Bernardo Atxaga

Bernardo Atxaga

(2014)
Biografía
Nacemento	(es) José Irazu Garmendia 27 de xullo de 1951 (73 anos) Asteasu (España)
Residencia	Zalduondo
Educación	Universidade de Bilbao - economía (–1973) Universidade de Barcelona - filosofía, humanidades
Actividade
Ocupación	escritor, guionista, novelista, escritor de literatura infantil, poeta, escritor de contos
Período de actividade	1976 -
Membro de	Jakiunde (pt) (2010–) Euskaltzaindia (2007–) Pott Banda (en) (1977–1980)
Xénero artístico	Poesía e ensaio
Movemento	Literatura éuscara
Pseudónimo literario	Bernardo Atxaga
Familia
Cónxuxe	Asun Garikano
Irmáns	Iñaki Irazu
Premios
(2023)  Premio Ostana (2019)  Premio Nacional das Letras Españolas (2014)  Escritor/a Galego/a Universal (2014)  premio Euskadi de Literatura en éuscaro, premiado polo traballo Nevadako egunak (en) (2013)  Kritika Saria euskarazko narratibari (en) , premiado polo traballo Nevadako egunak (en) (2004)  Beterriko Liburua Ohorezko Literatur Aipamena (en) , premiado polo traballo Soinujolearen semea (en) (2003)  Kritika Saria euskarazko narratibari (en) , premiado polo traballo Soinujolearen semea (en) (1999)  Premio Euskadi de literatura en español, premiado polo traballo Lista de locos y otros alfabetos (en) (1997)  Premio Euskadi de literatura infantil, premiado polo traballo Xola eta basurdeak (en) (1996)  Premio Rosalía de Castro en lingua éuscara (1993)  Kritika Saria euskarazko narratibari (en) , premiado polo traballo Q12258556 (1989)  Premio Nacional de Narrativa de España (1988)  Kritika Saria euskarazko narratibari (en) , premiado polo traballo Obabakoak (en) (1985)  Kritika Saria euskarazko narratibari (en) , premiado polo traballo Q12255120
Voz: Bernardo Atxaga (lingua éuscara)
Descrito pola fonte	Obálky knih,
Páxina web	atxaga.eus

Joseba Irazu Garmendia, coñecido co pseudónimo de Bernardo Atxaga, nado en Asteasu (Guipúscoa) o 27 de xullo de 1951, é un escritor vasco en lingua éuscara. É licenciado en Ciencias Económicas pola Universidade de Bilbao e en Filosofía e Letras pola Universidade de Barcelona. Dende o ano 2010 vive na localidade arabesa de Zalduendo.

Parte da súa obra foi traducida a numerosas outras linguas, sendo o escritor en éuscaro máis lido e traducido. A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega concedeulle o galardón de Escritor Galego Universal para o 2014. En 1996 o Centro PEN Galicia concedeulle o Premio Rosalía de Castro.

Traxectoria

Fillo de carpinteiro e mestra, estudou Ciencias Económicas na Universidade de Bilbao, licenciándose en 1973. Pasou a traballar nun banco de Donostia. A finais da década regresou a Bilbao, e traballou como profesor de éuscaro, guionista para programas de radio, vendedor de libros e economista. A comezos da década de 1980 decidiu dedicarse profesionalmente á literatura. Marchou a Barcelona e licenciouse en Filosofía e Letras.

Obra

En 1972 escribiu o seu primeiro texto en éuscaro, a obra teatral Borobila eta puntua, incluída na antoloxía Euskal literatura 72. En 1975 publicou os seus primeiros textos na revista literaria Panpina Ustela, que editou xunto con Koldo Izagirre. En 1976 publicou Ziutateaz, a súa primeira novela, de corte vangardista. de 1978 é o poemario Etiopia. Pertenceu ao grupo literario de vangarda Pott (1978-1983) xunto a Joseba Sarrionandia, Ruper Ordorika, Jon Juaristi e outros escritores.

En 1988 publicou Obabakoak, unha mestura entre novela e antoloxía de contos, coa que acadou o Premio Nacional de Narrativa de 1989 e que foi traducida a 26 linguas. No ano 2005 foi levada ao cinema por Montxo Armendáriz co título de Obaba. Proseguiu o mundo 'Obaba en 2003 coa novela Soinujolearen semea, que trata a desaparición do mundo de Obaba.

En 1993 comezou un ciclo realista, coas novelas Gizona bere bakardadean (1993, finalista no Premio Nacional de Narrativa) e Zeru horiek (1995). En 1996 apareceu a antoloxía Nova Etiopía, cun CD no que cantantes e grupos vascos musican os seus poemas. En 2007 publicou Markak. Gernika 1937, onde que recolle reflexións sobre o bombardeo da vila de Gernika. De 2009 é a novela Zazpi etxe Frantzian, publicada ao mesmo tempo en éuscaro, castelán, catalán e galego.

Bibliografía

Novela e narrativa

• Ziutateaz. I (1976)
• Ziutateaz. II (1976)
• Dúas letters (Bi letter jaso nituen oso denbora gutxian, 1984). Tradución ao galego de Leandro García Bugarín.
• Sugeak txoriari begiratzen dionean (1984)
• Bi anai (1985)
• Obabakoak (1988). Tradución ao galego de Ramón Nicolás, Faktoría K (2021). 416 páxs. ISBN 978-84-16721-95-5.
• Behi euskaldun baten memoriak (1991)
• Gizona bere bakardadean (1993)
• Zeru horiek (1995)
• Historias de Obaba (1995)
• Sara izeneko gizona (1996)
• Cuentos apatridas (1999)
• Soinujolearen semea (2003)
• Teresa, poverina mia (2004)
• Zazpi etxe Frantzian (2009)

Poesía

• Etiopia (1978)
• Henry Bengoa Inventarium (1986)
• Poemas & Híbridos (1990)
• Nueva Etiopía (1996)
• Paradisua eta katuak (2012)

Ensaio

• Groenlandiako lezioa (1998)
• Alfabeto sobre la literatura infantil (2002)
• Lekuak (2005)
• Markak. Gernika 1937 (2007)

Teatro

• Lezio berri bat ostrukari buruz (1994)

Literatura infantil

• Nikolasaren abenturak eta kalenturak (1979)
• Ramuntxo detektibea (1979)
• Chuck Aranberri dentista baten etxean (1982)
• Antonino Apretaren istorioa (1982)
• Asto bat hypodromoan (1984)
• Jimmy Potxolo (1984)
• Txitoen istorioak (1984)
• La cacería (1986)
• Astakiloak Arabian (1987)
• Flannery eta bere astakiloak (1991)
• Astakiloak jo eta jo (1993)
• Mundua eta Markoni (1995)
• Xolak badu lehoien berri (1995)
• Xola eta basurdeak (1996)
• Markonitar handien ekintza handiak (1997)
• Bambulo: Lehen urratsak (1998)
• Bambulo: Krisia (1998)
• Bambulo: Ternuako penak(1999)
• Xola ehitzan (2000)
• Xola eta Angelito (2004)

Filmografía

• Leku hutsak hitz beteak (en galego: Lugares baleiros palabras cheas) (2012): Como guionista. Dirección de Joxeanjel Arbelaitz Irastortza

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Sitio web de Bernardo Atxaga (en éuscaro)

Bibliografía

• José Ángel Ascunce: Bernardo Atxaga. Los demonios personales de un escritor. Donostia: Editorial Saturraran, 2000. ISBN 84-931339-0-6.