Samoa Americana

Samoa Americana

Teritori o Amerika Sāmoa (sm)
Bandeira
Himno	The Star-Spangled Banner
Lema	«Samoa, Let God Be First» «Sāmoa, Muamua Le Atua» «Samoa, Bydded i Dduw Ddod yn Gyntaf»
Epónimo	Ilhas Samoa (pt) e Estados Unidos de América
Localización
14°17′45″S 170°42′27″O
Estado	Estados Unidos de América
Capital	Pago Pago
Contén a división administrativa	Atol Rose Atol Swains Eastern District (en) Illas Manua Western District (en)
Poboación
Poboación	49.710 (2020) (249,8 hab./km²)
Lingua oficial	lingua inglesa Lingua samoana
Xeografía
Parte de	Samoa lista negra dos paraísos fiscais da Unión Europea Q3432631
Superficie	199 km²
Auga	86,84 %
Bañado por	Océano Pacífico
Altitude	765 m
Punto máis alto	Lata Mountain (en) (963 m)
Punto máis baixo	Océano Pacífico (0 m)
Creación	1899
Organización política
Órgano executivo	Government of American Samoa (en)
• Governor of American Samoa (en)	Lemanu Peleti Mauga (pt)
Órgano lexislativo	Fono da Samoa Americana (pt) ,
Máxima autoridade xudicial	High Court of American Samoa (en)
PIB nominal	709.000.000 $ (2021)
Moeda	dólar estadounidense
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−11 (pt) Samoa Time Zone (en) Pacific/Pago_Pago (en)
Dominio de primeiro nivel	.as
Prefixo telefónico	+1684
Teléfono de emerxencia	911
Código de país	AS
ISO 3166-2	US-AS
Identificador GNIS	1802701
Sitio web	americansamoa.gov

A Samoa Americana (samoano: Amerika Sāmoa, [aˈmɛɾika ˈsaːmʊa], tamén Amelika Sāmoa ou Sāmoa Amelika) é unha colonia dos Estados Unidos no océano Pacífico sur ao sueste do independente estado de Samoa. Está situada a 7.700 km da costa americana. En realidade o nome fai referencia ao xentilicio dos Estados Unidos, por contraposición á Samoa Alemá tras a repartición entre as potencias coloniais.

A súa localización céntrase en -14.3, -170.7. Está ao leste da Liña de Data Internacional, mentres que Samoa está ao oeste da Liña. A superficie total é de 199 km², algo máis que Washington, D.C. Samoa Americana é o territorio máis austral dos Estados Unidos e un dos dous territorios dos Estados Unidos ao sur do Ecuador, xunto coa deshabitada illa Jarvis. Os produtos derivados do atún son as principais exportacións, e o principal socio comercial é o resto dos Estados Unidos.

A Samoa Americana consta de cinco illas principais e dous atois de coral. A illa máis grande e poboada é Tutuila, coas Illas Manua, Atol Rose e Atol Swains tamén incluídas no territorio. Todas as illas, agás a illa Swains, forman parte do Arquipélago de Samoa, ao oeste das Illas Cook, ao norte de Tonga e a úns 500 km. ao sur de Tokelau. Ao oeste están as illas do grupo Wallis e Futuna. En 2021, a poboación da Samoa Americana é de aproximadamente 46.366 persoas. A maioría dos samoanos americanos son bilingües e poden falar inglés e samoano con fluidez.

A Samoa Americana é membro da Comunidade do Pacífico desde 1983. A Samoa Americana destaca por ter a taxa de alistamento militar máis alta de calquera estado ou territorio dos Estados Unidos. A partir do 9 de setembro de 2014, o U.S. Army A estación de recrutamento do exército en Pago Pago clasificouse como primeira en produción das 885 estacións e centros de recrutamento do exército baixo o Comando de recrutamento do exército dos Estados Unidos.

A Samoa Americana é o único territorio importante dos Estados Unidos no que a cidadanía non se concede ao nacer, e as persoas nacidas alí considéranse "non cidadáns nacionais".

Historia

Habitada desde hai uns 3.000 anos, os exploradores europeos chegaron á illa no século XVIII.

As rivalidades internacionais na última metade do século XIX acougaron cun tratado de 1899 no que Alemaña e os Estados Unidos dividiron o arquipélago samoano. Estados Unidos ocupou formalmente a súa porción -un grupo máis pequeno de illas orientais coa coñecida rada de Pago Pago- ao ano seguinte. As illas occidentais son agora o estado independente de Samoa.

A armada estadounidense construíu unha estación carboeira na baía de Pago Pago para a escuadra do Pacífico, nomeou a un secretario local e asegurou un Documento de Cesión de Tutuila en 1900 e un Documento de Cesión de Manua en 1904. Durante a segunda guerra mundial os infantes de mariña norteamericanos na Samoa Americana, superiores á poboación local, tiveron unha enorme influencia cultural.

Tras a segunda guerra mundial, un intento do Departamento do Interior norteamericano no Congreso por pasar á Acta Orgánica 4500 para a incorporación da Samoa Americana, foi derrotada co esforzo dos xefes samoanos americanos liderados por Tuiasosopo Mariota, e estes esforzos levaron á creación dunha lexislación local, a Fono da Samoa Americana. Á vez que o gobernador naval foi nomeado, foi substituído por un gobernador elixido localmente. Aínda que tecnicamente considerada "desorganizada" en que o Congreso norteamericano non pasou un Acta Orgánica para o territorio, a Samoa Americana ten goberno propio baixo unha constitución que se fixo efectiva o 1 de xullo de 1967. O territorio estadounidense da Samoa Americana está na lista de territorios sen goberno propio das Nacións Unidas, unha lista da que o país discrepa.

Parque Nacional

En 1988, o Congreso dos Estados Unidos creou o Parque Nacional Samoa Americana para protexer á flora e fauna local.

Xeografía

As illas ocupan unha área total de 199 km² repartida en cinco illas volcánicas de escarpadas montañas e estreitas chairas na costa, e dous atois de coral.

O clima é tropical, moderado polos ventos alisios do sueste. Non hai moita variación estacional de temperatura. A época de choivas é de novembro a abril, con posibilidade de furacáns de decembro a marzo, e a época seca é de maio a outubro.

Illas

As illas, de oeste a leste, son:

• Tutuila, a máis grande, co porto natural de Pago Pago, a capital.
  • Aunu'u, illote preto de Tutuila.
• Illas Manua, grupo de illas:
  • Ofu
  • Olosega
  • Ta'u (illa Manua)
• Atol Rose
• Swains, atol situado ao norte, xeograficamente no arquipélago de Tokelau.

Mapa da Samoa Americana

Poboación

A poboación é de 57.902 habitantes (xullo 2004). Étnicamente un 89% son polinesios samoanos, 4% Tonganos e 2% de orixe europea.

A maioría da xente é bilingüe en inglés e samoano.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• AmericanSamoa.gov – páxina oficial do goberno
• Samoan Bios Arquivado 22 de maio de 2019 en Wayback Machine.
• Samoa Americana en Curlie (en inglés)
• Wikimedia Atlas de American Samoa.
• NOAA's National Weather Service – American Samoa