Saltar ao contido

Universidade de São Paulo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Universidade de São Paulo
Datos xerais
Fundación1934
Datos actuais
ReitorCarlos Gilberto Carlotti Junior
Alumnos97,325[1]
Datos de contacto
Páxina webwww.usp.br
BNE: XX128136 Dialnet: 860244
[ editar datos en Wikidata ]

A Universidade de São Paulo, (USP) é unha universidade pública no estado brasileiro de São Paulo. É a maior universidade pública brasileira e a institución educativa máis prestixiosa do país,[2] varios anos a mellor universidade de Iberoamérica,[3][4][5] e ten unha gran reputación entre as universidades mundiais, segundo o Times Higher Education World University Rankings.[6] A USP participa na docencia, a investigación e a extensión universitaria en todas as áreas de coñecemento, ofrecendo unha ampla oferta de cursos.

A universidade foi fundada en 1934, reagrupando escolas xa existentes no estado de São Paulo, como a Faculdade de Direito do Largo de São Francisco (Facultade de Dereito), a Escola Politécnica da Universidade de São Paulo (Escola de Enxeñaría) e a Escola Superior de Agricultura Luiz de Queiroz (Enxeñaría Agrónoma). A fundación da universidade vén marcada pola creación en 1934 da Faculdade de Filosofía, Ciências e Letras (1934-1968), e posteriormente novos departamentos, converténdose nunha das maiores institucións de ensino superior de América Latina, con aproximadamente 90.000 estudantes matriculados. Actualmente, conta con once campus, catro deles na cidade de São Paulo.[7] Os campus restantes están nas cidades de Bauru, Lorena, Piracicaba, Pirassununga, Ribeirão Preto e dúas en São Carlos.

Varios estudantes da Universidade de São Paulo acadaron postos importantes na sociedade brasileira. Foi alma máter de trece presidentes brasileiros (Cardoso, Temer, e outros). A USP ocupa o posto 19 en todo o mundo nunha clasificación baseada no número de exalumnos que se converteron en CEO das 500 empresas máis grandes do mundo,[8] e tamén clasificado entre os 100 mellores a nivel mundial na Clasificación Universitaria de Empregabilidade Global[9].


En termos de investigación, a USP é a maior institución de investigación do Brasil, producindo máis do 25% dos artigos científicos publicados por investigadores brasileiros en conferencias e revistas de alta calidade.[10] En 2015, de 36 materias, o QS World University Rankings clasificou a USP entre os 50 primeiros en varias materias (entre elas Arquitectura, Xeografía, Odontoloxía, Enxeñaría Civil, Agricultura/Silvicultura, Arte/Deseño e Ciencias Veterinarias) e Top100 en 21 materias máis (entre elas Informática, Enxeñaría Mecánica, Eléctrica e Química, Linguas Modernas, Física, Química e Matemáticas). Segundo o SCImago Institutions Raking 2021, a USP ocupou o posto 26 (vixésimo sexto) a nivel mundial no primeiro trimestre de 2021.[11] Ao longo dos anos, QS tamén clasificou constantemente a USP entre as 5 mellores universidades do mundo de fala románica.

Historia

[editar | editar a fonte]

Tras a súa derrota na Revolución Constitucionalista, São Paulo necesitaba melloras institucionais. Por iso, en 1933 un grupo de empresarios fundou a Escola Libre de Socioloxía e Política (ELSP). En 1934, o interventor de São Paulo (que correspondía ao gobernador), Armando de Sales Oliveira, fundou a Universidade de São Paulo (USP).[12]

Foi un dos esforzos realizados para dotar ao Brasil de modernas institucións administrativas, educativas e militares nun período coñecido como "busca de alternativas". Unha das principais iniciativas foi a fundación, ese mesmo ano, da USP. O seu núcleo era a Escola de Filosofía, Ciencias e Idiomas, con profesores procedentes de diversos países europeos. A ELSP asumiu o obxectivo das elites administrativas de conformar un novo modelo no que constatasen un papel cada vez maior do Estado, mentres que a USP centrouse na formación de profesores de ensino secundario, expertos en ciencias, enxeñeiros, avogados, médicos e profesores. O ELSP seguiu un modelo sociolóxico americano, mentres que a USP utilizou o mundo académico francés como principal fonte de inspiración.

Profesores estranxeiros como Claude Lévi-Strauss, Fernand Braudel, Paul Arbousse e Roger Bastide, Robert H. Aubreton, Pierre Monbeig, Martial Gueroult e Jean Magüé (Francia), Heinrich Rheinboldt, Herbert Baldus e Emilio Willems (Alemaña), Donald Pierson (Estados Unidos), Gleb Wataghin (Rusia), Giacomo Albanese, Luigi Fantappiè e Giuseppe Ungaretti (Italia) ou Vilém Flusser (Checoslovaquia) emiten en diversas institucións novos estándares para a docencia e a investigación, creando novas xeracións de científicos no Brasil.

Desde a súa fundación, a USP recibiu profesores e investigadores de todo o mundo, como David Bohm (nacionalizado brasileiro após a persecución macartista), Giuseppe Occhialini (Italia), François Châtelet, Alexander Grothendieck e Gérard Lebrun (Francia), Heinz Dieter Heidemann e Anatol Rosenfeld (Alemaña), Helmi Nasr (Exipto), Fitz Köberle (Austria), etc.

Orixes

[editar | editar a fonte]

A Universidade de São Paulo é o resultado da combinación da recentemente fundada Escola de Filosofía, Ciencias e Idiomas (Faculdade de Filosofia, Ciências e Letras, FFCL, hoxe Faculdade de Filosofía, Letras e Ciências Humanas, FFLCH)[13] coa existente Escola Politécnica Superior de Enxeñaría (fundada en 1893), a Escola Superior de Agricultura Luiz de Queiroz (fundada en 1901), a Facultade de Medicina (fundada en 1912), a tradicional Facultade de Dereito (fundada en 1827), a antiga Escola de Farmacia e Odontoloxía (fundada en 1898), o Instituto de Astronomía, Xeofísica e Ciencias da Atmosfera (fundada en 1886) e a Escola de Veterinaria (fundada en 1919).[14]

A FFCL xurdiu como o elemento integrador da universidade, aglutinando cursos de diversas áreas de coñecemento. Tamén en 1934 creouse a Escola de Educación Física (ciencia do deporte) do Estado de São Paulo, a primeira escola civil de educación física do Brasil, que máis tarde formaría parte da universidade. En 1944 a Facultade de Medicina abriu o seu hospital público ( Hospital das Clínicas da Universidade de São Paulo ). Nese mesmo ano xurdiu a Escola de Enxeñería de Sao Carlos (EESC). Nos anos posteriores tamén se crearon outras varias unidades de investigación, como unha segunda Facultade de Medicina, situada na cidade de Ribeirão Preto (interior de São Paulo) en 1952.[15]

Na década de 1960, a universidade trasladou gradualmente a sede dalgunhas das súas unidades á Universidade Municipal Armando de Salles Oliveira, en São Paulo. En 1963 fundouse o Instituto do Corazón da Universidade de São Paulo . Despois creáronse novos institutos e escolas, por exemplo a Escola de Xornalismo, Comunicación e Artes (ECA) en 1966. Co paso dos anos, algúns dos antigos departamentos da universidade transformáronse en facultades ou institutos autónomos, como o Instituto de Ciencias Biomédicas (ICB), o Instituto de Xeociencias (IGc) e o Instituto de Biociencias (IB) en 1969.[14]

Ditadura militar

[editar | editar a fonte]
Estudantes protestando contra o goberno militar diante dun dos edificios da universidade.

Durante os anos 70 e parte dos 80, algúns críticos cren que a USP sufriu unha disección intelectual, tanto no que se refire á produción de coñecemento como á calidade dos recursos humanos. Durante as últimas décadas, a universidade xogou un papel esencial na discusión e difusión de importantes ideas políticas que contribuíron á democratización do país, reunindo a moitos intelectuais de esquerda (como Florestan Fernandes, Boris Fausto, Paul Singer, Antonio Candido e Gioconda Mussolini entre outros).

Durante a ditadura brasileira un gran número de profesores da USP foron perseguidos e mesmo torturados, moitos foron obrigados a abandonar o país.[16] [17] Isto freou a produción científica no Brasil.[18] Tamén promoveu un aumento sistemático do número total de prazas de titulados, impulsado polo goberno estatal.

A fenda provocada pola destitución de profesores e estudantes perseguidos polo réxime militar interrompeuse coa campaña de amnistía política, desde principios dos anos 80. Varias unidades da USP celebraron o regreso dos seus profesores destituídos, aínda que moitos deles foron recontratados nun conxunto de condicións diferentes (os antigos profesores titulares ocuparon novos postos como profesores axudantes).[19]

O edificio máis recente da Facultade de Arquitectura e Urbanismo.

Expansión

[editar | editar a fonte]

Paralelamente ao baleiro intelectual resultante da represión política nos anos 60-80, produciuse un proceso de fragmentación das unidades académicas, creáronse novas facultades e novos institutos, o que deu lugar a novos cursos, novas liñas de investigación e programas de posgrao. Concibida orixinariamente como o núcleo académico da universidade -reuníndose os distintos campos de coñecemento-, a FFCL ( Facultade de Filosofía, Ciencias e Letras ) viu os seus departamentos gañar autonomía e converterse en unidades separadas. O Instituto de Física foi o primeiro departamento que se saíu do antigo FFCL, seguido tamén por outros departamentos de ciencias naturais.

En 2004, a universidade fundou o Instituto de Relacións Internacionais, co obxectivo de estudar asuntos globais nun ambiente multidisciplinar (dereito, ciencia política, economía e historia) con estudantes e profesores brasileiros e internacionais (Programa de Intercambio Internacional ).[20] En 2005, construíuse na Zona Leste da cidade de São Paulo unha nova Escola de Artes, Ciencias e Humanidades (EACH), levando uns cursos que van máis alá do modelo universitario tradicional brasileiro e pretenden diversificar as áreas da institución consolidada. O 21 de marzo de 2006, a USP aprobou a fusión dunha segunda Escola de Enxeñaría Química (FAENQUIL) na cidade de Lorena (zona rural), no Val de Paraíba (zona rural do Estado de São Paulo), con preto de 1.600 estudantes en total e destes 1.200 ao graduarse. En 2007, creouse unha segunda Facultade de Dereito na cidade de Ribeirão Preto, tamén no campo do Estado de São Paulo.[21]

Académicos

[editar | editar a fonte]

  Hoxe a USP ten cinco hospitais e ofrece 247 programas de licenciatura e 239 programas de posgrao en todas as áreas de estudo. A universidade alberga un total de 24 museos e galerías, con medio millón de visitantes ao ano, dous teatros, un cine, unha canle de televisión e unha orquestra.[22] A Universidade de São Paulo acolle persoas de todos os continentes e estimula este proceso a través de redes e consorcios ( Oficina Internacional – USP ), como Erasmus Mundus, Associação das Universidades de Língua Portuguesa e Rede Magalhães (SMILE - Mobilidade de estudantes en América Latina, Caribe e Europa), entre outros.[23]

Clasificacións

[editar | editar a fonte]

Segundo ARWU, a USP clasificouse en primeiro lugar, en canto ao número de doutoramentos concedidos durante 2011.[24] A USP está entre as 70 mellores universidades do mundo, na Clasificación "Top Universities by Reputation 2013" publicada por Times Higher Education.[25] Segundo a Clasificación Académica de Universidades Mundiais de 2013, a USP sitúase no grupo das 101-151 mellores universidades mundiais.[26] Segundo o 2020 CWTS Leiden Ranking, a Universidade de São Paulo ocupa o 7º lugar do mundo.[27] No 2022 QS World University Rankings,[28] a Universidade de São Paulo ocupa o posto 121 do mundo[29] e ocupa o segundo lugar en América Latina.[30] En 2021, a Universidade de São Paulo foi a primeira institución latinoamericana no ránking mundial de universidades do Times Higher Education en situarse no posto 201-250.[31]

Asistencia sanitaria

[editar | editar a fonte]
O Instituto do Corazón da Universidade de São Paulo, parte do Hospital Clínicos, o maior complexo sanitario de América Latina.

A USP opera catro hospitais, entre eles o Hospital Público da Facultade de Medicina da Universidade de São Paulo, o complexo hospitalario máis grande de América Latina e o principal centro de ensino e formación para a Facultade de Medicina da universidade,[32] que está altamente clasificada dentro de América Latina.[33]

Sistema de bibliotecas

[editar | editar a fonte]
A Biblioteca Florestan Fernandes da Facultade de Filosofía, Linguas e Ciencias Humanas.

A USP conta con 42 bibliotecas xestionadas polo Sistema Integrado de Bibliotecas ( SIB - Sistema Integrado de Bibliotecas en portugués), que tamén é responsable do sistema en liña da universidade, DEDALUS.

Dedalus é unha base de datos en liña que permite a consulta simultánea en todas as bibliotecas da universidade. Dedalus tamén está integrado nun sistema chamado Integrated Research que integra todas as bases de datos en liña asinadas pola universidade. Isto fai que as investigacións académicas sexan máis rápidas e proporciona aos investigadores un fácil acceso a publicacións internacionais.

Museos e galerías de arte

[editar | editar a fonte]

A Universidade de São Paulo xestiona un rico conxunto de museos e galerías de arte, a maioría deles situados no campus central, na cidade de São Paulo:

Panorama do Museu do Ipiranga

Panorama do Museu do Ipiranga


Carreira académica

[editar | editar a fonte]
Vista aérea da universidade. Os edificios do centro forman parte do IQ - Instituto de Química, Enxeñaría Química e Farmacia.
  • Auxiliar de Ensino – MS-2 (debe estar en posesión do título de máster e estar matriculado nun programa de doutoramento). Os estudantes de grao tamén poden ser asistentes docentes durante un semestre, con bolsas de cada departamento.
  • Profesor Doutor (Profesor Doutor) - MS-3 (debe ter un título de doutor ou equivalente).
  • Profesor Asociado (Professor Associado) – MS-5 (debe ter un título de Livre Docente ; equivalente á habilitación alemá).
  • Profesor titular (Profesor Titular) - MS-6 (primeiro rango, só os profesores MS-6 poden ocupar cargos como o decano dunha facultade/escola ou o decano da universidade).

Admisións

[editar | editar a fonte]
O edificio FUVEST, onde se xestionan as principais probas de acceso.

Os estudantes brasileiros realizan o exame de acceso á USP, o vestibular, que está elaborado e administrado pola FUVEST (Fundación Universitaria para Vestibular), suxeito á normativa aprobada polo Consello de Estudos de Grao da universidade. No ano 2012 inscribíronse na vestibular de Fuvest 159.603 estudantes, para un total de 10.982 prazas. Os candidatos deben realizar unha proba de opción múltiple que inclúe química, física, matemáticas, bioloxía, xeografía, historia, portugués e inglés. A segunda quenda de probas está escrita e específica para o campo de estudos elixido, incluíndo preguntas máis profundas en física, química e matemáticas para enxeñaría; historia, matemáticas e xeografía para dereito, etc. Requírense preguntas escritas en portugués en profundidade para todos.

Os estudantes internacionais poden vir a través de varios programas de intercambio. En 2012, a USP acolleu a máis de 2.300 estudantes de intercambio. Aproximadamente un terzo dos estudantes internacionais están matriculados en humanidades e ciencias sociais, con outro terzo matriculado en cursos de enxeñaría.[34]

A USP non esixe que os seus estudantes, nacionais ou estranxeiros, paguen ningunha matrícula, xa que a súa fonte de financiamento provén do Estado de São Paulo.

Organización

[editar | editar a fonte]
Sede da Reitoría da USP.

A USP, como a maioría das universidades latinoamericanas, correspóndese coa idea de "universidade" como un conxunto de escolas, institutos e colexios autónomos, cada un dos cales se encarga dunha área de coñecemento (as trinta e seis citadas docencia, investigación e extensión). E como a maioría das universidades brasileiras, outorga autonomía ás súas unidades docentes, de investigación e de extensión en canto á organización didáctica e definición curricular de cada un dos cursos, o que adoita derivar nunha considerada excesiva fragmentación da docencia e da investigación e a desconexión entre o coñecemento producido en cada unha das unidades.

Cada unidade divídese en departamentos. Un departamento adoita ser responsable dun dos cursos que ofrece a unidade ou dunha liña de busca específica. No caso de unidades con só un ou dous cursos, os departamentos non son responsables de todo o curso, senón dunha parte do mesmo. Debido á citada fragmentación e descentralización da universidade, é habitual ver departamentos con perfís similares en distintas unidades, o que suscita críticas sobre a eficacia dos investimentos públicos e a duplicación de esforzos.

Administración

[editar | editar a fonte]

A estrutura administrativa da USP ten na Reitoría o seu órgano central, así como no reitor a principal figura da universidade. Subordinadas ao Reitorado están os catro Prorreitorados, organismos especializados en cada un dos ámbitos de actividade da universidade: Prorreitorado (PRG), Prorreitorado de Posgrao (PRPG), Prorreitorado de Investigación (PRP) e Pro-Reitorado de Cultura e Extensión (PRC).

Nos últimos anos fíxose debate sobre a creación dun Prorreitorado de Asistencia ao Estudantil, un tema que segundo os críticos sempre se considerou secundario aos responsables da universidade.

Panorama da Cidade Universitária de São Paulo.

Panorama da Cidade Universitária de São Paulo.


[editar | editar a fonte]
  • Á USP faise referencia na novela de 2011 de Bernardo Kucinski, K, un relato ficticio da desaparición dun profesor asistente en 1974 e do intento desesperado do seu pai por atopala.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "USP em Números 2020". Consultado o 26 de xaneiro de 2022. 
  2. ↑ "Ranking Universitário Folha - Rankings - Ranking de Universidades". ruf.folha.uol.com.br. Consultado o 2016 -04-26. 
  3. ↑ "Brasil's-multi-billion-dollar-education-industry-shaping-futures-changing-lives-and-minting-millionnaires (Industria da educación multimillonaria de Brasil: moldeando futuros, cambiando vidas e acuñando multimillonarios)". www.forbes.com (en inglés). Consultado o 2016-04-28. 
  4. ↑ Schwartzman, Simon (2010-06-24). "O novo ranking das universidades iberoamericanas | The World View". Insidehighered.com. Arquivado dende o orixinal o 24 de outubro de 2014. Consultado o 2016-04-28. 
  5. ↑ Times Higher Education's University Clasificación. "Mellores universidades de América do Sur 2020". Times Higher Education. Consultado o 20 Febreiro de 2020. 
  6. ↑ "World Reputation Rankings 2020". Times Higher Education (THE). 2020 -02-20. Consultado o 2020-02-20. 
  7. ↑ "COCESP". Usp.br. Arquivado dende o orixinal o 5 de xaneiro de 2008. Consultado o 20 de setembro de 2010. 
  8. ↑ "CLASIFICACIÓN PROFESIONAL DAS UNIVERSIDADES MUNDIAIS : Enquette 2011" (PDF). Mines-paristech.fr. Consultado o 2016-04-28. 
  9. ↑ "QS Latin American University Rankings 2018". Top Universities (en inglés). Consultado o 2022-07-17. 
  10. ↑ "Instituições públicas concentram as pesquisas científicas". www.anpei.org.br. 2014-06-20. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2013. Consultado o 2016-04-28. 
  11. ↑ "sector=Higher education". www.scimagoir.com/rankings.php. Consultado o 2021-04-21. 
  12. ↑ "Conheca a historia da criação da USP" (en portugués). Consultado o 2017-06-24. 
  13. ↑ "Research in Humanities - University of São Paulo". research.fflch.usp.br (en inglés). Consultado o 2022-07-18. 
  14. ↑ 14,0 14,1 "A USP – USP – Universidade de São Paulo" (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 16 de xullo de 2022. Consultado o 2022-07-18. 
  15. ↑ "Linha-do-tempo". USP. 2014-06-20. Consultado o 2016-04-28. 
  16. ↑ "Legado da ditadura na USP é tema de audiência na Comissão da Verdade". www.al.sp.gov.br (en portugués). Consultado o 2022-07-18. 
  17. ↑ "Comissão da Verdade homenageia Ana Rosa Kucinski em audiência pública – USP – Universidade de São Paulo" (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 18 de xullo de 2022. Consultado o 2022-07-18. 
  18. ↑ "Estudo resgata história dos livros censurados pela ditadura no Brasil – USP – Universidade de São Paulo" (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 18 de xullo de 2022. Consultado o 2022-07-18. 
  19. ↑ "A filosofia da USP sob a ditadura militar" (PDF). beta.cebrap.org.br. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 05 de febreiro de 2015. Consultado o 18 de xullo de 2022. 
  20. ↑ http://www.iri.usp.br/documentos/Factsheet_IRI-USP_oct_2016.pdf Arquivado 08 de abril de 2023 en Wayback Machine. International Exchange Program.
  21. ↑ "Faculdade de Direito de Ribeirão Preto". www.direitorp.usp.br. Consultado o 2022-07-18. 
  22. ↑ "USP – Universidade de São Paulo – Universidade pública, autarquia ligada à Secretaria de Estado de Ensino Superior de São Paulo" (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2021. Consultado o 2022-07-18. 
  23. ↑ "international office". USP (en inglés). Consultado o 5 July 2015. 
  24. ↑ "USP é primeira do ranking mundial em formação de doutores, diz ARWU". InfoMoney. 2012-02-23. Consultado o 2022-07-18. 
  25. ↑ "World Reputation Rankings". Times Higher Education (THE) (en inglés). 2015-04-13. Consultado o 2022-07-18. 
  26. ↑ "ARWU 2010". www.arwu.org. Consultado o 30 de outubro de 2010. 
  27. ↑ Studies (CWTS), Centre for Science and Technology. "CWTS Leiden Ranking". CWTS Leiden Ranking (en inglés). Consultado o 2022-07-18. 
  28. ↑ "QS World University Rankings 2013-2014". Top Universities (en inglés). Consultado o 2022-07-18. 
  29. ↑ "QS World University Rankings 2021 : Top Global Universities". Top Universities (en inglés). Consultado o 2022-07-18. 
  30. ↑ "Brazilian Universities Strong in 2011 Latin American Ranking". Top Universities (en inglés). Consultado o 2022-07-18. 
  31. ↑ "World University Rankings". Times Higher Education (THE) (en inglés). 2020-08-25. Consultado o 2022-07-18. 
  32. ↑ Almeida, Talita de (2016-08-29). "The Faculty of Medicine of the University of São Paulo (FMUSP) Internationalization Strategy". Revista de Medicina (en inglés) 95: 39–43. ISSN 1679-9836. doi:10.11606/issn.1679-9836.v95ispe3p39-43. 
  33. ↑ América Economia, ed. (2009). "Las_20_mejores_clinicas_y_hospitales_de_América_Latina". rankings.americaeconomia.com (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 16 de novembro de 2009. Consultado o 11 de agosto de 2014. 
  34. ↑ G1, Do; Paulo, em São (2013-08-01). "Ciências humanas é preferência entre intercambistas estrangeiros da USP". Educação (en portugués). Consultado o 2022-07-18. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Universidade_de_São_Paulo&oldid=6510673»