Rosopsida

Za systematiske rozrjadowanje žiwochow eksistuja wjacore namjety. Tu wobjednawany takson njewotpowěduje tuchwilu w serbskej Wikipediji wužiwanej systematice.

Rosopsida (němsce tež: Dreifurchenpollen-Zweikeimblättrige) tworja takson rostlinow z kmjena kćenjowych rostlin (Magnoliophyta). Jich embryjo ma, kaž wšitke dwuschadźikowe kćenjowe rostliny, dwě schadźikowej łopjenje, wuchadźa pak z próška z třoch charakteristiskich "włóžow", kotrež su hakle pod elektroniskim mikroskopom widźeć. Tutón specielny typ próškoweho zornjatka mjenuje so tricolpat, potajkim třimóršćinowy (třiwłóžowy).

W systematice biologije bu tuta skupina hakle před mało lětami znowa definowana, jako wotkry so z pomocu moderneje techniki nowy typ próškoweho zornjatka. W někotrych systemach bu wona jako třeća klasu pódla jednoschadźikowych a wostatnych dwuschadźikowych zarjadowana. Často so wona tež jako Eudicots abo woprawdźite Dikotyledony woznamjenja. Dotal wuchadźa so z toho, zo je třimóršćinowe próškowe zornjatko něhdźe před 65 milionami lětami (wobrot mjez krydowej dobu a tercierom) nastało.

Kajkosće

We wegetatiwnym wobłuku dadźa so Rosopsida lědma wot wostatnych dwuschadźikowy rozeznawać. Při wšěm je móžno, někotre drobne kajkosće spowšitkownjeć. Łopjena su často zestajane a daloko rozšěrjene přiłopjena wustupuja w porach a njezrosćenej. Transwersalne předłopjena su na Achselsprossen. Kwět je zwjetša štyri- do pjećłopjenowy, po přaslenkach rjadowany a (často tež wjacekróć) do kelucha a króny dźěleny. Próškowe łopjena su zwjetša w jednym abo dwěmaj kružkomaj rjadowane, wustupuja pak nic zrědka rozmnožene (Polyandrie). Płodowe łopješka su často zrosćene (coenokarp).

Systematika

• Podklasa Ranunculidae
  • Ranunculales
• Podklasa Caryophyllidae
  • Caryophyllales
• Podklasa Rosidae
  • Vitales: z jeničkej swójbu:
    • Vitaceae
  • Crossosomatales
  • Geraniales
  • Myrtales
  • Huales: z jeničkej swójbu:
    • Huaceae
  • Zygophyllales
  • Celastrales
  • Malpighiales
  • Oxalidales
  • Fabales
  • Rosales
  • Cucurbitales
  • Fagales
  • Brassicales
  • Malvales
  • Sapindales
  • Tři swójby so wostaja Rosidae přirjadować, nic tola porjadźe; to su Picramniaceae, Tapisciaceae a Dipentodontaceae.

• Podklasa Asteridae
  • Cornales
  • Ericales
  • Oncothecales
  • Icacinales
  • Garryales
  • Vahliales
  • Gentianales
  • Lamiales
  • Solanales
  • Aquifoliales
  • Escalloniales
  • Paracryphiales
  • Apiales
  • Bruniales
  • Asterales
  • Desfontainiales
  • Dipsacales

• Slědowace porjady njejsu žanej podklasy přirjadowane:
  • Sabiales: z jeničkej swójbu:
    • Sabiaceae
  • Proteales
  • Buxales
  • Trochodendrales
  • Gunnerales
  • Berberidopsidales
  • Dilleniales: z jeničkej swójbu:
    • Dilleniaceae
  • Santalales
  • Saxifragales

• Slědowace taksa niže rjadowanskeje runiny su w swojim systematiskim zarjadowanju tohorunja hišće njejasne:
  • Apodanthaceae
  • Boraginaceae
  • Centroplacus
  • Cynomoriaceae
  • Gumillea
  • Haptanthaceae
  • Hoplestigmataceae
  • Medusandraceae
  • Metteniusaceae
  • Pottingeriaceae
  • Trichostephanus

• Hlej tež: Magnoliopsida

Wotkazy

• BioLib (česki)