Էմպիեմա
| Էմպիեմա | |
|---|---|
| Տեսակ | հիվանդություն և վարակիչ հիվանդություն |
| Բժշկական մասնագիտություն | թոքաբանություն և Վիրաբուժություն[1] |
| ՀՄԴ-10 | J86.9 |
Էմպիեմա (/ˌɛmpaɪˈiːmə/), թարախի կուտակում բնական անտոմիական խոռոչներում։ Եզրույթն ավելի հաճախ օգտագործվում է պլևրալ (թոքամզի խոռոչի) էմպիեման նկարագրելու համար[2]։ Այն տարբերվում է աբսցեսից նրանով, որ աբսցեսը թարախի կուտակումն է նոր ձևավորված խոռոչում։ Էմպիեման առավել հաճախ առաջանում է թոքաբորբի բարդացման հետևանքով, բայց կարող է նաև առաջանալ տարբեր ինֆեկցիաների արդյունքում, որոնք հանգեցում են թարախի կուտակմանը մարմնի խոռոչներում[3]։
Եզրույթն ունի հունական ծագում (ἐμπύημα):
Դասակարգում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էմպիեման առաջանում է՝
- պլևրալ խոռոչում (պլևրալ էմպիեմա՝ պիոթորաքս)
- կրծքավանդակի խոռոչում
- արգանդում (պիոմետրիա)
- ապենդիքսում (ապենդիցիտ)
- թաղանթներում (սուբդուրալ էմպիեմա)
- հոդերում (թարախային հոդաբորբ)
- լեղապարկում
Ախտորոշում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կրծքավանդակի ռենտգեն կամ համակարգչային տոմոգրաֆիայի արդյունքում հայտնաբերվում է հեղուկի առկայություն թոքամզի խոռոչում, և օգնում է հասկանալ հեղուկի բնույթը։ Երբ հայտնաբերվում է այդ խոռոչը, իրականցվում է մասնակի կամ ամբողջական դրենավորում ասեղի օգնությամբ, և հետո ուսումնասիրվում է այդ հեղուկի կազմը։ Սա օգնում է բացահայտել հեղուկի կազմը և հասկանալ արդյոք այն ինֆեկցված է, թե ոչ։ Իսկ հետո հայտնաբերվում է ախտածին միկրոօրգանիզմը։ Արյան քննությունը նույնպես կարող է որոշ ինֆորմացիա տալ, օրինակ նեյտրոֆիլների բարձրացած քանակը, կամ այլ բորբոքային ցուցանիշների բարձր մակարդակը ( C-ռեակտիվ սպիատկուց, էրիթրոցիտների նստեցման արագություն), կարող է վկայել օրգանիզմում բորբոքային պրոցեսի առկայության մասին[3]։
Համակարգչային տոմոգրաֆիայից բացի՝ անհրաժեշտություն է լինում անցկացնելու այլ բարդ հետազոտություններ (օրինակ՝ ՄՌՏ), երբ կա կասկած, որ էմպիեման տարածվել է գլխուղեղում։ Այս դեպքում հեղուկի նմուշները ստացվում են ոչ թե գոտկային պունկցիայի միջոցով, այլ ստերիոտակտիկ ասեղների միջոցով, քանի որ ի տարբերություն մենինգիտի որոշ տեսակների՝ գոտկային պունկցիան առավել հաճախ չի հայտնաբերում ախտածին միկրոօրգանիզմին[4]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Эмпиема (ռուս.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1909. — Т. 2.
- ↑ «Empyema». nhs.uk (անգլերեն). 2017-10-18. Վերցված է 2024-01-01-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Enfield, Kyle B.; Sifri, Costi D. (2023). «Chapter 127: Aspiration, Empyema, Lung Abscesses, and Anaerobic Infections». Fishman’s Pulmonary Diseases and Disorders (English). New York: McGraw Hill.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Roos, Karen L.; Tyler, Kenneth L. (2022). «Chapter 140: Brain Abscess and Empyema». Harrison's Principles of Internal Medicine (21st ed.). New York: McGraw Hill.