Carlos II de Anjou

Carlos II de Anjou

Nome orixinal	(fr) Charles II
Biografía
Nacemento	c. 1254 Nápoles, Italia
Morte	5 de maio de 1309 (54/55 anos) Nápoles, Italia
Lugar de sepultura	Basílica de Santa Clara (pt)
Príncipe de Acaia
1285 – 1289
Rei de Nápoles
1285 – 1309
Conde de Anjou
Actividade
Ocupación	monarca
Outro
Título	Conde
Familia	Casa de Anjou-Sicilia
Cónxuxe	Maria da Hungria, Rainha de Nápoles (1270 (Gregoriano)–)
Fillos	Raimundo Berengar de Andria, Carlos Martel de Anjou, Margarida de Anjou-Sicília, Luís de Toulouse, Roberto I de Nápoles, Filipe I de Tarento, Branca de Anjou, Giovanni di Napoli, Tristano di Napoli, Leonor de Anjou, Maria de Anjou, Peter Tempesta, João de Gravina, Béatrice d'Anjou
Pais	Carlos de Anjou   e Beatriz, Condessa da Provença
Irmáns	Filipe da Sicília Blanche of Anjou Beatriz de Sicilia (emperatriz latina) Isabel da Sicília
Descrito pola fonte	Enciclopedia Xudía de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Encyclopædia Britannica

Moeda de Carlos II de Anjou, rei de Nápoles, conde de Anjou e Provenza, 1285-1309.

Carlos II de Nápoles, chamado O Coxo, nado en 1254 e finado en Nápoles en 1309, foi rei de Nápoles e Xerusalén (titular) e Conde da Provenza (1285 - 1309).

Traxectoria

Os seus títulos oficiais eran rei de Xerusalén e Sicilia, duque de Apulia, príncipe de Capua, príncipe de Acaia, conde de Anjou, da Provenza, de Forcalquier e de Piemonte.

Orixes familiares

Fillo e sucesor de Carlos I de Sicilia e da súa esposa, a condesa Beatriz da Provenza. Era neto por liña materna de Ramón Berenguer V da Provenza.

O seu pai concedeulle o título de príncipe de Salerno e señor de Lesina cando era moi novo (1266).

O 25 de febreiro de 1271 foi nomeado vigairo xeral do reino ata o 3 de xuño de 1272 e logo o 3 de marzo de 1276 ata marzo de 1277, e o 12 de xaneiro de 1283 brevemente.

Comandante da frota anxevina que se enfrontou aos cataláns na batalla do Golfo de Nápoles en 1284, onde foi feito prisioneiro.

Acceso ao trono

A principios de 1285 morreu en Foggia Carlos I de Anjou e Carlos II o Coxo foi proclamado sucesor pero como aínda era prisioneiro dos cataláns, exerceron a rexencia o seu sobriño Roberto, conde de Artois e Xerardo de Parmo. Con todo foi proclamado senador unico de Roma e protector de Florencia. Carlos II foi liberado en virtude dos tratados de Oloron e de Canfranc e foi coroado en Rieti o 29 de maio de 1289, recibindo do papa o título de Carlos de Palermo e o de rei de Sicilia (título só nominal dado que Sicilia xa tiña un rei catalán). Asinouse unha tregua por dous anos.

Matrimonio e descendencia

Casou en 1270 con María de Hungría, irmá e herdeira do rei Ladislau IV e filla do rei Estevo V de Hungría, con quen tivo catorce fillos:

• O príncipe Carlos I de Hungría (1271 - 1295), rei de Hungría, iniciador da dinastía anxevina de Hungría.
• A princesa Margarida de Anjou (1273 - 1299), condesa de Anjou e casada en 1290 con Carlos I de Valois.
• O Príncipe San Luís de Nápoles (1275 - 1298), bispo de Tolosa.
• O príncipe Roberto I de Nápoles (1277 - 1343), príncipe de Calabria e rei de Nápoles e conde da Provenza, casado con Violante de Aragón e Hauteville de Sicilia, filla de Pedro o Grande.
• O príncipe Filipe de Nápoles (1278 - 1343), iniciador dos príncipes de Tarento e Acaia. Casou con Ithamar Comnena do Epiro, filla de Nicéforo Comneno do Epiro. Volveu casar con Catarina II de Constantinopla, Emperatriz de Constantinopla. Era filla do seu cuñado Carlos I de Valois.
• Príncipe Ramón Berenguer de Nápoles (1281 - 1307), herdeiro do condado da Provenza, príncipe de Piemonte e Andria, pero que ao morrer novo reverteu en Roberto.
• A princesa Branca de Nápoles (1283 - 1310), casada en 1295 co conde-rei Xaime II de Aragón.
• O Príncipe Xoán de Nápoles (1283 - 1308), relixioso.
• A princesa Leonor de Anjou (1289 - 1341), casada en 1302 co rei Frederico II de Sicilia.
• A princesa María de Nápoles (1280 - 1350), casada en 1304 co rei Sancho I de Mallorca.
• O príncipe Pedro de Nápoles (1292 - 1315), conde de Gravina.
• O Príncipe Xoán de Durazzo (1294 - 1336), duque de Durazzo, que fundou a rama ducal de Durazzo.
• A princesa Beatriz de Nápoles (1295 - 1321), casada con Bertrán III des Baux.

Política mediterránea

En 1284, a frota catalá de Ruggero di Lauria foi atacada preto de Nápoles polos anxevinos ao mando de Carlos o Coxo; despois dun primeiro contacto Roger pretendía retirarse a Castellmare pero este parou e comezou a loitar no medio das augas do golfo de Nápoles destruíndo a frota anxevina o 5 de xuño de 1284 na batalla do golfo de Nápoles. Carlos o coxo foi feito prisioneiro. Ruggero di Lauria deixou o seu importante prisioneiro en Sicilia e foi a Calabria en agosto e conquistou unha parte dela. En 1285 asinouse o Tratado de Cefalú, o tratado entre Carlos II de Anjou e Pedro o Grande da Coroa de Aragón, polo cal Carlos, prisioneiro de Pedro en Cefalú, renunciou á illa de Sicilia en favor de Xaime, o futuro Xaime o Xusto da Coroa de Aragón, e a cambio foi liberado. Tamén se estableceu o matrimonio de Xaime cunha filla de Carlos, e o da princesa catalá, Violante, cun dos fillos de Carlos. Aínda que Carlos o ratificou tras ser liberado, pero aínda en territorio catalán, nin Francia nin o Papa recoñeceron o tratado.

En 1291 Acre foi conquistada polos musulmáns o 28 de maio, o que supuxo a perda da súa última posesión no reino de Xerusalén, título que se converteu en nominal. Pola súa banda Hugo de Sully, mantivo as posesións en Albania contra os gregos e os serbios.

En febreiro de 1291 asinouse a paz de Tarascón entre o Condado de Valois e o Reino de Francia dun lado e a Coroa de Aragón polo outro, polo que a casa de Valois renunciou aos reinos cataláns que lle cedera o Papa e o rei Afonso recoñecíase feudatario do Papa, prometía ir á cruzada e retiráballe a axuda ao seu irmán Xaime I rei de Sicilia. Carlos II adheriuse ao tratado polo acordo de Brignols. Pouco despois (18 de xuño) Afonso II morreu con só 27 anos, e sucedeuno o seu irmán Xaime I de Sicilia, dito "O Xusto", coa condición testamentaria de que o reino de Sicilia haba de pasar ao seu irmán Frederico, cousa á que o novo rei non fixo caso. Pouco despois retomouse a guerra contra Nápoles que esixia a separación das dúas coroas. Ruggero di Lauria tivo a oportunidade de gañar máis batallas en 1292, 1293 e 1294.

En 1294, Carlos II cedeu o Reino de Albania ao seu fillo Filipe de Tarento, casado con Itámar Comnena, filla do príncipe Nicéforo Comneno de Epiro.

A paz de Agnani

En 1295 a paz de Anagni (xuño) entre Francia, Valois, Nápoles e Cataluña-Aragón puxo fin provisional á loita. Xaime, que arranxara o seu enlace con Isabel de Castela, anulou este acordo e casou con Branca, filla de Carlos II, e renunciaba a Sicilia e Calabria; Roberto, fillo de Carlos II, casaría con Violante de Aragón, filla de Pedro o Grande de Aragón e irmá de Xaime I de Sicilia. Ademais, o tratado establecía o regreso do Reino de Mallorca (sen a illa de Menorca) ao rei Xaime II de Mallorca. Carlos de Valois ratificaba a súa renuncia á investidura papal dos reinos cataláns e o Papa como desgravio cedia a investidura das illas de Córsega e Sardeña (baixo o control efectivo de Xénova e Pisa, pero das que o Papa tiña o alto señorío feudal) ao rei catalán. Na illa de Sicilia o regreso dos anxevinos foi moi mal visto e preparronse a se opor. Ischia foi o primeiro territorio a onde regresaron os cataláns.

O parlamento siciliano reuniuse en Catania o 15 de xaneiro de 1296 e rexeitou a entrega do país a Carlos II. O rei Xaime II foi declarado sen dereito ao reino e en virtude do testamento do seu pai que o obrigaba a cedelo ao seu irmán, este, Frederico, foi proclamado rei o 25 de marzo de 1296 e foi coroado en Palermo.

Continuación da guerra

Carlos reaccionou ante a coroación de Frederico II de Sicilia declarándolle a guerra e preparando unha invasión de Sicilia co apoio de Xaime o Xusto, pero foi Frederico o que invadiu o territorio napolitano. Os cataláns invadiron Sicilia e cercaron Siracusa, que resistiu, pero conquistaron Catania. O intento de levantar Calabria contra Frederico fracasou porque o gobernador Blasco de Alagón o Vello derrotou a Ruggero di Lauria na batalla de Squillace.

Os asediadores de Siracusa foron acurralados en Patti en 1298 e os socorros aos cataláns ao mando do almirante Xoán de Lauria foron rexeitados e finalmente quen conseguiu levantar o cerco de Patti foi Ruggero di Lauria pero tiveron que renunciar á conquista de Siracusa. Roger derrotou aos sicilianos na batalla de Cabo Orlando o 4 de xullo de 1299, pero os sicilianos reconquistaron Catania. Libráronse as batallas de Falconara e Gagliano, vantaxosas para os sicilianos. A frota siciliana foi aniquilada polos cataláns na batalla de Ponza o 14 de xuño de 1300.

En 1301 as forzas de Carlos II asediaron Messina pero foron rexeitadas. Debido á peste, arranxouse unha tregua dun ano. Cando se retomou a guerra, a guerrilla siciliana era tan activa que Carlos II tivo que negociar a paz. Asinouse a Paz de Caltabellotta en 1302 pola que Frederico foi recoñecido rei vitalicio de Sicilia, a menos que obtivese ou ben o reino de Chipre ou ben o de Sardeña; o título de rei de Sicilia portariao Carlos II e Frederico só sería rei de Trinacría. Frederico renunciaba a Calabria e casaba con Leonor, filla de Carlos. Á morte de Frederico, o reino de Trinacria debería pasar a Carlos II ou aos seus descendentes.

Toma de Florencia

Tras este acordo, Carlos, que perdera o control de Florencia, puido dedicarse a recuperalo, que conseguiu pronto. Máis ao norte conquistou Alba, Asti e Mondovi no Piemonte (1303) e creou o condado do Piemonte que cedeu a Rinaldo di Leto en 1304. Xefe do partido güelfo en Italia, unha filla súa, Beatriz, casou co güelfo Azzo VIII de Este, señor de Ferrara en 1305. Carlos aumentou a súa influencia na Lombardía e a Liguria.

O seu fillo Filipe de Tarento recuperou os dereitos do seu tío Filipe (irmán de Carlos II) e da súa muller Isabel de Villehardouin sobre o Principado de Acaia e foi proclamado príncipe en 1307.

Morreu o 5 de maio de 1309 e sucedeuno o seu fillo Roberto I de Nápoles.

Bibliografía

• Abulafia, David (1999). "The kingdom of Sicily under the Hohenstaufen and Angevins". En Abulafia, David. The New Cambridge Medieval History, Volume V, c. 1198–c. 1300. Cambridge University Press. pp. 497–524. ISBN 0-521-36289-X. 
• Bárány, Attila (2010). "The English relations of Charles II of Sicily and Maria of Hungary". En Kordé, Zoltán; Petrovics, István. Diplomacy in the Countries of the Angevin Dynasty in the Thirteenth–Fourteenth Centuries. Accademia d'Ungheria in Roma. pp. 57–77. ISBN 978-963-315-046-7. 
• Dunbabin, Jean (1998). Charles I of Anjou. Power, Kingship and State-Making in Thirteenth-Century Europe. Bloomsbury. ISBN 978-1-78093-767-0. 
• Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3. 
• Fine, John V. A (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. The University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4. 
• Harris, Jonathan (2014). Byzantium and the Crusades. Longman. ISBN 0-582-25370-5. 
• Housley, Norman (1982). The Italian Crusades: The Papal-Angevin Alliance and the Crusades against Christian Lay Powers, 1254-1343. Clarendon Press. ISBN 0-19-821925-3. 
• Housley, Norman (1984). "Charles II of Naples and the Kingdom of Jerusalem". Byzantion 54 (2): 527–535. ISSN 0378-2506. 
• Lock, Peter (1995). The Franks in the Aegean, 1204-1500. Longman. ISBN 0-582-05139-8. 
• Lock, Peter (2006). The Routledge Companion to the Crusades. Routledge. ISBN 9-78-0-415-39312-6. 
• Musto, Ronald G. (2003). Apocalypse in Rome: Cola di Rienzo and the Politics of the New Age. University of California Press. 
• Nicol, Donald M. (1984). The Despotate of Epirus, 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13089-9. 
• Runciman, Steven (1958). The Sicilian Vespers: A History of the Mediterranean World in the Later Thirteenth Century. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-60474-2. 
• Runciman, Steven (2000). The Sicilian Vespers. Cambridge University Press. 
• Small, Carola M. (2004). "Charles I of Anjou; Charles II of Anjou". En Kleinhenz, Christopher. Medieval Italy: An Encyclopedia. Routledge. pp. 212–214. ISBN 978-0-415-93930-0. 
• Takayama, Hiroshi (2004). "Law and monarchy in the south". En Abulafia, David. Italy in the Central Middle Ages, 1000-1300. Oxford University Press. pp. 58–81. ISBN 0-19-924704-8.