Էյնո Լեյնո

Էյնո Լեյնո ֆիններեն՝ Eino Leino
Ծննդյան անուն	ֆիններեն՝ Armas Einar Leopold Lönnbohm
Ծնվել է	հուլիսի 6, 1878(1878-07-06)
Ծննդավայր	Պալտամո, Կաինուու, Օուլու, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն կամ Hövelö, Կայաանի, Օուլու, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 10, 1926(1926-01-10) (47 տարեկան)
Վախճանի վայր	Տուուսուլա, Ուուսիմաա
Գերեզման	Հիետանիեմի գերեզմանատուն
Գրական անուն	Eino Leino
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ, լրագրող, թարգմանիչ, դրամատուրգ, գրող և գրական քննադատ
Լեզու	ֆիններեն
Ազգություն	Ֆիննական առածներ
Քաղաքացիություն	Ֆինլանդիա
Կրթություն	Հելսինկիի համալսարան և Օուլուի լիցեյ
Ամուսին	Այնո Կայանուս, Հաննա Լայտինեն և Ֆրեյա Շուլց
Զավակներ	Էյա Հելկա
Eino Leino Վիքիպահեստում

Էյնո Լեյնո (ֆիններեն՝ Eino Leino, իրական անունը՝ Արմաս Էյնար Լեոպոլդ Լյոննբում (ֆիններեն՝ Armas Einar Leopold Lönnbohm), հուլիսի 6, 1878(1878-07-06), Պալտամո, Կաինուու, Օուլու, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն և Hövelö, Կայաանի, Օուլու, Ֆինլանդիայի մեծ իշխանություն, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 10, 1926(1926-01-10), Տուուսուլա, Ուուսիմաա), Ֆինն բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ և թարգմանիչ, ֆիննական գրական լեզվի բարեփոխիչ, Ֆինլանդիայի ազգային բանաստեղծ։ 1880-1910 թվականների Ֆիննական արվեստի «ոսկե դարի» նշանավոր ներկայացուցիչ։ Նրա բանաստեղծությունները միավորում են ֆիննական ժողովրդական և ժամանակակից տարրեր։ Նրա ստեղծագործությունների մեծ մասը Կալեվալայի և ընդհանրապես ժողովրդական երգերի ոճով է։ Բնությունը, սերը և հուսահատությունը Լեյնոյի ստեղծագործության հաճախակի թեմաներն են։ Նա այսօր սիրված ու շատ ընթերցված է Ֆինլանդիայում։

Լեյնոյի ծննդյան օրը՝ հուլիսի 6-ին, անվանվել է Էյնո Լեյնոյի օր (Eino Leinon päivä), ինչպես նաև ֆիննական պոեզիայի և հաստատված Ֆինլանդիայի դրոշի օր։

Հեղինակ է ավելի քան 70 գրքերի և Դանթեի Աստվածային կատակերգության առաջին ֆիններեն թարգմանության։

Կենսագրություն

Ծագում և մանկական տարիներ

Ծնվել է 1878 թվականի հուլիսի 6-ին Պալտանիեմիի գյուղի Հյովելյո տանը (Պալտամոյի վոլոստ) ավագ հողաշինարար Անդերս Լյոնբումի և նրա կնոջ՝ Աննա Էմիլիի ընտանիքում, մկրտվել է որպես Արմաս Էյնար Լեոպոլդ Լյոնբոմ։ Եղել է ընտանիքի որդիներից յոթերորդը և կրտսերը։ Ընդհանուր առմամբ ընտանիքում եղել է 10 երեխա։ Լեյնոյի հայրը պատկանել է հնագույն Մուստոնենների տոհմին, որն ի սկզբանե եկել է Տուուսնիեմիից և ենթադրաբար տեղափոխվել է Լիպերի 18-րդ դարի սկզբին։ Մոր ծնողները Սորտավալա քաղաքի մոտ գտնվող Տուոկսլախտի կալվածքի սեփականատերերն են եղել, բանակի կապիտան Կարլ Հենրիկ Կյուրենիուսը, որի տոհմում եղել են և եկեղեցու սպասավորներ, և՛ զինվորականներ։ Լեյնոյի մայրական տատիկը՝ Էմիլիա Կատարինա Շվինդտը, թագավորական Ֆոգտի, Կեքսհոլմցի (այժմ՝ Պրիոզերսկ) գնդապետի դուստրն է եղել։

Բազմազավակ ընտանիքի կրտսեր երեխան եղել հատուկ ուշադրության կենտրոնում։ Նրա մանկությունն անցել է միայնակ՝ մեծերի շրջապատում։ Վաղ տարիքից նրա ամենագլխավոր ուղեկիցը եղել է գրքերի աշխարհն ու սեփական երևակայությունները։ Նրա ավագ եղբայր Կազիմիր Լեյնոն այդ ժամանակ արդեն դարձել է հայտնի մշակութային գործիչ։ Թվում էր, թե Կազիմիր Լեյնոյին մեծ ապագա է սպասվում, սակայն այն վերածվել է ողբերգության, մի բան, որին հետագայում բախվել է նաև Էյնոն։

Լեյնոյի կենսակերպի և ստեղծագործությունների վրա ազդել է միայնության և որբության ուժեղ զգացումը, որն առաջացել է նրա ծնողների վաղաժամ մահվան պատճառով։ Նրա հայրը մահացել է 1890 թվականին, երբ Էյնոն 12 տարեկան էր, իսկ մայրը՝ 1895 թվականին, երբ նա ընդունվել է համալսարան։ Մոր մահն այնպիսի հուզական ընկճախտ է առաջացրել, որ ոչ մի սիրային հարաբերություն հետագայում չի բուժել այն։

Դպրոցական տարիներ

Մեկուսացումը եղել է Լեյնոյի ամենաուժեղ կենսանախադրյալներից մեկը։ Անընդհատ մի վայրից մյուսը տեղափոխվելը շարունակվել է նրա ողջ կյանքի ընթացքում՝ սկսած գիշերօթիկ դպրոցների և քաղաքների հաճախակի փոփոխություններից, որտեղ նա սովորել է։ Դպրոցը սկսել է Կայաանիում, այնտեղից տեղափոխվել է Օուլուի ճեմարան, այնուհետև՝ Հյամեենլիննայում գտնվող եղբոր՝ Օսկարի Լոննբոմի մոտ, որտեղ տասնվեց տարեկանում հանձնել է ավարտական ​​քննությունները։ Էյնո Լեյնոն անվիճելի մտավոր առաջնորդ է եղել, անկախ այն հանգամանքից, որ նա իր դասընկերներից տարիքով ամենափոքրն է եղել։ Եղել է դպրոցական «Ստրելա» թերթի խմբագիրը, իսկ բարձր դասարաններում սովորելու տարիներին ֆիններեն է թարգմանել Յոհան Ռունեբերգի ստեղծագործությունները։ Նրա դպրոցական ընկեր Յու. Է. Զիդբեկը երիտասարդ Լեյնոյի սոցիալական դիրքորոշումը բնութագրել է հետևյալ կերպ․

Նա զարմանալի կերպով կարողանում էր շփվել իր ընկերների հետ և իրեն բավականին հարմարավետ էր զգում նույնիսկ նրանց շրջապատում, ովքեր իրականում հոգեպես ամենևին էլ մտերիմ չէին իրեն։

Նույն կարծիքը Լեյնոյի մասին հետագայում արտահայտել են բազմաթիվ մարդիկ, ովքեր հանդիպել են նրան իր ողջ կյանքի ընթացքում։

Երիտասարդություն

«Էյնո Լեյնո», Պեկկա Հալոնենի նկարը (1897)

Լեյնոյի ուսանողական տարիները սկսվել են Հելսինկիի կայսերական Ալեքսանդրովյան համալսարանում, սակայն գրական աշխարհը շատ արագ հրապուրել է երիտասարդին։ Նրա ուսումն ընդհատվել է, և արդեն 1896 թվականին նա հրատարակել է բանաստեղծությունների երկու ժողովածու՝ «Մարտի երգերը» և «Բալլադ Մեծ կաղնու մասին»։ Դրանից հետո մեկը մյուսի հետևից սկսեցին տպագրվել նրա բանաստեղծական ստեղծագործությունները, միաժամանակ նա յուրացրեց ավելի նոր գրական ժանրեր։

1898 թվականին քսանամյա Էյնոն իր եղբոր, բանաստեղծ, քննադատ և թատերական ռեժիսոր Կազիմիր Լեյնոյի հետ, ով մեծ դեր է խաղացել Ֆինլանդիայի գրական կյանքում, հիմնադրել է «Մեր ժամանակը» ամսագիրը։ Այդ ամսագիրը եզակի երևույթ է եղել այն ժամանակվա Ֆինլանդիայի մշակութային կյանքում։ Այն ստեղծված չի եղել ազգային-լեզվական հարցեր քննարկելու համար, չի ունեցել գրական ծրագիր։ Նրա նպատակն է եղել հրապարակել մշակույթի և արվեստի կյանքին վերաբերող տեղեկություններ, վերլուծություններ և մեկնաբանություններ պարունակող նյութեր։ Այդտեղ ներկայացվել են վերջին նորություններն արտերկրից։ Նպատակը բավականին հավակնոտ է եղել, իսկ արդյունքները գտնվել են բարձր մակարդակի վրա։ Սակայն Ֆինլանդիայում դա երբեք չէր կարող երաշխավորել ամսագրի երկարակեցությունը։ Մեկ տարի անց ամսագիրը փակվել է և Լեյնո եղբայրները ստիպված են եղել մարել իրենց պարտքերը։

1899 թվականին Էյնո Լեյնոն սկսել է մշակութային թեմաներով հոդվածներ հրապարակել «Päivälehti» թերթում, իսկ 1904 թվականին դարձել է մշտական ​​թատերական քննադատ դրա հաջորդում՝ «Հելսինգին Սանոմատ» թերթում։ Այդ պաշտոնում նա բարեփոխիչի եռանդով է ստանձնել ցանկացած գործ։ Ֆիննական թատրոնը հայտնվել է կրքերի աննախադեպ փոթորկի կենտրոնում։ Երիտասարդ թատերագետը անողոք է եղել Ֆինլանդիայի թատրոնի հիմնադիր և 1872 թվականից ի վեր նրա տնօրեն Կաարլո Բերգբումի հանդեպ։ Գրախոսությունները երբեմն դիտավորյալ չափից դուրս քննադատական ​​են եղել, բայց ընդհանուր տեսակետը, թե ինչպես պետք է զարգանա ֆիննական թատրոնը, բավականին ճշգրիտ էին։

1904 թվականից Լեյնոն դարձել է «Հելսինգին Սանոմատ»-ի մշտական ​​սյունակագիր, և այդ ժամանակվանից նրա անունը վերջապես մտել է լայն հասարակության գիտակցության մեջ։ Այդ փուլում նշանավորել է Լեյնոյի դեբյուտը որպես մշակութային քննադատ։ Նա արվեստի և գիտության բնագավառներում հեղինակավոր գործիչներին վերաբերվել է առանց հատուկ հարգանքի։ Նրա հարվածների տակ են հայտնվել գրողներ, քաղաքական գործիչներ, գիտական ​​աշխարհի ներկայացուցիչներ։ Լեյնոյի նկատմամբ չեզոք լինելը գնալով ավելի դժվար է դարձել։ Գտնվել են մարդիկ, ովքեր նրան թշնամի ու մրցակից են համարել։ Լեյնոն դարձել է բարձր մակարդակի հասարակական գործիչ։

Helkavirsiä հավաքածուի էջ, ձևավորումը՝ K. Carlstedt-ի

Իր ստեղծագործական վաղ շրջանի ընթացքում Լեյնոն ոգեշնչվել է ֆիննական առասպելական պոեզիայից և, առաջին հերթին, «Կալեվալա»-ից։ Այդ առումով նա կապված է եղել իր ժամանակի գեղարվեստական ​​շարժման հետ և դարձել է գրականության մեջ ազգային նեոռոմանտիզմի խոշորագուն հիմնադիրը։ ժամանակակից առասպելներ ստեղծելու նրա ստեղծագործական երևակայության փայլուն օրինակ է դարձել 1903 թվականին հրատարակված Helkavirsiä ժողովածուն (տարբեր թարգմանություններով՝ Երրորդության օրվա երգեր /Համբարձման երգեր/ Ավագ հինգշաբթիի սաղմոսներ)։ Դրանով հեղինակը հասել է ֆիննական ժողովրդական արվեստի և եվրոպական գրական նորարարությունների նոր, ապշեցուցիչ սինթեզին։ Helkavirsiä-ում ժամանակակից մարդու զգացմունքները, ապրումներն ու ինտելեկտուալ որոնումները համակցված էին խորը և հավերժական առասպելական գիտակցության հետ։ Այդ բանաստեղծություններում ընթերցողին հատկապես ապշեցրել են նոր պատկերացումները, որոնք ոչ թե բացատրություն էին ներառում, այլ շոշափում էին մարդկային հոգեկանի ամենախոցելի, զգայուն ու վտանգավոր շերտերը։ Այդ նորույթն այնքան ապշեցուցիչ էր, որ կուրացրել է քննադատների մեծ մասին։ Միայն մի քանիսն անմիջապես հասկացել են այդ ժողովածուի նշանակությունը։

Helkavirsiä ժողովածուն շատ առումներով համարվում է Լեյնոյի ստեղծագործությունների յուրահատուկ բանալին։ Ազատության համար պայքարն ու ճշմարտությունը որոնելու խնդիրը թափանցում են յուրաքանչյուր բանաստեղծության մեջ։ Մարդը նորից ու նորից կանգնում է կյանքի հիմնական հարցերի առաջ։ Ինչպե՞ս էր նա վերաբերվում մահվանը, սիրուն, այլ մարդկանց։ Որքա՞ն հեռու կարող է գնալ մարդ ինքնարտահայտվելու գործընթացում՝ չոտնահարելով ուրիշների շահերը։

Առաջին ամուսնություն և ստեղծագործական վերելք

Helkavirsiä-ն դարձել է Լեյնոյի կյանքում «բուրժուական» ժամանակաշրջանի սկիզբը՝ ամենաբուռնը և միևնույն ժամանակ ամենակարճը։ 1902 թվականին Լեյնոն սիրահարվել է իր տանտիրուհու դստերը՝ Ֆրեյա Շուլցին, որը թարգմանիչ էր և առևտրային գործավար, էկզոտիկ գեղեցկությամբ և հախուռն խառնվածքով կին։ Այդ սերը նրա համար ստեղծագործական հզոր խթան է դարձել։ 1905 թվականը աշխույժ կյանքի և ստեղծագործական հաջողությունների ժամանակաշրջան է դարձել։ Լեյնոն թողարկել է «Ձմեռային գիշեր» բանաստեղծությունների ժողովածուն, որը նրան բերել է նոր հաղթանակ և ցուցադրել նրա նորացման անսպառ հնարավորությունները։ Լեյնոն այդ ժողովածուն նվիրել է Ֆրեյային, ում հետ նա ամուսնացել է 1905 թվականի սեպտեմբերի 10-ին։ Նա իր առաջին ծովափին գտնվող մեծ տունը կահավորել է բուրժուական ոճով, իսկ հաջորդ տարվա դեկտեմբերին ընտանիքում ծնվել է դուստրը՝ Էյա Հելկան, ով եղել է Լեյնոյի միակ երեխան։

Ամուսնությունից հետո լույս է տեսել «Ձմեռային գիշեր» ժողովածուն և նույն թվականին, Լեյնոն գրել է «Մի օր Հելսինկիում» արձակ ստեղծագործությունը, «Վյայնյամյոյնենի խնամախոսությունը», «Պենտտի Պյակկյոնեն», «Սատանայի սուրը», «Լիդիայի թագավորը» և «Մեյրամ» պիեսները։ Բացի այդ, նա մամուլում հրապարակել է 110 հոդված «Տեեմու» կեղծանունով։ Այդ ժամանակվա քաղաքական ծանր իրավիճակը հարուստ նյութ է տվել այդ ժանրի ստեղծագործության համար։ 1905 թվականի աշնանը Ռուսաստանում հեղափոխական ակտիվությունը հանգեցրել է համընդհանուր գործադուլի։ 1905 թվականի հոդվածների մեծ մասն այս կամ այն ​​կերպ վերաբերել են քաղաքական պայքարին։ Դրանց օբյեկտները հիմնականում ռուսական դեսպոտիզմն էր և «Սուոմետար» թերթի կողմնակիցների՝ հին ֆինների հաշտարար քաղաքականությունը։ Լեյնոն ակնհայտ երիտասարդ ֆինն էր և պասիվ դիմադրության կողմնակից։ Կայունացած կյանքը բանաստեղծին դրդել է դիմել արձակի։ 1906 թվականին սկսել է հրատարակվել եռագրություն՝ նվիրված կենտրոնական իշխանության ռուսացման ձեռնարկումների ժամանակաշրջանին և առնչվել է «Տեեմու» կեղծանունով հրատարակված հոդվածների խնդիրներին՝ «Տուոմաս Վիտիկա» (1906), «Յանա Ռյոնտյու» (1907) և «Օլլի Սուուրպյայա» (1908)։ Եռագրությանը հաջորդել են երեք պիեսներ՝ «Լալլի» (1907), «Մաունու Տավաստ» (1908) և «Եպիսկոպոս Թուոմաս» (1909)։ Ստեղծագործական այդ բեղմնավոր շրջանը պսակվել է «Ցրտահարություն» (1908) բանաստեղծությունների ժողովածուով, «Հողմաշունչ կանտելե» ընտիր բանաստեղծությունների ֆիններեն թարգմանությամբ, ինչպես նաև Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթեի «Իֆիգենիան Տավրիդայում» պիեսի թարգմանությամբ։

Ընտանեկան անվրդով կյանքը երկար չի տևել։ Լեյնոն չի կարողացել ընտելանալ բուրժուական ապրելակերպին, և արդեն 1908 թվականի գարնանը ամուսինները բաժանվել են։ Դրանից հետո Լեյնոն երբեք չի կարողացել ստեղծել մշտական ​​հարաբերություններ և կայուն տուն։ Նրա ողջ կյանքին բնորոշ էր այն, որ նա անընդհատ «մեկնում էր»՝ իր հետ տանելով միայն ամենաանհրաժեշտ իրերը։ 1908 թվականի հուլիսի 1-ին իր ընկերոջը՝ Օտտո Մանինենին ուղղված նամակում նա գրել է․ «Ես թողեցի ամեն ինչ, բացի իմ գրադարանից և թղթերից, և մեկնեցի՝ ձեռքիս մեկ ճամպրուկ»։

Դստերը լքելու վիշտն ու մեղքը մշտապես հետապնդել են Լեյնոյին ողջ կյանքի ընթացքում։ Նա ամեն կերպ փորձել է հոգ տանել դստեր մասին, քանի որ նախկին կինը չի ցանկացել լրջորեն զբաղվել երեխայով։ Հանդիպումները, սակայն, հազվադեպ են եղել, իսկ ֆինանսական աջակցությունը՝ անբավարար։

Լեյնոյի եղբայրներից ու քույրերից շատերը տառապել են մտավոր թուլությամբ։ Ինքը՝ Լեյնոն, նույնպես երբեմն զգացել է իր հոգեկան կառուցվածքի յուրահատկությունը որպես ծանր բեռ։ Շփվող զրուցակցի հետ նրա մեջ ապրում էր մի բանաստեղծ, ով զգում էր իր տարբերությունը ուրիշներից, ով հայտնվում էր մարդկանց վախի, երբեմն նույնիսկ նրանց հանդեպ արհամարհանքի անդունդում։ Նա դստեր ճակատագիրը կապում էր ընտանիքի ծանր ժառանգականության հետ և վախենում էր, որ նա շատ շուտ կմահանա։ Բայց Էյա Հելկա Լեյնոն մահացել է 1987 թվականին, 82 տարեկանում՝ ժառանգներ չթողնելով։

Հասունություն

Էյնո Լեյնոն ֆիննական փոստային նամականիշի վրա, 1978

Ընտանիքի փլուզումն ակնհայտորեն պայմանավորված էր նրանով, որ Լեյնոն, նույնիսկ ամուսնալուծությունից առաջ, հանդիպում էր բանաստեղծուհի Լ. Օներվային, որի հետ հարաբերությունները շարունակվեցին մինչև Լեյնոյի մահը։ Հանդիպումները սկզբում շատ բուռն ու կրքոտ էին որոշ չափով երկուսին էլ ուժասպառ էին անում, սակայն ժամանակի ընթացքում դրանք հանդարտվեցին՝ աստիճանաբար վերածվելով ընկերության։

Օներվան և Լեյնոն շուրջ մեկ տարի (1908-1909) հանդիպում էին Հռոմում, ինչը բուռն սկանդալ առաջացրեց, քանի որ նրանք չէին թաքցնում իրենց հարաբերությունները, թեև երկուսն էլ դեռ ամուսնացած էին։ Այնուամենայնիվ, այդ կիրքը երբեք չվերածվեց ամուսնության։ Նրանք երկուսն էլ չափազանց անհանգիստ էին և պատրաստ չէին պատասխանատվություն կրել միմյանց համար։ Երկու արտասովոր մարդկանց միավորումն անհնարին էր։ Երկուսն էլ ձգտում էին բացարձակ երկրպագության և անհուն սիրո, որը նրանք կարող էին միայն ժամանակ առ ժամանակ մատուցել միմյանց։ Երկուսն էլ ավելի ուշ ամուսնացան 1913 թվականին՝ Լեյնոն ամուսնացավ դիրիժոր Ռոբերտ Կայանուսի դստեր՝ տավղահար Այնո Կայանուսի հետ, իսկ Լ. Օներվան ամուսնացավ երիտասարդ կոմպոզիտոր Լեևի Մադետոյայի հետ։ Օներվայի ամուսնությունը տևեց մինչև Մադետոյայի մահը։

1908 թվականին մեկնելով Եվրոպա՝ Լեյնոն պատրաստվում էր ընդմիշտ լքել հայրենի Ֆինլանդիան։ Սակայն տարագրությունը տևեց մինչև հաջորդ տարվա գարուն, երբ նա զբաղեցրեց իր նշանավոր տեղը Ֆինլանդիայի մշակութային կյանքում։ Թերթի էջերը լցված էին նրա տպավորիչ հոդվածներով և բանաստեղծություններով, նախկին ընկերները, այժմ գրական մրցակիցները, ծաղրանկարային ոճով ներկայացվել էին «Երկրի աղը» պիեսում (1911), որտեղ դժվար չէր ճանաչել «Սուոմետար» գրողներ Մաիլա Տալվիոյի և Վ. Ա. Կոսկեննիեմիի կողմնակիցներին։ Հայտնվեց նաև ժամանակակից կապիտալիստական ​​աշխարհի մասին չորս վեպերից բաղկացած նոր շարքը, որը խզում առաջացրեց արվեստի և հոգևոր արժեքների միջև՝ «Աշխատանքի ստրուկը», «Փողի ստրուկը», «Կանանց ստրուկը» և «Երջանկության ստրուկը» (1911-1913)։

Թվում էր, թե ոչինչ չի կարող կանգնեցնել Լեյնոյին։ Իր ֆինանսական դրությունը կայունացնելու համար 1912 թվականին նա ձեռնարկեց շրջագայություն երկրով մեկ։ Նրա ելույթները հաջողություն ունեցան, բայց նրան գումար չբերեցին։ Ավելի պակաս հաջողակ էր «Հելկա» թատրոնի ստեղծման նրա հավակնոտ գաղափարը (1912)։ Հասարակությունը պատրաստ չէր նրա «Կալեվալա»ի բեմական տարբերակին, և միայն մի քանի ներկայացումներ տեղի ունեցան Սեուրասաարի կղզու բացօթյա բեմում։ Գրական շրջագայություններն ավարտվեցին 1915 թվականին, երբ ընդհատվեց դերասան Աարնե Օրջացալոյի հետ համատեղ ձեռնարկված ճամփորդությունը։ Ինչպես գրել է Լ. Օներվան, «Լեյնոն վերադառնում է Հելսինկի երրորդ կարգով, մելամաղձոտ, դատարկ դրամապանակով և դատարկ ճամպրուկով, քանի որ այդ ճանապարհորդության ընթացքում կորցրել էր բազմաթիվ նոր ֆրակներ, ժիլետներ, վերնաշապիկներ և այլն»։

«Կիրակի» ամսագիր

Լեյնոն սկսեց ավելի ու ավելի հաճախ այցելել ժամանցի վայրեր։ Ստեղծագործական աշխատանքն ավելի ու ավելի էր պահանջում խրախուսում։ Նա անփութորեն վատնում էր իր ուժը․ աշխատում էր Դանթեի «Աստվածային կատակերգության» ֆիններեն թարգմանության վրա։ Բացի այդ, նա կրկին զբաղվում էր լրագրությամբ։ 1915 թվականի վերջին Լեյնոն հիմնեց «Կիրակի» ամսագիրը, որի գլխավոր խմբագիրը մնաց մինչև ամսագրի փակումը 1918 թվականը։ Ամսագիրը ընդհանուր հումանիստական ​​ուղղվածություն ուներ, և նրա կողմնակիցների թվում կային շատ տարբեր քաղաքական, կրոնական և փիլիսոփայական հայացքների տեր մարդիկ։ Նրանց թվում էին աստվածիմացության ներկայացուցիչներ, ովքեր հետագայում սիրում էին Լեյնոյին անվանել իրենց գաղափարների արտահայտիչ։

«Սուննունտայ»-ի խմբագրությունը Լեյնոյի համար տուն դարձավ։ Նրա ստեղծագործությունները մեծ արագությամբ սկսեցին հայտնվել ամսագրում։ Նա ավարտեց Helkavirsiä (1916) ժողովածուի երկրորդ մասը և գրեց «Ի դեմս ամենակարողության» (1917) արձակ փիլիսոփայական և գեղագիտական ​​ստեղծագործությունը։ Բացի այդ, նա գրում է մի քանի պատմվածքներ կենդանիների մասին՝ «Արջը» (1914), «Մուստի» (1916), «Պերկեսը և ոսկե ձկնիկները» (1918)։

Սիրավեպ Այնո Կալլասի հետ

Ինչպես նախկինում, Լեյնոյի բուռն արդյունավետությունը ուղեկցվում էր մեծ կրքով։ Էստոնացի դիվանագետի կնոջ՝ գրող Այնո Կալլասի հանդեպ նրա սերը մյուսների պես հուսահատ էր և նույնիսկ ավելի սկանդալային, քան Օներվայի հետ հարաբերությունները։ Այդ հարաբերությունները տևեցին 1916-1919 թվականները։ Նրա գրական հուշարձաններից դարձան Լեյնոյի «Հերցոգ Յոհանի և Կատարինա Յագելոնիկի երգերը» (1918) բանաստեղծությունների ժողովածուն, Կալլասի օրագրային գրառումները, ինչպես նաև Լեյնոյի պահպանված նամակները Այնո Կալլասին։ Լեյնոն կարող էր տրվել իր կրքին, բայց նա նորից սիրահարվեց, բայց ոչ այդ կնոջը։

Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակաշրջան

Նույնիսկ ավելի շատ, քան Այնո Կալլասի հանդեպ նրա սերը, Լեյնոյի կյանքի վրա ազդել է քաղաքացիական պատերազմը։ Որպես երիտասարդ ֆին լրագրող՝ Լեյնոն երկար տարիներ ոգեշնչում էր ֆիններին անկախ քաղաքականությամբ զբաղվելու համար, ուստի անկախությունից հետո սկսված քաղաքացիական պատերազմը նրան հարված հասցրեց, որից նա երբեք չկարողացավ վերականգնվել։ Պատերազմի ժամանակ Լեյնոն գտնվում էր Կարմիր բանակայինների կողմից օկուպացված Հելսինկիում և տենդագին փորձում էր հասկանալ իրադարձությունների ընթացքը՝ կարդալով թերթեր տարբեր լեզուներով և հարցազրույցներ վերցնելով քաղաքում ապրող ռուսներից։ Իրավիճակը բարդանում էր նրանով, որ Լեյնոն միաժամանակ հասկանում էր և չէր հասկանում երկու պատերազմող կողմերին։ Ի վերջո, նա սկսեց տեսնել «սպիտակներին» որպես եվրոպական մշակույթի պաշտպաններ։ Պատերազմից հետո Լեյնոյի ստեղծագործության մեջ հայտնվեցին տարբեր ներբողական բանաստեղծություններ, նախկին քննադատ դիտորդն այժմ հարգանքի տուրք էր մատուցում և՛ «աջերին», և՛ «ձախերին»։

1921 թվականին Լեյնոն նորից ամուսնացավ, այս անգամ Հաննա Լայտինենի հետ։ Սակայն այդ միությունն ի սկզբանե դատապարտված էր ձախողման, քանի որ իրենից ներկայացնում էր միայն երկու հուսահատ մարդկանց երազանք հնարավոր միասնության մասին և այն երկար չտևեց։

Վերջին տարիներ

Կյանքը գնալով դժվարանում էր թե՛ բարոյապես, թե՛ ֆիզիկապես։ Նա շատ ժամանակ էր անցկացնում հիվանդանոցներում, բայց այն ժամանակահատվածներում, երբ նրա առողջությունը լավանում էր, նրա ծանոթները տեսնում էին հին Լեյնոյին՝ գաղափարներով լեցուն։ Նրա այդ շրջանի պոեզիայում նկատվում է վերադարձ հին թեմաներին։ «Իմ կյանքի պատկերազարդ գիրքը» (1925), որը նախատեսված էր որպես հուշագրության առաջին մաս, դարձավ նրա վերջին խոշոր գրական ստեղծագործությունը։

Էյնո Լեյնոն մահացել է Տուուսուլայում («Nuppulinna» շրջանի «Riitahuhta» տանը) 1926 թվականի հունվարի 10-ին։ Ու թեև նա ապրել է ընդամենը 47 տարի, սակայն նրա կյանքը կարելի է լիակատար համարել։ Լեյնոն իր առաջին բանաստեղծությունը տպագրել է «Հյամեեն Սանոմատ» թերթում տասներկու տարեկանում, և նրա ստեղծագործական շրջանը տևել է 35 տարի։ Այդ ընթացքում նա հրատարակել է ավելի քան 80 օրիգինալ ստեղծագործություն, մեծ թվով քննադատական ​​հոդվածներ, ակնարկներ և թերթերի հրապարակումներ։ Դրան կարելի է ավելացնել մի հսկայական թարգմանչական աշխատանք։ Լեյնոյի մտերիմ ընկեր Բերտել Գրիպենբերգը ֆիննական գրականության ամենանշանավոր բանաստեղծին նկարագրել է այսպես՝

Էյնո Լեյնոն, թերևս, միակ ֆինն հեղինակն էր, որին իսկապես կարելի է հանճար անվանել, եթե այդ բառով նկատի ունենանք ոգու հարստությունը, որը մշտապես պատում էր նրան, մտքի անդադար թռիչքը, նրա բազմակողմանիությունը, ինքն իր վրա առանց ջանք գործադրելու ստեղծագործելու կարողությունը, կամ այլ կերպ ասած՝ գործունեության ծարավը։

Մաքսիմ Գորկին Լեյնոյին որպես օրինակ է բերել, թե ինչպես կարող է նույնիսկ փոքր ազգը մեծ բանաստեղծ տալ։

Լեյնոյին հուղարկավորել են պետական միջոցներով։ Նրա հրատարակիչը սկսել է հրատարակել տասնվեց հատորանոց «Ընտիր երկեր»-ը։ Լ. Օներվան գրել է նրա կենսագրությունը և շուտով ծագել է հուշարձան ստեղծելու գաղափարը։

Հիշատակ

• Պալտանիեմիում է գտնվում Էյնո Լեյնոյի տուն-թանգարանը, որի նախատիպը բանաստեղծի տունն էր Կայաանիում։ Այնտեղ են թաղված նաև նրա ծնողներն ու երեք քույրերը,
• Հուշարձան Հելսինկիում, քանդակագործ՝ Լաուրի Լեպենեն,
• Հուշարձան Պալտամոյում, որտեղ ծնվել է Լեյնոն,
• Լեյնոյի դիմանկարը ստեղծվել է Իլյա Ռեպինի կողմից «Ֆինն հայտնիներ» կտավում (այժմ նկարը պահվում է «Ատենեում» թանգարանում, դիմանկարի էտյուդը՝ «Պենատի» թանգարանում),
• 1956 թվականից Ֆինլանդիայում շնորհվում է Էյնո Լեյնոյի գրական մրցանակը, հիմնականում բանաստեղծներին,
• 2016 թվականին Ֆինլանդիայում՝ գրողի մահվան իննսունամյակի կապակցությամբ, թողարկվել է 2 եվրո անվանական արժեքով հուշադրամ՝ 1 միլիոն օրինակ։

Ստեղծագործություններ

Բանաստեղծական ժողովածուներ

• Maaliskuun lauluja (հրատ․ Otava, 1896)
• Tarina suuresta tammesta y.m. runoja (WSOY, 1896)
• Yökehrääjä (հրատ․ Otava, 1897)
• Sata ja yksi laulua (հրատ․ Otava, 1898)
• Tuonelan joutsen (näytelmäruno, հրատ․ Otava, 1898)
• Ajan aalloilta (հրատ․ WSOY, 1899)
• Hiihtäjän virsiä (հրատ․ Otava, 1900)
• Kivesjärviläiset (kertova runoelma, հրատ․ Otava, 1901)
• Pyhä kevät (հրատ․ Otava, 1901)
• Kangastuksia (հրատ․ Otava, 1902)
• Helkavirsiä Արխիվացված 2022-12-20 Wayback Machine / Երրորդության օրվա երգեր / «Վոզնեսենսկի երգեր» (Otava, 1903)
• Simo Hurtta. Runoja isonvihan ajoilta (հրատ․ Otava, 1904)
• Talvi-yö (հրատ․ Otava, 1905)
• Turjan loihtu (näytelmäruno, Emil Vainio, 1907)
• Halla (հրատ․ Otava, 1908)
• Tähtitarha (Kirja, 1912)
• Painuva päivä (Kirja, 1914)
• Elämän koreus (Kirja, 1915)
• Helkavirsiä. Toinen sarja. (Otava, 1916)
• Karjalan kuningas (runonäytelmä, Kirja, 1917)
• Leirivalkeat (Kirja, 1917)
• Vapauden kirja (runovalikoima, Kirja, 1918)
• Bellerophon (runotarina, Ahjo, 1919)
• Juhana Herttuan ja Catharina Jagellonican lauluja. Nil nisi mors. (Ahjo, 1919)
• Lemmen lauluja (runovalikoima, Kirja, 1919)
• Simo Hurtta. Runoja isonvihan ajoilta, toinen sarja (Otava, 1919)
• Ajatar. Tietovirsiä (Otava, 1920)
• Kodin kukka ja uhrikuusi (runotarina, Ahjo, 1920)
• Syreenien kukkiessa (Minerva, 1920)
• Vanha pappi (kertomaruno, Otava, 1921)
• Pajarin poika. Karjalaisia kansantaruja. (Otava, 1922)
• Puolan paanit. Karjalaisia kansantaruja. (Otava, 1922)
• Helkavirsiä 1-2 (yhteislaitos, Otava, 1924)
• Shemeikan murhe. Uusia runoja. (Gummerus, 1924)

Արձակ

• Kaunosielu (Otava, 1904)
• Päivä Helsingissä. Pilakuva. (Otava, 1905)
• Seikkailijatar. Venäläinen kertomus. (Karisto, 1913)
• Mesikämmen. Joulutarina vanhoille ja nuorille (Kirja, 1914)
• Pankkiherroja. Kuvaus nykyaikaisesta suomalaisesta liike-elämästä (Kirja, 1914)
• Musti. Eläintarina (Karisto, 1916)
• Alla kasvon kaikkivallan. Mystillinen trilogia. (Karisto, 1917)
• Ahven ja kultakalat. Tarina syvyyksistä. (Ahjo, 1918)
• Helsingin valloitus. Muistelmia ja vaikutelmia (Minerva, 1918)
• Vöyrin sotakoulu. Haastatteluja ja historiikkia (Minerva, 1918)
• Elina. Murroskauden kertomus (Minerva, 1919) (2. painos nimellä Punainen sankari)

Վեպեր

• Tuomas Vitikka (Otava, 1906)
• Jaana Rönty (Otava, 1907)
• Olli Suurpää (Otava, 1908)
• Työn orja (Yrjö Weilin, 1911)
• Rahan orja (Yrjö Weilin, 1912)
• Naisen orja (Kirja, 1913)
• Onnen orja (Kirja, 1913)
• Paavo Kontio. Lakitieteen tohtori (Kirja, 1915)
• Kolme lähti, kaksi palasi. Tarina kieltolain Suomesta (Minerva, 1926)

Պատմվածքներ

• Päiväperhoja. Pieniä tarinoita (Eero Erkko, 1903)
• Nuori nainen. Neljä kertomusta (Yrjö Weilin, 1910)

Պիեսներ

• Johan Wilhelm (Wesanderin kirjakauppa, 1900)
• Sota valosta (Otava, 1900)
• Naamioita (näytelmiä, Otava, 1905)
• Naamioita, toinen sarja (näytelmiä, Otava, 1907)
• Naamioita, kolmas sarja (näytelmiä, Vihtori Kosonen, 1908)
• Naamioita, neljäs sarja (näytelmiä, Vihtori Kosonen, 1909)
• Naamioita, viides sarja (näytelmiä, Vihtori Kosonen, 1909)
• Kalevala näyttämöllä (näytelmiä, Yrjö Weilin, 1911)
• Naamioita, kuudes sarja (näytelmiä, Yrjö Weilin, 1911)

Ֆիլմի սցենարներ

• Kesä (Ամառ), 1915 (ռեժիսոր՝ Կաառլո Հալմե (Kaarlo Halme))

Այլ աշխատություններ և հոդվածներ

• Suomalainen näyttämötaide 19 2/4 02 (tutkielma, Eero Erkko, 1902)
• Suomalaisia kirjailijoita. Pikakuvia (Otava, 1909)
• Suomalaisen kirjallisuuden historia (Yrjö Weilin, 1910)
• Elämäni kuvakirja. Erään aikansa lapsen muistoja, mielialoja ja mietelmiä. (muistelmateos, Otava, 1925)

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էյնո Լեյնո» հոդվածին։