Yuri Gagarin

Yuri Gagarin
	; (1963)
Beathaisnéis
Breith	(ru) Юрий Алексеевич Гагарин ; 9 Márta 1934; Klushino, An Rúis
Bás	27 Márta 1968 ; 34 bliana d'aois; Novosyolovo, An Rúis
Siocair bháis	Bás tionóisceach (Timpiste aerárthach)
Áit adhlactha	Reilig Bhalla na Creimile
Ball de Chomhairle Uachtarach an Aontais Shóivéadaigh
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Zhukovsky Air Force Engineering Academy (en) (1961–1968); Orenburg Military Aviation Piloting High School (en) (1955–1957); Saratov Pedagogical College (en) (1951–)
Comhairleoir dochtúireachta	Sergey Belotserkovsky
Áit chónaithe	an tAontas Sóivéadach
Airde	1.65 m
Gníomhaíocht
Gairm	eitleoir, polaiteoir, oifigeach míleata, spásaire, taiscéalaí
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Cumannach an Aontais Shóivéidigh (1960–)
Ball de	International Academy of Astronautics (en) ; First group of Soviet cosmonauts (en)
Teangacha	An Rúisis
Gairm mhíleata
Géillsine	An tAontas Sóivéadach
Brainse míleata	Yuri Gagarin Cosmonaut Training Center (en) agus Soviet Air Forces (en)
Céim mhíleata	leifteanant (1957–1959); senior lieutenant (en) (1959–1961); maor (1961–1962); podpolkovnik (en) (1962–1963); coirnéal (1963–)
Am sa spás	108
Misean spásaire	Vostok 1 (en)
Ghlac sé/sí páirt i
29 Márta 1966	23rd Congress of the Communist Party of the Soviet Union (en)
17 Deireadh Fómhair 1961	22nd Congress of the Communist Party of the Soviet Union (en)
Teaghlach
Céile	Valentina Ivanovna Gagarina
Páiste	Yelena Gagarina, Galina Yuryevna Gagarina
Athair	Aleksey Gagarin agus Anna Gagarina
Croineolaíocht
12 Aibreán 1961	spáseitilt
	Gradam a fuarthas (1976) International Space Hall of Fame (en) ../... 28+ ;
	Síniú

Ba spásaire Sóivéadach é Yuri Alekseyevich Gagarin (Rúisis: Юрий Алексеевич Гагарин). Ba é Yuri Gagarin an chéad duine riamh a chuaigh lasmuigh d'atmaisféar an domhain.

Luathshaol

Rugadh Gagarin ar an 9 Márta 1934 ar an taobh thiar de phríomhchathair na Rúise, Moscó.

Tháinig sé i méadaíocht ar fheirm chumannach mar a raibh a athair ina shiúinéir. Chuaigh an t-athair isteach san arm nuair a rinne an Ghearmáin ionradh ar an Rúis agus tugadh Yuri agus an chuid eile den teaghlach amach as láthair na cogaíochta.

Nuair a bhí sé san iarbhunscoil chuir Yuri spéis sa teicneolaíocht agus fuair sé oiliúint sa mhiotalóireacht.

Chuir sé spéis in eitleáin ina dhiaidh sin agus é ar choláiste agus d'fhreastail sé ar ranganna eitleoireachta. Ba léir go raibh an tallann aige mar phíolóta agus chuaigh sé isteach san Aerfhórsa nuair a bhí sé réidh leis an choláiste.

Píolóta trialach a bhí ann, eitleáin nua á dtriail aige in aois nua na scairdeitleán. Nuair a thosaigh clár taiscéalaíocht spáis na Rúise bhí Gagarin ar bís le páirt a ghlacadh ann. Bhí sé ar dhuine den seisear a oileadh mar spásairí san Aontacht Shóivéadach agus piocadh é le bheith ina phíolóta ar an chéad spáslong.

An chéad duine riamh sa spás

Ar an 12 Aibreán 1961 ba é Yuri Gagarin an chéad duine riamh a chuaigh lasmuigh d'atmaisféar an domhain. Rinne sé timthriall ar an bpláinéad ar bhord an spásárthach Vostok a hAon ("Oirthear" is brí leis an bhfocal Rúisise sin vostok). Bhí sé seacht mbliana fichead d'aois nuair a teilgeadh sa spás é as Baikonur. Turas 108 nóiméad a bhí ann. Ba é 28,260 ciliméadar san uair an luas b'airde a shroich a árthach agus é sa spás.

Ba iad Sergey Korolyov agus Kerim Kerimov (nó Kərim Əli oğlu Kərimov, mar a litrítear a ainm ina theanga dhúchais féin - Asarbaiseánach a bhí ann) príomhailtirí an turais seo. Ba é Korolyov "athair na spáseitilte" san Aontas Sóivéadach.

Cáil agus bás

Ón lá sin amach, 12 Aibreán 1961, bhí Gagarin ina laoch ar fud an domhain. Bhain sé an-taitneamh as a cháil.

Ar dtús, ní raibh cead ag Gagarin eitilt arís áfach. Cuireadh luach an-ard ar a shaol. Chuir an srian as go mór dó.

I 1968, thosaigh Gagarin ag dul faoi oiliúint san aer. Cúpla seachtain níos déanaí, maraíodh Gagarin i dtimpiste ar an 27 Márta 1968 agus eitleán nua (MIG-15) á thriail aige. 34 bliana d'aois a bhí sé. Bhí an timpiste faoi bhrat rúndachta, agus tá go leor conspóide ag baint leis fós.

Créamadh a chorp agus cuireadh an laoch i mballa sa Chreimil.

Gailearaí

1964
1976
1981
2001
2001
2011
2001
2011
2011

Tagairtí