Fliodhas
| Flidais | |
|---|---|
| Cineál | ainm baineann |
I Miotaseolaíocht na nGael, creidtear gurbh í Fliodhas Foltchaoin (Sean-Ghaeilge Flidas Foltchaín) bandia bólachta agus torthúlachta. Le déanaí, léirítí í mar bhandia nó bé coille (driad), mar gheall le Artemis na Gréige agus Diana na Róimhe, cé go gcreideann scoláirí nach fíor sin.[1][2]
Táin Bó Flidais
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba príomhphearsa í Fliodhas sa Táin Bó Fhliodhais na Rúraíochta, ina bhfuil sí ina leannán Fhearghasa Mhic Róich, agus ba léi tréad draíochtúil bólachta, ina measc bó bhán darbh ainm An Maol, a bhí in ann 300 fear a chothú le bainne aon oíche.[3][4]
Tá suíomh an scéil i nIorras, Contae Mhaigh Eo, agus insítear ann an táin bó a rinne siad ar a fear céile, Ailill Fionn.[5]
Scéalta eile
[cuir in eagar | athraigh foinse]I rith an Táin Bó Cúailnge, chodlaigh sí i bpobal Ailill mac Máta, rí Connacht, agus gach seacht lá, chothaigh a tréad an t-arm go léir.[6]
Luaitear Fliodhas sa Dinnseanchas mar máthair Fhaind[7] agus i Leabhar Gabhála na hÉireann mar máthair Fhaind, Bé Chuille agus Bé Téite.[2] Sa ghluais Mheán-Ghaeilge Cóir Anmann, deirtear gurbh í bean chéile Adamair agus máthair Nia Segamain, a bhí in ann, a bhuí cumas in oidhreacht uaithi, fianna a chrú admháil go mba ba iad.[8]
Sa scéal na Rúraíochta Scéala Conchúir Mhic Neasa, insítear go gcaithfeadh seachtar ban, nó Flioghas amháin, chun Fergus a shásamh.[9] Sa bhéaloideas Chontae Mhaigh Eo, insítear faoin a caidreamh le Fergus.[10]
Sanasaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá an gaol atá ag Flioghas le fianna agus a lua ba dhéanaí mar bandia coille (driad) bunaithe ar sanasaíocht neamhdhóchiúil daoine na meánaoise mar "flid ois" (fliche ois(ín)).[1] B'fhéidir gurb é an sanasaíocht seo iarracht í a chomhcheangal le banfhia Sadhbh na Fiannaíochta. Tá miotais i leith Fliodhais dírithe go formhór ar bhólacht agus chrú na mbó.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 Beck, N. Goddesses in Celtic Religion. ULL2, UCD, 2009. http://theses.univ-lyon2.fr/documents/getpart.php?id=lyon2.2009.beck_n&part=159144 "A Celtic Deer Goddess?"
- ↑ 2.0 2.1 Monaghan, Patricia. The Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore. Infobase Publishing, 2004. lch. 197
- ↑ Dunford, S. Táin Bó Flidhais (2008) Baile Átha Cliath
- ↑ Leahy, Heroic Romances of Ireland Vol II ll. 104-105
- ↑ "The Driving of the Cattle of Flidais" As Leahy, Heroic Romances Volume II, ll. 108-128
- ↑ Cecile O'Rahilly (eag. & aistr., 1967), Táin Bó Cúailnge from the Book of Leinster, lch. 146
- ↑ Edward Gwynne (eag. & aistr, 1906), The Metrical Dindshenchas Vol 3 dán 49.
- ↑ A. H. Leahy (eag. & aistr. 1906), Heroic Romances of Ireland Vol II lch. 107
- ↑ "The Tidings of Conchobar son of Ness" eag. agus aistr. le Whitley Stokes. Ériu. vol. II. Londain: David Nutt, 1908
- ↑ James MacKillop (1998), Dictionary of Celtic Mythology.