ویکی‌پدیا:ویکی‌وکالت
این صفحه حاوی یک انشا است. این انشا شامل توضیحات و توصیه‌های یک یا چند مشارکت‌کنندهٔ ویکی‌پدیا است. انشاها جزو مقاله‌های دانشنامه یا سیاست‌ها یا رهنمودهای ویکی‌پدیا نیستند؛ چرا که به‌طور کامل توسط جامعه مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. بعضی از انشاها هنجارهای متداول را بیان می‌کنند؛ در حالی که سایر انشاها فقط دربردارندهٔ دیدگاه‌های اقلیت هستند. |
| این صفحه در یک نگاه: استفاده از مقررات به نحوی مخالف اصول آنها برای «بردن» مناقشات ویرایشی شدیداً موجب ناراحتی اجتماع ویکی‌پدیا می‌شود. |
ویکی‌وکالت و ویکی‌وکیل لفظی انتقادی برای توصیف راه‌های پرسش‌برانگیز قضاوت دربارهٔ رفتارهای دیگر ویکی‌نویسان است: این اصطلاح ممکن است به رفتارهای مشخص شبه‌قانونی شامل موارد زیر اطلاق شود:
- استفاده از الفاظ رسمی حقوقی به نحوی نامناسب هنگام بحث در خصوص سیاست‌های ویکی‌پدیا
- تبعیت از نصّ سیاست یا رهنمود و نقض روح یا اصول زیربنایی آن
- اظهار این که تفاسیر فنی سیاست‌ها و رهنمودها باید اصول بنیادین آنها را زیر پا بگذارد؛
- تفسیر غلط سیاست یا ربط دادن آن به اصطلاحات فنی برای توجیه اقدامات نامناسب.
به بیان دیگر، ویکی‌وکیل تصویری است که از یک وکیل مشتق شده و این لفظ را می‌توان در دیگر موارد هم به کار برد. مثلاً وقتی که شخصی، دیگر کاربران و ویرایش‌هایشان را با نتیجه‌گیری‌ها و برچسب‌هایی تهاجمی به طور سطحی مورد قضاوت قرار می‌دهد و در عین حال سیاست‌های ویکی‌پدیا را به‌جای حلّ یک اختلاف یا یافتن راه حلی مورد توافق مشترک، همچون ابزاری برای شکست دادن دیگر ویکی‌پدین‌ها استفاده می‌کند.
سیاست‌ها و رویه‌های ویکی‌پدیا باید با عقل سلیم تفسیر شوند تا مقصود سیاست حاصل شود، یا به حلّ اختلاف کمک کند.
به‌عنوان مثال، قانون سه‌برگردان برای جلوگیری از جنگ ویرایشی در نظر گرفته شده است. ویرایشگری که همان مقاله را سه بار در سه روز وامی‌گرداند، روح قانون را نقض کرده است؛ گرچه متن قانون را حفظ کرده است. در نتیجه می تواند برای جنگ ویرایشی تحریم شود. چنین کاربری از تفسیر لفظی لغات و متن قاعده- و نه لزوماً قصد و نیّت کسانی که آن قانون را نوشته‌اند - پیروی می‌کند.
یک اشتباه رایج و گمراه کننده از وکالت، زمانی است که فردی خودش را منصوب و میانجی‌گر و در مقام قضاوت میان دو طرف قرار می‌دهد و سپس به قضاوتِ آنها می‌پردازد؛ به‌جای این که به دو طرف در یافتن زمینه‌ها و مواضع مشترک و راهگشا یاری‌رسانی کند. این غیر معمول نیست که یک طرف واقعاً در اشتباه باشد. در چنین شرایطی و به‌ناگاه یک وکیل ظاهر می‌شود و به طرفداری از یک طرف مشاجره می‌پردازد و در نتیجه باعث بیگانگی و تحریک غریزه‌ی دفاع از خود در طرفِ دیگر شده و راهکارِ "حل‌وفصلِ دوستانه" را از میان می‌برد.
معانی
[ویرایش]در مواردی یک کاربر ممکن است به‌سادگی اشتباه کند و واقعاً قصد فریب از روی عمدِ دیگران را نداشته باشد. در چنین مواردی باید در آموزش به آنها تلاش شود و از برچسب زدن به کُنش‌های آنها به‌عنوانِ "ویکی‌وکالت" خودداری شود. گهگاه پیش می‌آید که برخی ویرایشگران در بحث‌های مفهومی در مورد زبان یک سیاست یا رهنمود مشارکت کنند یا پیشنهاد تغییرات جزئی در جمله‌بندیِ یک سیاست یا رهنمود را داشته باشند. چنین کسانی را نباید به ویکی‌وکیل بودن متهم کرد. در چنین مواردی، ممکن است افرادی به‌جای فرض حسن نیّت و شرکت در یک گفتگوی سودمند و مؤثر که به ارتقای دانشنامه می‌انجامد، به برچسب‌زنی به فرد بپردازند که درست نیست.