه عباس اول
• محمدخان شرف‌الدین اوغلی (از سران طایفه تکلو) لَل‍هٔ شاه محمد خدابنده
• قزاق‌خان تکلو (فرزند محمدخان شرف‌الدین اوغلی) لَلِ‍هٔ شاه محمد خدابنده
• محمدخان ترکمان لَل‍هٔ بدیع‌الزمان میرزا صفوی (حاکم سیستان و ‌پسر بهرام‌ میرزا، حاکم‌ خراسان‌ و برادر شاه‌ طهماسب‌)
• تیمورخان لَل‍هٔ بدیع‌الزمان میرزا صفوی
• حسین‌بیگ یوزباشی (از سرداران بزرگ استاجلو و مشاور شاه طهماسب یکم) لَل‍هٔ سلطان مصطفی میرزای صفوی (از فرزندان شاه طهماسب یکم)
• شاه قلی سلطان یکان استاجلو (از امیران بزرگ قزلباش) لَل‍هٔ شاه محمد خدابنده، حمزه میرزا و عباس میرزا
• ولی سلطان قلخانچی اوغلی ذوالقدر لَل‍هٔ ابوالفوارس شجاع‌الدین فرزند شاه اسماعیل دوم
• خلیل‌خان افشار لَل‍هٔ پریخان خانم
• علی‌قلی‌بیگ گورکان شاملو لَل‍هٔ شاه عباس اول (پس از مرگ شاه اسماعیل دوم)
• صدرالدین‌خان صفوی لَل‍هٔ حیدر میرزا (فرزند شاه طهماسب یکم)

امپراتوری عثمانی

• مصطفی‌پاشا لَل‍هٔ سلیم‌خان دوم (مصطفی‌پاشا از این جهت به لَلِ‍ه‌باشی هم مشهور است).

قاجار

• امیرسلیمان خان قاجار قوانلو لَل‍ه عباس میرزا ولیعهد فتحعلی شاه
• رضاقلی‌خان هدایت لَل‍ه عباس میرزا ملک‌آرا پسر محبوب محمد شاه

منابع

• History Of Shah Abbas The Great Vol. 2 by Savory, Roger M., Tr. - p551
• نصرالله فلسفی (۱۳۹۱)، زندگانی شاه عباس اوّل، به کوشش فرید مرادی.، تهران: انتشارات نگاه، ص. اشاره در صفحات مختلف، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۵۱-۷۲۶-۷
• در آن زمان چون میان «محمد میرزا» و لَلِ‍ه اش «ولی سلطان ذوالقدر» اختلاف روی داده و ولی سلطان به دربار قزوین آمده بود شاه اسماعیل دوم برای ابراز مخالفت خود با محمد میرزا وی را لَلِ‍ه تنها پسرش کرد. bukharamag.com
• بدیع الزمان میرزاصفوی دانش‌نامه جهان اسلام
• ابراهیم میرزا جاهی صفوی ویکی فقه