Ñemohenda yvy apekuépe
Ñemohenda yvy apekuépe ha'e opa umi mba'ekuaarã oñemoĩva Yvy ra'angáme ojejuhu hag̃ua moõpa oĩ tenda oimeraẽva, ñemohenda ohechauka jehai gua'úre oĩha tendakuéra yvy apekuépe, taikuéra ha papapykuéra rupi.
Yvy apekue ojehechauka mokõi jehai rupive, peteĩha yvate guive ñemby meve ha mokõiha kuarahyresẽ guive kuarahyreike peve, upéicha umi papaha ohechauka moõpa mba'ekuéra oñemohenda.
- Ko Pykue (karaiñe'ẽme: latitud) ha'e jehai gua'u ohechaukáva moõpa oĩ tenda oimeraẽva yvate gotyo térã ñemby ngotyo yvy apekuépe, upe jehai hérava Ekuato guive, ojehechauka takamby papaha rupive oho 0° guive Ekuato pegua 90°N peve Yvy apy yvategua pegua térã 90°S peve Yvy apy ñembygua. Ko tai N he'ise tenda oĩha Yvy pehẽngue yvategua ha ko tai S he'ise tenda oĩha Yvy pehẽngue ñembygua.
- Ko Pukukue (karaiñe'ẽme: longitud) ha'e jehai gua'u ohechaukáva moõpa oĩ tenda oimeraẽva kuarahyresẽ ngotyo térã kuarahyreike gotyo, upe jehai Greenwich guive.