Jump to content

Պեդոֆիլիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պեդոֆիլիա
Տեսակսեռական նախապատվություն, հոգեկան հիվանդություն, հիվանդության կարգ և chronophilia?
Բժշկական մասնագիտությունհոգեբուժություն և հոգեբանություն
Բուժումtreatment of paedophilia?
 Pedophilia Վիքիպահեստում

Պեդոֆիլիա (կամ մանկապղծություն), հոգեկան խանգարում, որի դեպքում չափահաս կամ ավելի մեծ տարիքի դեռահասը առաջնային կամ բացարձակ սեռական գրավչություն է զգում նախադեռահաս երեխաների հանդեպ[1]։ Թեև աղջիկների մոտ սեռական հասունացումը սկսում է 10 կամ 11 տարեկանում, իսկ տղաների՝ 11 կամ 12[2], մանկապղծության հոգեբուժական ախտորոշիչ չափանիշները երկարացնում են նախասեռահուն տարիքային սահմանը մինչև 13 տարեկան[3]։ Այս խանգարում ունեցող մարդկանց անվանում են մանկապիղծ (կամ պեդոֆիլ):

Պեդոֆիլիան պարաֆիլիայի տեսակ է։ Պաշտոնական ախտորոշիչ կոդավորման համակարգերի վերջին տարբերակներում, ինչպիսիք են DSM-5-ը և ՀՄԴ 11-ը, «պեդոֆիլիան» տարբերվում է «մանկապղծական խանգարումից»: Մանկապղծական խանգարումը սահմանվում է որպես մանկապիղծ գրգռման օրինաչափություն, որն ուղեկցվում է կամ սուբյեկտիվ դիսթրեսով, միջանձնային դժվարություններով կամ գործողություններով՝ ի պատասխան գրգռման: Համաձայն DSM-5-ի, մանկապիղծ խանգարում ախտորոշվելու համար անձը պետք է լինի առնվազն 16 տարեկան և առնվազն հինգ տարով մեծ, քան այն երեխան կամ սեռական հասունության դեռահասը, որ նրան գրավում է: ՀՄԴ-11-ը նույնպես բացառում է սեռական վարքագիծը հետպուբերտատ տարիքի երեխաների հանդեպ: Ըստ DSM-ի, հակումը պետք է տևի 6 ամիս կամ ավելի, մինչդեռ ՀՄԴ-ում այդ չափանիշը բացակայում է: ՀՄԴ-ի չափանիշներում չի նշվում նաև ժամանակագրական տարիքը[4]։

Հանրաճանաչ օգտագործման մեջ «պեդոֆիլիա» տերմինը հաճախ կիրառվում է երեխաների նկատմամբ ցանկացած սեռական հետաքրքրության, բռնության գործողությունների դեպքում, ներառյալ սեռական հետաքրքրությունը անչափահասների նկատմամբ, որոնք օրինական համաձայնության կամ չափահասության տարիքում չեն, անկախ նրանց ֆիզիկական և հոգեկան զարգացման մակարդակից[1][5]։ Այս կիրառումը խառնում է նախասեռահաս երեխաների նկատմամբ սեռական գրավչությունը սեռական բռնության ակտի հետ, ինչպես նաև տարբերություն չի դնում նախասեռահասուն, դեռահասային և անչափահասների հանդեպ գրավչության միջև[6]։ Այս օգտագործումից պետք է խուսափել, քանի որ, թեև երեխաների սեռական բռնություն գործադրողներից որոշները պեդոֆիլներ են[5][7], սակայն պեդոֆիլ չեն նրանք, որոնք առաջնային կամ բացարձակ սեռական հետաքրքրություն չունեն նախասեռահաս երեխաների նկատմամբ[6][8][9], բացի այդ՝ շատ պեդոֆիլներ չեն բռնաբարում երեխաների[10]։

Պեդոֆիլիան առաջին անգամ պաշտոնապես ճանաչվել և անվանվել է 19-րդ դարի վերջին։ Այս ոլորտում զգալի հետազոտություններ են իրականացվել 1980-ականներից սկսած: Թեև պեդոֆիլիան հիմնականում հանդիպում է տղամարդկանց մոտ, կան նաև կանայք, որ տառապում են այդ խանգարումով[11], և հետազոտողները կարծում են, որ առկա տվյալները թերագնահատում են կին պեդոֆիլների իրական թիվը[12]։ Պեդոֆիլիայի դեղորայքային բուժում մշակված չէ, սակայն կան բուժման տարբերակներ, որոնք կարող են նվազեցնել երեխաների սեռական բռնության դեպքերը[5] Պեդոֆիլիայի առաջացման ստույգ պատճառները վերջնականապես չեն բացահայտվել։ Երեխաների սեռական բռնություն իրականցրած հանցագործների որոշ ուսումնասիրություններ այն կապում են տարբեր նյարդաբանական շեղումների և հոգեբանական պաթոլոգիաների հետ[13]։

Պատճառագիտություն և սահմանումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեռականության սոցիոպաթիայի տասներորդ հրատարակության տիտղոսաթերթ (1899, թարգմանություն)

Պեդոֆիլիա բառն առաջացել է հունարեն παῖς, παιδός (paîs, paidós), «երեխա» և φιλία (philía), «ընկերական սեր» կամ «ընկերություն» բառերից[14]։ «Պեդոֆիլիա» տերմինը (գերմ. paedophilie) սկսեց կիրառվել 1830-ական թվականներին Հին Հունաստանի պեդերաստիան հետազոտողների շրջանում։ Կրիմինալիստիկայում այն սկսեց կիրառվել 1890-ականներից հետո, երբ Ռիչարդ ֆոն Կրաֆտ-Էբինգը 1896 թվականին մտցրեց «պեդոֆիլիա-էրոտիկա» տերմինը «Սեռականության սոցիոպաթիա» հրատարակության մեջ։ Կրաֆտ-Էբինգը առաջին հետազոտողն էր, որը օգտագործեց «պեդոֆիլիա» տերմինը՝ նկատի ունենալով սեռական գրավչությունը երեխաների նկատմամբ, որոնք դեռ չեն հասել սեռական հասունացմանը՝ բացառելով սեռական հասունացման հասած անչափահասներին մանկապղծման տարիքային միջակայքից: 1985 թվականին անգլերեն pedophily բառը օգտագործվել է որպես գերմաներեն pädophilie բառի թարգմանություն[15]։

Պեդոֆիլիա տերմինը գրեթե չէր օգտագործվում մինչև 1945 թվականը, բայց 1950 թվականից հետո սկսեց հայտնվել բժշկական փաստաթղթերում: 1950-ականներից սկսած և 1980-ականների ամբողջ ընթացքում «պեդոֆիլիա» տերմինը սկսեց ավելի ու ավելի հաճախ օգտագործվել հանրաճանաչ լրատվամիջոցների կողմից[15]։

Ինֆանտոֆիլիան (կամ նեպիոֆիլիան), մանկապղծության ենթատեսակ է. այն սեռական նախապատվությունն է 5 տարեկանից ցածր երեխաների (հատկապես նորածինների և փոքր երեխաների) հանդեպ[16][7]։ Այն երբեմն կոչվում է նեպիոֆիլիա (հունարեն νήπιος (népios) նշանակում է «մանուկ» կամ «երեխա»), որն իր հերթին գալիս է ne- և epos բառերի համակցությունից, բառացի նշանակում է «չխոսող», թեև այս տերմինը հազվադեպ է օգտագործվում գիտական ​​գրականության մեջ[17][18]։ Հեբեֆիլիան վերաբերում է այն անհատներին, որոնք ունեն առաջնային կամ բացառիկ սեռական հետաքրքրություն 11-14 տարեկանների հանդեպ[19]։ DSM-5-ը չի ներառում հեբեֆիլիան որպես առանձին ախտորոշում: Թեև տվյալները ցույց են տալիս, որ հեբեֆիլիան գոյություն ունի պեդոֆիլիայից անկախ, ՀՄԴ-10-ը ներառում է վաղ սեռական հասունացումը (հեբեֆիլիայի մի ասպեկտը) պեդոֆիլիայի սահմանման մեջ՝ ընդգրկելով ֆիզիկական զարգացումը, որը համընկնում է երկու տեսակների միջև[20]։ Բացի հեբեֆիլիայից, որոշ բժիշկներ առաջարկել են այլ կատեգորիաներ, որոնք որոշակիորեն կամ ամբողջովին տարբերվում են պեդոֆիլիայից․ դրանք ներառում են պեդոհեբոֆիլիան (պեդոֆիլիայի և հեբեֆիլիայի համակցություն) և էֆեբոֆիլիան (թեև էֆեբոֆիլիան պաթոլոգիական չի համարվում)[21][22]։

Նշաններ և ախտանիշներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զարգացում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պեդոֆիլիան առաջանում է սեռական հասունացումից առաջ կամ ընթացքում և ժամանակի ընթացքում կայուն պահպանվում է[23]։ Այն անկախ է, այն ոչ թե անհատի ընտրությունը[5]։ Այս պատճառներով պեդոֆիլիան նկարագրվում է որպես սեռական նախընտրության խանգարում, որը բացառիկորեն նման է հետերոսեքսուալ կամ միասեռական կողմնորոշմանը[23]։ Այս դիտարկումները, սակայն, չեն ազատում պեդոֆիլիան որպես հոգեկան խանգարում դիտարկելուց, քանի որ մանկապիղծ արարքները վնաս են պատճառում, իսկ հոգեկան առողջության մասնագետները երբեմն կարող են օգնել պեդոֆիլներին զերծ մնալ երեխաներին վնասելուց[24]։

Ի պատասխան այն սխալ մեկնաբանության, որ Ամերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիան պեդոֆիլիան համարում է սեռական կողմնորոշում DSM-5-ում մեկնաբանության պատճառով, որը տարբերակում է պարաֆիլիան «պարաֆիլիկ խանգարումից»՝ հետագայում ձևավորելով տարբերակումը «պեդոֆիլիայի» և «մանկապիղծ խանգարման», ասոցիացիան հայտարարել է. «Սեռական կողմնորոշումը մանկապիղծ խանգարման ախտորոշիչ չափանիշներում օգտագործվող տերմին չէ, և դրա օգտագործումը DSM-5-ում սխալ է և պետք է կարդացվի որպես «սեռական հետաքրքրություն»: Նրանք ավելացրել են. «Փաստորեն, ԱՀԱ-ն մանկապղծությունը համարում է պարաֆիլիա, այլ ոչ թե սեռական կողմնորոշում: Սխալը կուղղվի DSM-5-ի էլեկտրոնային տարբերակում և ձեռնարկի հաջորդ հրատարակության մեջ»: Նրանք հայտարարել են նաև, որ վճռականորեն աջակցում են երեխաներին և դեռահասներին սեռական բռնության և շահագործման ենթարկողների նկատմամբ քրեական հետապնդմանն ուղղված ջանքերին, և «աջակցում են պեդոֆիլիայով տառապող մարդկանց բուժումը զարգացնելու շարունակական ջանքերին՝ կանխելու հետագա բռնության ակտերը»[25]։

Համակցվածություն և անհատականության առանձնահատկություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երեխաների սեռական հանցագործների մոտ պեդոֆիլիայի ուսումնասիրություններում հաճախ նշվում է, որ այն ուղեկցվում է այլ հոգեբանական պաթոլոգիաներով, ինչպիսիք են ցածր ինքնագնահատականը[26], դեպրեսիան, անհանգստությունը, անձնային խանգարումները։ Անհասկանալի է, թե արդյոք դրանք բուն խանգարման առանձնահատկություններն են, ընտրանքային խմբի կողմնակալության, թե սեռական հանցագործ լինելու հետևանքները[13]։ Գրականության վերանայումներից մեկը բերել է եզրակացության, որ պեդոֆիլների անհատական հատկանիշների փոխկապակցվածության և հոգեախտաբանության ուսումնասիրությունները հազվադեպ են մեթոդաբանորեն հիմնավորված, մասամբ պայմանավորված պեդոֆիլների և երեխաների սեռական հանցագործների միջև շփոթության և պեդոֆիլների համայնքային ներկայացուցչական նմուշ ստանալու դժվարությամբ[27]։ Սետոն (2004 թվական) նշել է, որ պեդոֆիլները, որոնք գտնվում են կլինիկական միջավայրում, ամենայն հավանականությամբ, այնտեղ են հայտնվել իրենց սեռական նախասիրությունների և շրջապատի կողմից ճնշման վերաբերյալ մտահոգությունների պատճառով: Սա մեծացնում է նրանց մոտ հոգեբանական խնդիրների առաջացման հավանականությունը։ Նաև, ուղղիչ հիմնարկներից հավաքագրված պեդոֆիլները դատապարտվել են հանցագործությունների համար, ինչը նպաստում է նրանց մոտ հակասոցիալական հատկություններ դրսևորելու համար[28]։

Քոհենի և այլոց կատարած ուսումնասիրության մեջ (2002 թվական), որը իրականացվել է մանկապղծության ախտորոշիչ չափանիշներին համապատասխանող մանկական սեռական հանցագործների շրջանում, գրանցվել է ինքնընկալման և միջանձնային հարաբերությունների վատթարացում, ինչը, ըստ հեղինակների, կարող է նպաստել մանկապղծական գործողությունների զարգացման դրդապատճառին: Հետազոտության մեջ ներգրավված մանկապիղծ հանցագործներն ունեին փսիխոպաթիայի և ճանաչողական խեղաթյուրումների բարձր մակարդակ՝ համեմատած առողջ վերահսկվող խմբի հետ: Սա մեկնաբանվել է որպես հանցավոր վարքը վերահսկելու անկարողության պատճառ[29]։ 2009 և 2012 թվականների ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ոչ պեդոֆիլ սեռական հանցագործները պսիխոպաթիա ունեն, իսկ պեդոֆիլները՝ ոչ[30][31]։

Ուիլսոնը և Քոքսը (1983 թվական) ուսումնասիրեցին պեդոֆիլների ակումբի մի խումբ անդամների բնութագրերը: Ամենաուշագրավ տարբերությունները պեդոֆիլների և վերահսկվող խմբի միջև հայտնաբերվեցին ինտրովերսիայի սանդղակում. մանկապիղծների մոտ նորմայից բարձր էր ամաչկոտությունը, զգայունությունը և դեպրեսիան: Նրանք ավելի բարձր միավորներ հավաքեցին նևրոտիկիզմի և փսիխոտիզմի սանդղակում, բայց ոչ այնքան, որ պաթոլոգիական խումբ համարվեն: Հեղինակները նշեցին նաև․ «պատճառն ու հետևանքը տարանջատելու դժվարություն կա: Մենք չենք կարող հստակ ասել, պեդոֆիլները երեխաների են հակված, քանի որ, լինելով խիստ ինտրովերտ, նրանք գտնում են, որ երեխաների ընկերակցությունն ավելի անվտանգ է, քան մեծահասակների, թե ինտրովերտությունը նրանց հետաքրքրություններով պայմանավորված սոցիալական հեռացման հետևանքն է, քանի որ իրենց նախասիրություններին ի պատասխան նրանք ստանում են հանրային քննադատություն և թշնամանք» (էջ 324)[32]։ Ոչ կլինիկական հետազոտության ընթացքում պեդոֆիլների 46%-ը հայտնեցին, որ լրջորեն մտածել էին ինքնասպանության մասին՝ իրենց սեռական նախընտրություններին առնչվող պատճառներով, 32%-ը պլանավորել էին դա անել, իսկ 13%-ն արդեն փորձել էր[33][34]։

1982-2001 թվականներին հրապարակված որակական ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ երեխաներին սեռական բռնության ենթարկողները օգտագործում են ճանաչողական խեղաթյուրումներ՝ արդարացնելով բռնությունը, վերափոխելով իրենց գործողությունները որպես սիրային և փոխադարձ, շահագործելով մեծահասակների և երեխաների բոլոր հարաբերություններին բնորոշ ուժային դիսբալանսը[35]։ Այլ ճանաչողական խեղաթյուրումները ներառում են այն համոզմունքները, որ «երեխաները սեռական էակներ են, իսկ սեռական վարքը անվերահսկելի» և «սեռական իրավունքի» գաղափարը[36]։

Մանկական պոռնոգրաֆիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկական պոռնոգրաֆիայի սպառումը պեդոֆիլիայի ավելի հուսալի ցուցանիշ է, քան մանկահասակների բռնաբարումը[37], չնայած այն փաստին, որ որոշ ոչ պեդոֆիլներ նույնպես դիտում են մանկական պոռնոգրաֆիա[38]։ Մանկական պոռնոգրաֆիան կարող է օգտագործվել տարբեր նպատակներով՝ սկսած անձնական սեռական բավարարվածություն ստանալու ցանկությունից մինչև երեխաներին սեռական բռնության նախապատրաստելը[39][40][41]։

Պեդոֆիլները, որոնք դիտում են մանկական պոռնոգրաֆիա, հաճախ տարված են իրենց սեփական հավաքածուն ունենալու մտքով՝ պիտակավորելով դրանք ըստ տարիքի, սեռի, սեռական ակտի և ֆանտազիաների[42]։ Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի գործակալ Քեն Լենինգի խոսքով՝ պոռնոգրաֆիա «հավաքելը» նշանակում է ոչ թե պարզապես դիտել, այլև պահել այն․ «դա դառնում է նրանց ամենանվիրական սեռական երևակայությունների սահմանումը, վառելիքը և հաստատումը»[38]։ Լենինգը պնդում է, որ հավաքածուն լավագույն ցուցիչն է հասկանալու համար, թե ինչ է ուզում անել հանցագործը, բայց անպայման չէ, որ նա դա արդեն արել է կամ կանի[43]։ Հետազոտողներ Թեյլորը և Քուեյլը հայտնել են, որ պեդոֆիլները, որոնք հավաքում են մանկական պոռնոգրաֆիա, հաճախ անանուն առցանց համայնքների անդամ են, որոնք նպաստում են իրենց հավաքածուների ընդլայնմանը[44]։

Առաջացման պատճառներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև պեդոֆիլիայի պատճառները դեռ հայտնի չեն, 2002 թվականից սկսած հետազոտողները սկսեցին զեկուցել մի շարք փաստերի մասին, որոնք կապում էին պեդոֆիլիան գլխուղեղի կառուցվածքի և ֆունկցիաների հետ: Փորձարկելով մարդկանց քրեական արդարադատության համակարգի ներսում և դրսից, ինչպես նաև վերահսկվող խմբերին՝ ուսումնասիրությունները կապ են հայտնաբերել պեդոֆիլիայի և ցածր ինտելեկտի գործակցի միջև[45][46][47]։ Պեդոֆիլները ավելի ցածր միավորներ էին հավաքել հիշողության թեստերում[46], աջլիկության արտահայտվածության թեստում[45][46][48][49]։ Դպրոցական վատ առաջադիմության ցուցանիշները ավելի արտահայտված էին, քան ինտելեկտի գործակցային տարբերությունը[50]։ Պեդոֆիլները հիմնականում ունեին միջինից ցածր հասակ[51][52], նրանց մեջ, ի տարեբերություն այլ խմբերի, մեծ էր մանուկ հասակում գիտակցության կորստի հանգեցնող գանգի վնասվածքներ ստանալու հավանականությունը[53][54], ինչպես նաև գլխուղեղի կառուցվածքային որոշ տարբերություններ, որոնք բացահայտվեցին ՄՌՇ-ով[55][56][57]։

Նման ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ կան մեկ կամ մի քանի նյարդաբանական առանձնահատկություններ, որոնք առաջացնում կամ մեծացնում են պեդոֆիլիայի առաջացման հավանականությունը: Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ պեդոֆիլների մոտ առկա ճանաչողական խեղաթյուրումները ավելի քիչ են արտահայտված, քան երեխաներին բռնաբարող ոչ պեդոֆիլների[58]։ 2011թ-ի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ երեխաների իրավունքները ոտնահարող պեդոֆիլներն ունեցել են արգելակման ռեակցիաների խանգարումներ, բայց ոչ հիշողության կամ ճանաչողական ճկունության[59]։ Կա կարծիք, որ գենետիկ գործոնները պատասխանատու են պեդոֆիլիայի զարգացման համար[60]։ 2015 թվականի ուսումնասիրությունը ցույց են տվել, որ պեդոֆիլ հանցագործներն ունեն նորմալ ինտելեկտի գործակից[61]։

Կառուցվածքային մագնիսառեզոնանսային շերտագրության մեթոդն օգտագործող մեկ այլ ուսումնասիրություն ցույց տվեց, որ տղամարդ պեդոֆիլներն ավելի քիչ սպիտակ նյութի ծավալ ունեն, քան հսկվող խումբը[55]։ Ֆունկցիոնալ ՄՌՇ-ն ցույց է տվել, որ պեդոֆիլիա ախտորոշում ունեցող մարդկանց մոտ սեքսուալ գրգռիչ պատկերներ դիտելիս նվազած է հիպոթալամուսի ակտիվությունը՝ ի տարբերություն ոչ պեդոֆիլ մեծահասակների խմբի[62]։ 2008 թվականի ֆունկցիոնալ նեյրոպատկերման ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ հետերոսեքսուալ պեդոֆիլների մոտ սեռական գրգռիչների կենտրոնական մշակումը կարող է փոխված լինել առաջճակատային ուղու խանգարման պատճառով, ինչը, իր հերթին, «կարող է կապված լինել գրգռիչով վերահսկվող այնպիսի վարքագծի հետ, ինչպիսին է սեռական հարկադրական վարքը»։ Ստացված արդյունքները կարող են նաև վկայել «ճանաչողական փուլում սեռական գրգռման մշակման դիսֆունկցիայի մասին»[63]։

Բլանշարը, Կանտորը և Ռոբինշոն (2006թ․) վերանայեցին հետազոտությունների արդյունքները՝ պեդոֆիլիայի հորմոնալ ասպեկտները հասկանալու համար[64]։ Նրանք եզրակացրեցին, որ տղամարդ պեդոֆիլների տեստոստերոնը ավելի ցածր է, քան վերահսկվող խմբինը, բայց այս ուսումնասիրությունները ցածր որակի են և դժվար է դրանցից որևէ հաստատուն եզրակացություն անել։

Մեծահասակների կողմից բռնությունը մանկական հասակում, համակցված հոգեկան հիվանդությունները, օրինակ անձնային խանգարումները, թմրամիջոցների չարաշահումը չնայած պեդոֆիլիայի առաջացման պատճառներ չեն, բայց կարող են ռիսկի գործոններ հանդիսանալ[5]։ Բլանշարը, Կանտորը և Ռոբիշոն, խոսելով ուղեկցող հոգեկան հիվանդությունների մասին, նշել են. «Տեսական եզրակացություններն այնքան էլ հստակ չեն։ Արդյո՞ք նախածննդյան կյանքում որոշ գեներ կամ վնասակար գործոններ նպաստում են տղամարդու մոտ անձնային խանգարումների և պեդոֆիլիայի զարգացմանը, թե՞ անընդունելի սեռական ցանկությունների կամ դրանց պատահական բավարարման հետևանքով առաջացած հիասթափությունը, վախը և մեկուսացումը հանգեցնում են անհանգստության և հուսահատության[64]։ Նրանք նշեցին, որ ըստ վիճակագրության պեդոֆիլների մայրերը ավելի հաճախ են հոգեբուժական բուժում ստացել նախկինում, հետևաբար գենետիկ տեսությունն ավելի հավանական է[53]։

Ուսումնասիրությունը, որը վերլուծել է 200 հետերոսեքսուալ տղամարդկանց սեքսուալ ֆանտազիաները, ցույց է տվել, որ ուժգին պարաֆիլական հետաքրքրություններ (ներառյալ պեդոֆիլիան) ունեցող տղամարդիկ ավելի հաճախ մեծ եղբայրներ ունեին, ձեռքի մատների երկարությունների 2D:4D հարաբերակցություն (պայմանավորված նախածննդյան կյանքում արական անդրոգենների թույլ ազդեցությամբ)։ Ձախլիկ լինելու հավանականության մեծացումը կարող է պայմանավորված լինել գլխուղեղի կիսագնդերի ֆունկցիոնալ լատերալիզացիայով և մեծ դեր խաղալ շեղումների առաջացման մեջ[65]։

Ախտորոշում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

DSM և ՀՄԴ-11

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոգեկան խանգարումների ախտորոշիչ և վիճակագրական ձեռնարկի հինգերորդ հրատարակությունում (DSM-5-TR) նշվում է․ «Պեդոֆիլիայի ախտորոշիչ չափանիշները նախատեսված են կիրառելու ինչպես այն անձանց նկատմամբ, որոնց մոտ բացահայտ արտահայտված է այս պարաֆիլիան, այնպես էլ այն անձանց, որոնք ժխտում են սեռական գրավչությունը նախադեռահաս երեխաների (սովորաբար 13 տարեկան կամ ավելի փոքր) նկատմամբ՝ չնայած հակառակի մասին օբյեկտիվ ապացույցների առկայությանը»[3]։ Ուղեցույցում նշվում են այս խանգարումն ախտորոշելու համար օգտագործվող հատուկ չափանիշներ: Դրանք ներառում են սեռական ֆանտազիաների, վարքագծի կամ գրավչությունների առկայությունը, որոնց հետևանք է սեռական ակտիվությունը նախասեռահասուն տարիքի երեխայի հետ (խանգարման ախտորոշիչ չափանիշները երկարացնում են մինչդեռահասության սահմանը մինչև 13 տարեկան) վեց ամիս կամ ավելի տևողությամբ, ինչպես նաև այն, որ անհատը գործել է այդ զգացողությունների ազդեցության տակ կամ տառապում է դրա արդյունքում: Չափորոշիչները նաև սահմանում են, որ սուբյեկտը պետք է լինի 16 տարեկան կամ ավելի, իսկ երեխան կամ երեխաները, որոնց մասին նա երևակայում է, պետք է լինեն նրանից առնվազն հինգ տարով փոքր, թեև 12-13 տարեկանի և ուշ դեռահասի միջև սեռական հարաբերությունները նույնպես չեն խրախուսվում: Ախտորոշումը ճշտվում է նաև կախված երեխաների սեռից, գործողությունները նեռառում են ինցեստը և եզակի են, թե բազմակի[3]։

ՀՄԴ-11-ը սահմանում է մանկապիղծ խանգարումը որպես «սեռական գրգռման մշտական, նպատակաուղղված և ինտենսիվ օրինաչափություն, որը դրսևորվում է մշտական սեռական մտքերով, երևակայություններով, գրավչություններով կամ վարքագծով, որոնք կապված են նախասեռահասուն տարիքի երեխաների հետ»[4]։ Նաև նշվում է, որ խանգարում ախտորոշելու համար «անհատը պետք է գործի մտքերի ազդեցության տակ կամ խիստ անհանգստանա այդ երևակայություններից։ Այս ախտորոշումը չի տարածվում նախասեռական կամ սեռահասուն տարիքի դեռահասների վրա՝ հասակակիցների հետ սեռական վարքագիծ ունենալու դեպքում»[4]։

«Իսկական պեդոֆիլներին» ոչ պեդոֆիլ և ոչ բացառիկ երեխաների սեռական հանցագործներից տարբերելու, ինչպես նաև հանցագործների տեսակները՝ հիմնված պեդոֆիլ հետաքրքրության ուժի վրա և հանցագործության դրդապատճառները տարբերակելու համար օգտագործվում են մի քանի տերմիններ։ Բացառիկ պեդոֆիլներին երբեմն անվանում են իսկական պեդոֆիլներ։ Նրանք սեռական գրավչություն են զգում միայն նախադպրոցական տարիքի երեխաների նկատմամբ։ Չցուցաբերելով էրոտիկ հետաքրքրություն մեծահասակների նկատմամբ, նրանք կարող են սեռական գրգռվածություն զգալ միայն նախադպրոցական տարիքի երեխաների մասին երևակայելով կամ նրանց ներկայությամբ[12]։ Ոչ բացառիկ հանցագործները կամ «ոչ բացառիկ պեդոֆիլները» երբեմն կոչվում են նաև ոչ պեդոֆիլ հանցագործներ, սակայն այդ երկու տերմինները միշտ չէ, որ հոմանիշ են: Ոչ բացառիկ պեդոֆիլները սեռական գրավչություն ունեն ինչպես երեխաների, այնպես էլ մեծահասակների նկատմամբ և կարող են երկու դեպքում էլ սեռական գրգռվածություն զգալ, թեև կարող է առկա լինել սեռական նախապատվություն որևէ խմբի նկատմամբ: Եթե նրանք նախապատվությունը տալիս են ​​նախադպրոցական տարիքի երեխաներին, ապա այդպիսի հանցագործները համարվում են պեդոֆիլներ նույն իմաստով, ինչ բացառիկները[12]։

Ոչ DSM-ում, ոչ էլ ՀՄԴ-11-ում ախտորոշման չափանիշները չեն պահանջում իրական սեռական ակտիվություն սեռական հասունացման տարիքում գտնվող դեռահասի հետ: Հետևաբար, ախտորոշումը կարող է դրվել երևակայությունների կամ սեռական հակումների առկայության հիման վրա, նույնիսկ եթե դրանք երբեք չեն իրականացվել: Մյուս կողմից, ախտորոշումը կարող է դրվել նաև այն մարդուն, որը գործում է այդ մղումներով, բայց դիսթրես չի զգում իր երևակայություններից կամ արարքներից: Սեռական մղումների ակտիվությունը չի սահմանափակվում բացահայտ սեռական հարաբերություններով այս ախտորոշման նպատակների համար և երբեմն կարող է ընդգրկել անպարկեշտ մերկացում, վոյերիզմ, ֆրոտերիզմ[3]։ ՀՄԴ-11-ը նաև դիտարկում է նման վարքագծի պլանավորումը կամ ձգտումը, ինչպես նաև մանկական պոռնոգրաֆիայի օգտագործումը որպես ախտորոշման ապացույց[4]։ Այնուամենայնիվ, DSM-5-TR-ը, ի տարբերություն նախորդ հրատարակության, բացառում է միայն մանկական պոռնոգրաֆիայի օգտագործումը որպես «սեքսուալ դրդապատճառների» չափանիշ[3]։ Այս փոփոխությունը բանավեճերի պատճառ դարձավ, քանի որ կատարվել էր ոչ թե գիտական, այլ իրավական պատճառներով: Ըստ դատաբժշկական հոգեբան Մայքլ Սետոյի, որը DSM-5-TR-ի աշխատանքային խմբից էր, միայն մանկական պոռնոգրաֆիայի օգտագործումը հանվել է չափանիշներից պեդոֆիլ խանգարումների ախտորոշումից խուսափելու համար՝ այն մեղադրյալների համար, որոնք դատապարտվել էին մանկական պոռնոգրաֆիայի հանցանքների համար, բայց անձամբ չէին կատարել հանցագործությունները, քանի որ դա կարող էր հանգեցնել օրենքների համաձայն մեղադրյալների հոգեբուժական հաստատություններում հայտնվելուն[66]։

Գործնականում անհատի վարքագիծը պետք է դիտարկվի կլինիկական դատողության տարրի համատեքստում, նախքան ախտորոշումը: Նմանապես, երբ անհատը գտնվում է ուշ պատանեկության շրջանում և տարիքային տարբերությունըայնքան էլ մեծ չէ, պահանջվում է իրավիճակի ուշադիր զննում[67]։

Բանավեճները չափանիշների շուրջ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշակի բանավեճեր էին գնում DSM-IV-TR-ի չափազանց ներառական և ոչ ներառական լինելու շուրջ: Չափանիշ Ա-ն վերաբերում է սեռական երևակայություններին կամ սեռական ցանկություններին սեռական հասունացման տարիքի երեխաների մասին, չափանիշ Բ-ն՝ այն մղումներին, որ առաջացնում են զգալի անհանգստություն կամ ներանձնային կոնֆլիկտ: Հետազոտողները քննարկում էին, արդյոք «ինքնաբավարարված պեդոֆիլը»՝ անձը, որը երևակայում է երեխայի հետ սեռական ակտի մասին և ձեռնաշարժությամբ է զբաղվում, բայց սեռական բռնության չի ենթարկում երեխաներին կամ դրանից հետո սուբյեկտիվ անհանգստություն չի զգում, պեդոֆիլ է, թե ոչ, քանի որ նա չի համապատասխանում DSM-IV-TR-ի Բ չափանիշին[20][68][69][70]։ Քննադատությունը կենտրոնացել էր նաև նրանց վրա, որոնք համապատասխանում են Բ չափանիշին, իսկ Ա չափանիշին՝ ոչ: Տարբեր դասակարգման համակարգերի կիրառման լայնածավալ հարցումը ցույց է տվել, որ DSM դասակարգումը շատ հազվադեպ է օգտագործվում: Որպես բացատրություն՝ ենթադրվեց, որ ներառականության, վավերականության, հուսալիության և հստակության բացակայությունը կարող են հանգեցնել DSM-ի դասակարգումից հրաժարվելուն[71]։

Ամերիկաբնակ կանադացի սեքսոպաթոլոգ Ռեյ Բլանշարը, որ հայտնի է պեդոֆիլիայի վերաբերյալ կատարած իր հետազոտություններով, DSM-5-ի գրականության իր ակնարկում անդրադարձավ DSM-IV-TR-ի չափից ավելի և պակաս ներառականության դեմ առարկություններին՝ առաջարկելով ընդհանուր լուծում, որ կիրառելի է բոլոր պարաֆիլիաների համար: Դա նշանակում էր, որ պետք է տարբերակել պարաֆիլիան և պարաֆիլիկ խանգարումը։ Վերջին տերմինն առաջարկվում է վերաբերել ախտորոշելի հոգեկան խանգարմանը, որը համապատասխանում է Ա և Բ չափանիշներին, մինչդեռ անհատը, որը չի համապատասխանում Բ չափանիշին, կարող է ճանաչվել, բայց չախտորոշվել որպես պարաֆիլիա ունեցող[72]։ Բլանշարը և նրա մի քանի գործընկերներ նաև առաջարկեցին, որ հեբեֆիլիան նույնպես դառնա ախտորոշելի հոգեկան խանգարում DSM-5-ում, որպեսզի լուծվի պեդոֆիլիայի և հեբեֆիլիայի միջև ֆիզիկական զարգացման համընկնման խնդիրը՝ համատեղելով այս կատեգորիաները պեդոֆիլ խանգարման տակ, բայց տարիքային միջակայքի հիմնական հետաքրքրության հստակեցմամբ[21][73]։ Հեբեֆիլիայի հետ կապված առաջարկը մերժվեց Ամերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիայի կողմից[74], սակայն պարաֆիլիայի և պարաֆիլիկ խանգարման միջև տարբերակումը դրվեց[75]։

Ամերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիան հայտարարեց, որ «պեդոֆիլ խանգարման դեպքում ուշագրավ դետալը նոր ուղեցույցներում փոփոխության բացակայությունն է․ թեև առաջարկները քննարկվել են DSM-5-ի մշակման ամբողջ ընթացքում, ախտորոշիչ չափանիշները, ի վերջո, մնացել են նույնը, ինչ DSM-IV TR-ում», և որ «միայն խանգարման անվանումը կփոխվի պեդոֆիլիայից պեդոֆիլ խանգարման՝ գլխի այլ ցանկերի հետ համապատասխանելու համար»[75]։ «Եթե հեբեֆիլիան ընդունվեր որպես ախտորոշելի խանգարում DSM-5-ում, ապա այն նման կլիներ մանկապղծության ՀՄԴ-10-ի սահմանմանը, որն արդեն ներառում է երիտասարդներին[20] և կբարձրացներ պեդոֆիլիայի ախտորոշման համար անհրաժեշտ նվազագույն տարիքը 16-ից 18 տարեկան (ընդ որում անձը պետք է լինի անչափահասից առնվազն 5 տարով մեծ)[21]։

Այնուամենայնիվ, Օ'Դոնոհյուն առաջարկեց պարզեցնել պեդոֆիլիայի ախտորոշիչ չափանիշները միայն երեխաների հանդեպ գրավչությամբ, որը հաստատվում է ինքնազեկուցման, լաբորատոր բացահայտումների կամ անցյալի վարքագծի միջոցով: Նա պնդում էր, որ երեխաների նկատմամբ ցանկացած սեռական գրավչություն պաթոլոգիական է, և որ անհանգստության զգացողությունը անիմաստ է հաշվի առնելը, նշելով, որ «այսպիսի սեռական հակումը կարող է զգալի վնաս պատճառել ուրիշներին և չի բխում անհատի լավագույն շահերից»[76]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Gavin, Helen (2014). Criminological and Forensic Psychology. SAGE Publications. էջ 155. ISBN 978-1-84860-700-2. LCCN 2013938304. OCLC 867602647. OL 28507633M. Վերցված է 2018-07-07-ին.
  2. ↑ Kail, Robert V.; Cavanaugh, John C. (2010). Human Development: A Lifespan View (5 ed.). Wadsworth, Cengage Learning. էջ 296. ISBN 978-0-495-60037-4. LCCN 2008927882.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Text Revision, 5th Edition. American Psychiatric Association. 2022. էջեր 794–796. ISBN 978-0-89042-575-6.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics». World Health Organization/ICD-11. 2018. See section 6D32 Pedophilic disorder. Վերցված է November 30, 2022-ին. «Pedophilic disorder is characterized by a sustained, focused, and intense pattern of sexual arousal—as manifested by persistent sexual thoughts, fantasies, urges, or behaviours—involving pre-pubertal children. In addition, in order for Pedophilic Disorder to be diagnosed, the individual must have acted on these thoughts, fantasies or urges or be markedly distressed by them. This diagnosis does not apply to sexual behaviours among pre- or post-pubertal children with peers who are close in age.»
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Fagan PJ, Wise TN, Schmidt CW, Berlin FS (November 2002). «Pedophilia». JAMA. 288 (19): 2458–65. doi:10.1001/jama.288.19.2458. PMID 12435259. Վերցված է 2008-09-05-ին.(չաշխատող հղում)
  6. ↑ 6,0 6,1 Ames, M. Ashley; Houston, David A. (August 1990). «Legal, social, and biological definitions of pedophilia». Archives of Sexual Behavior. 19 (4): 333–42. doi:10.1007/BF01541928. ISSN 0004-0002. PMID 2205170. S2CID 16719658.
  7. ↑ 7,0 7,1 Hall RC, Hall RC (2007). «A profile of pedophilia: definition, characteristics of offenders, recidivism, treatment outcomes, and forensic issues». Mayo Clin. Proc. 82 (4): 457–71. doi:10.4065/82.4.457. PMID 17418075.
  8. ↑ Blaney, Paul H.; Millon, Theodore (2009). Oxford Textbook of Psychopathology. Oxford Series in Clinical Psychology (2nd ed.). Cary, North Carolina: Oxford University Press, USA. էջ 528. ISBN 978-0-19-537421-6. «Some cases of child molestation, especially those involving incest, are committed in the absence of any identifiable deviant erotic age preference.»
  9. ↑ Edwards, Michael. James, Marianne (ed.). «Treatment for Paedophiles; Treatment for Sex Offenders». Paedophile Policy and Prevention (12): 74–75. Արխիվացված օրիգինալից 2018-07-27-ին. Վերցված է 2018-07-27-ին.
  10. ↑ Cantor, James M.; McPhail, Ian V. (September 2016). «Non-offending Pedophiles». Current Sexual Health Reports. New York City: Springer. 8 (3): 121–128. doi:10.1007/s11930-016-0076-z. S2CID 148070920.
  11. ↑ Goldman, Howard H. (2000). Review of General Psychiatry. New York City: McGraw-Hill Professional Psychiatry. էջ 374. ISBN 978-0-8385-8434-7.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Cohen, Lisa J.; Galynker, Igor (June 8, 2009). «Psychopathology and Personality Traits of Pedophiles». Psychiatric Times. Cranbury, New Jersey: MJH Associates. 26 (6). Արխիվացված օրիգինալից May 5, 2020-ին. Վերցված է March 7, 2014-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Seto, Michael (2008). «Pedophilia: Psychopathology and Theory». In Laws, D. Richard (ed.). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment (2 ed.). New York City: Guilford Press. էջ 168. ISBN 9781593856052. Արխիվացված օրիգինալից 2020-08-20-ին. Վերցված է 2018-01-17-ին.
  14. ↑ Liddell, H.G.; Scott, Robert (1959). Intermediate Greek-English Lexicon. Oxford, England: Oxford At The Clarendon Press. ISBN 978-0-19-910206-8.
  15. ↑ 15,0 15,1 Janssen, Diederik F. (2015). «'Chronophilia': Entries of Erotic Age Preference into Descriptive Psychopathology». Medical History (անգլերեն). 59 (4): 575–598. doi:10.1017/mdh.2015.47. ISSN 0025-7273. PMC 4595948. PMID 26352305.
  16. ↑ Greenberg, David M.; Bradford, John; Curry, Susan (1995). «Infantophilia—a new subcategory of pedophilia?: a preliminary study». The Bulletin of the American Academy of Psychiatry and the Law. 23 (1): 63–71. PMID 7599373. Արխիվացված օրիգինալից 2019-09-27-ին. Վերցված է 2019-09-27-ին.
  17. ↑ Goode, Sarah D. (2009). Understanding and Addressing Adult Sexual Attraction to Children: A Study of Paedophiles in Contemporary Society. London, England: Routledge. էջեր 13–14. ISBN 978-1-135-25804-7. Արխիվացված օրիգինալից 2020-08-20-ին. Վերցված է 2017-06-13-ին.
  18. ↑ Laws, D. Richard; O'Donohue, William T. (2008). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment. London, England: Guilford Press. էջ 176. ISBN 978-1-59385-605-2.
  19. ↑ Blanchard R, Lykins AD, Wherrett D, Kuban ME, Cantor JM, Blak T, Dickey R, Klassen PE (June 2009). «Pedophilia, hebephilia, and the DSM-V». Arch Sex Behav. 38 (3): 335–50. doi:10.1007/s10508-008-9399-9. PMID 18686026. S2CID 14957904.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Seto MC (2009). «Pedophilia». Annual Review of Clinical Psychology. 5: 391–407. doi:10.1146/annurev.clinpsy.032408.153618. PMID 19327034. S2CID 241202227.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 «APA DSM-5 | U 03 Pedophilic Disorder». Արխիվացված օրիգինալից 2011-11-13-ին. Վերցված է 2012-02-01-ին.
  22. ↑ S. Berlin, Frederick. «Interview with Frederick S. Berlin, M.D., Ph.D». Office of Media Relations. Արխիվացված է օրիգինալից June 23, 2011-ին. Վերցված է 2008-06-27-ին.
  23. ↑ 23,0 23,1 Cutler, Brian L., ed. (2008). «Pedophilia». Encyclopedia of Psychology and Law. Vol. 2. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. էջ 549. ISBN 978-1-4129-5189-0.
  24. ↑ Berlin, Fred S. (May 2000). «Treatments to Change Sexual Orientation». Letter to the Editor. American Journal of Psychiatry. Philadelphia, Pennsylvania: American Psychiatric Association. 157 (5): 838. doi:10.1176/appi.ajp.157.5.838. PMID 10784491.
  25. ↑ Wetzstein, Cheryl (October 31, 2013). «APA to correct manual: Pedophilia is not a 'sexual orientation'». The Washington Times. Արխիվացված օրիգինալից March 17, 2021-ին. Վերցված է February 14, 2014-ին.
  26. ↑ Marshall, William L. (1997). «The relationship between self-esteem and deviant sexual arousal in nonfamilial child molesters». Behavior Modification. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. 21 (1): 86–96. doi:10.1177/01454455970211005. PMID 8995044. S2CID 22205062.
  27. ↑ Okami, P. & Goldberg, A. (1992). "Personality Correlates of Pedophilia: Are They Reliable Indicators?", Journal of Sex Research, Vol. 29, No. 3, pp. 297–328. "For example, because an unknown percentage of true pedophiles may never act on their impulses or may never be arrested, forensic samples of sex offenders against minors clearly do not represent the population of "pedophiles", and many such persons apparently do not even belong to the population of "pedophiles"."
  28. ↑ Seto MC (2004). «Pedophilia and sexual offenses against children». Annu Rev Sex Res. 15: 321–61. PMID 16913283.
  29. ↑ Cohen LJ, McGeoch PG, Watras-Gans S, Acker S, Poznansky O, Cullen K, Itskovich Y, Galynker I (October 2002). «Personality impairment in male pedophiles». Journal of Clinical Psychiatry. Memphis, Tennessee: Physicians Postgraduate Press. 63 (10): 912–9. doi:10.4088/JCP.v63n1009. PMID 12416601.
  30. ↑ Strassberg, Donald S.; Eastvold, Angela; Kenney, J. Wilson; Suchy, Yana (April 2012). «Psychopathy among pedophilic and nonpedophilic child molesters». Child Abuse & Neglect. Amsterdam, Netherlands: Elsevier. 36 (4): 379–382. doi:10.1016/j.chiabu.2011.09.018. PMID 22571910.
  31. ↑ Suchy, Yana; Whittaker, Wilson J.; Strassberg, Donald S.; Eastvold, Angela (March 2009). «Facial and prosodic affect recognition among pedophilic and nonpedophilic criminal child molesters». Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. 21 (1): 93–110. doi:10.1177/1079063208326930. PMID 19218480. S2CID 25360637.
  32. ↑ Wilson G. D.; Cox D. N. (1983). «Personality of paedophile club members». Personality and Individual Differences. Amsterdam, Netherlands: Elsevier. 4 (3): 323–329. doi:10.1016/0191-8869(83)90154-X.
  33. ↑ Jahnke, Sara; Hoyer, Juergen (2013). «Stigma against people with pedophilia: A blind spot in stigma research?». International Journal of Sexual Health. 25 (3): 169–184. doi:10.1080/19317611.2013.795921. S2CID 145656359.
  34. ↑ Jahnke, S. (2018). «The stigma of pedophilia: Clinical and forensic implications». European Psychologist. 23 (2): 144–153. doi:10.1027/1016-9040/a000325.
  35. ↑ Lawson, Louanne (2003). «Isolation, gratification, justification: offenders' explanations of child molesting». Issues in Mental Health Nursing. Abingdon, England: Taylor & Francis. 24 (6–7): 695–705. doi:10.1080/01612840305328. PMID 12907384. S2CID 13188168.
  36. ↑ Mihailides, Stephen; Devilly, Grant J.; Ward, Tony (October 2004). «Implicit cognitive distortions and sexual offending». Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. 16 (4): 333–350. doi:10.1177/107906320401600406. PMID 15560415. S2CID 220359426.
  37. ↑ Seto MC, Cantor JM, Blanchard R (August 2006). «Child pornography offenses are a valid diagnostic indicator of pedophilia». J Abnorm Psychol. 115 (3): 610–5. CiteSeerX 10.1.1.606.7677. doi:10.1037/0021-843X.115.3.610. PMID 16866601. «The results suggest child pornography offending is a stronger diagnostic indicator of pedophilia than is sexually offending against child victims»
  38. ↑ 38,0 38,1 Lanning, Kenneth V. (2010). «Child Molesters: A Behavioral Analysis, Fifth Edition» (PDF). National Center for Missing and Exploited Children: 79. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-05-13-ին.
  39. ↑ Crosson-Tower, Cynthia (2005). Understanding child abuse and neglect. Allyn & Bacon. էջ 208. ISBN 978-0-205-40183-3.
  40. ↑ Richard Wortley; Stephen Smallbone. «Child Pornography on the Internet» (PDF). Problem-Oriented Guides for Police (41): 14–16. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-01-07-ին.
  41. ↑ Levesque, Roger J. R. (1999). Sexual Abuse of Children: A Human Rights Perspective. Indiana University. էջ 64. ISBN 978-0-253-33471-8.
  42. ↑ Crosson-Tower, Cynthia (2005). Understanding child abuse and neglect. Allyn & Bacon. էջեր 198–200. ISBN 978-0-205-40183-3.
  43. ↑ Lanning, Kenneth V. (2010). «Child Molesters: A Behavioral Analysis, Fifth Edition» (PDF). National Center for Missing and Exploited Children: 107. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-05-13-ին.
  44. ↑ Quayle, E.; Taylor, M. (2002). «Child pornography and the internet: Assessment Issues». British Journal of Social Work. 32 (7): 867. doi:10.1093/bjsw/32.7.863.
  45. ↑ 45,0 45,1 Blanchard R.; Kolla N. J.; Cantor J. M.; Klassen P. E.; Dickey R.; Kuban M. E.; Blak T. (2007). «IQ, handedness, and pedophilia in adult male patients stratified by referral source». Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment. 19 (3): 285–309. doi:10.1177/107906320701900307. PMID 17634757. S2CID 220359453.
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 Cantor JM, Blanchard R, Christensen BK, Dickey R, Klassen PE, Beckstead AL, Blak T, Kuban ME (2004). «Intelligence, memory, and handedness in pedophilia». Neuropsychology. 18 (1): 3–14. doi:10.1037/0894-4105.18.1.3. PMID 14744183.
  47. ↑ Cantor JM, Blanchard R, Robichaud LK, Christensen BK (2005). «Quantitative reanalysis of aggregate data on IQ in sexual offenders». Psychological Bulletin. 131 (4): 555–568. CiteSeerX 10.1.1.557.6376. doi:10.1037/0033-2909.131.4.555. PMID 16060802.
  48. ↑ Cantor JM, Klassen PE, Dickey R, Christensen BK, Kuban ME, Blak T, Williams NS, Blanchard R (2005). «Handedness in pedophilia and hebephilia». Archives of Sexual Behavior. 34 (4): 447–459. doi:10.1007/s10508-005-4344-7. PMID 16010467. S2CID 6427342.
  49. ↑ Bogaert AF (2001). «Handedness, criminality, and sexual offending». Neuropsychologia. 39 (5): 465–469. doi:10.1016/S0028-3932(00)00134-2. PMID 11254928. S2CID 28513717.
  50. ↑ Cantor JM, Kuban ME, Blak T, Klassen PE, Dickey R, Blanchard R (2006). «Grade failure and special education placement in sexual offenders' educational histories». Archives of Sexual Behavior. 35 (6): 743–751. doi:10.1007/s10508-006-9018-6. PMID 16708284. S2CID 24164499.
  51. ↑ Cantor JM, Kuban ME, Blak T, Klassen PE, Dickey R, Blanchard R (2007). «Physical height in pedophilic and hebephilic sexual offenders». Sex Abuse. 19 (4): 395–407. doi:10.1007/s11194-007-9060-5. PMID 17952597. S2CID 322977.
  52. ↑ McPhail, Ian V.; Cantor, James M. (2015-04-03). «Pedophilia, Height, and the Magnitude of the Association: A Research Note». Deviant Behavior. 36 (4): 288–292. doi:10.1080/01639625.2014.935644. ISSN 0163-9625. S2CID 144724465.
  53. ↑ 53,0 53,1 Blanchard R, Christensen BK, Strong SM, Cantor JM, Kuban ME, Klassen P, Dickey R, Blak T (2002). «Retrospective self-reports of childhood accidents causing unconsciousness in phallometrically diagnosed pedophiles». Archives of Sexual Behavior. 31 (6): 511–526. doi:10.1023/A:1020659331965. PMID 12462478. S2CID 11268132.
  54. ↑ Blanchard R, Kuban ME, Klassen P, Dickey R, Christensen BK, Cantor JM, Blak T (2003). «Self-reported injuries before and after age 13 in pedophilic and non-pedophilic men referred for clinical assessment». Archives of Sexual Behavior. 32 (6): 573–581. doi:10.1023/A:1026093612434. PMID 14574100. S2CID 37671245.
  55. ↑ 55,0 55,1 Cantor JM, Kabani N, Christensen BK, Zipursky RB, Barbaree HE, Dickey R, Klassen PE, Mikulis DJ, Kuban ME, Blak T, Richards BA, Hanratty MK, Blanchard R (2008). «Cerebral white matter deficiencies in pedophilic men». Journal of Psychiatric Research. 42 (3): 167–183. doi:10.1016/j.jpsychires.2007.10.013. PMID 18039544.
  56. ↑ Schiffer B, Peschel T, Paul T, Gizewski E, Forsting M, Leygraf N, Schedlowski M, Krueger TH (2007). «Structural brain abnormalities in the frontostriatal system and cerebellum in pedophilia». J Psychiatr Res. 41 (9): 753–62. doi:10.1016/j.jpsychires.2006.06.003. PMID 16876824.
  57. ↑ Schiltz K, Witzel J, Northoff G, Zierhut K, Gubka U, Fellmann H, Kaufmann J, Tempelmann C, Wiebking C, Bogerts B (2007). «Brain pathology in pedophilic offenders: Evidence of volume reduction in the right amygdala and related diencephalic structures». Archives of General Psychiatry. 64 (6): 737–746. doi:10.1001/archpsyc.64.6.737. PMID 17548755.
  58. ↑ Christian C. Joyal; Jolyane Beaulieu-Plante1; Antoine de Chantérac (2014). «The neuropsychology of sexual offenders: A meta-analysis». Journal of Sexual Abuse. 26 (2): 149–177. doi:10.1177/1079063213482842. PMID 23567470. S2CID 14787096. Արխիվացված օրիգինալից 2022-01-25-ին. Վերցված է 2018-01-17-ին. «The distinction between nonpedophilic child molesters and exclusive pedophile child molesters, for instance, could be crucial in neuropsychology because the latter seem to be less cognitively impaired (Eastvold et al., 2011; Schiffer & Vonlaufen, 2011; Suchy et al., 2009). Pedophilic child molesters might perform as well as controls (and better than nonpedophilic child molesters) on a wide variety of neuropsychological measures when mean IQ and other socioeconomic factors are similar (Schiffer & Vonlaufen, 2011). In fact, some pedophiles have higher IQ levels and more years of education compared with the general population (Langevin et al., 2000; Lothstein, 1999; Plante & Aldridge, 2005).»{{cite journal}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  59. ↑ Schiffer, B.; Vonlaufen, C. (2011). «Executive dysfunctions in pedophilic and nonpedophilic child molesters». Journal of Sexual Medicine. 8 (7): 1975–1984. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.02140.x. PMID 21210954.
  60. ↑ Gaffney GR, Lurie SF, Berlin FS (September 1984). «Is there familial transmission of pedophilia?». J. Nerv. Ment. Dis. 172 (9): 546–8. doi:10.1097/00005053-198409000-00006. PMID 6470698. S2CID 40552527.
  61. ↑ Azizian, Allen (2015). «Cognitional Impairment: Is There a Role for Cognitive Assessment in the Treatment of Individuals Civilly Committed Pursuant to the Sexually Violent Predator Act?» (PDF). Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment. 28 (1–15): 755–769. doi:10.1177/1079063215570757. PMID 25698358. S2CID 6007407. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) June 11, 2015-ին. Վերցված է 27 April 2016-ին.
  62. ↑ Walter; և այլք: (2007). «Pedophilia Is Linked to Reduced Activation in Hypothalamus and Lateral Prefrontal Cortex During Visual Erotic Stimulation». Biological Psychiatry. 62 (6): 698–701. doi:10.1016/j.biopsych.2006.10.018. PMID 17400196. S2CID 6971495.
  63. ↑ Schiffer B, Paul T, Gizewski E, Forsting M, Leygraf N, Schedlowski M, Kruger TH (May 2008). «Functional brain correlates of heterosexual paedophilia». NeuroImage. 41 (1): 80–91. doi:10.1016/j.neuroimage.2008.02.008. PMID 18358744. S2CID 3350912.
  64. ↑ 64,0 64,1 Blanchard, R., Cantor, J. M., & Robichaud, L. K. (2006). Biological factors in the development of sexual deviance and aggression in males. In Howard E. Barbaree; William L. Marshall (19 June 2008). The Juvenile Sex Offender. Guilford Press. էջ 77. ISBN 978-1-59385-978-7. Արխիվացված օրիգինալից 19 August 2020-ին. Վերցված է 17 January 2018-ին.
  65. ↑ Rahman Q, Symeonides DJ (February 2007). «Neurodevelopmental Correlates of Paraphilic Sexual Interests in Men». Archives of Sexual Behavior. 37 (1): 166–172. doi:10.1007/s10508-007-9255-3. PMID 18074220. S2CID 22274418.
  66. ↑ Seto MC (May 2022). «Clinical and Conceptual Problems With Pedophilic Disorder in the DSM-5-TR». Arch Sex Behav. 51 (4): 1833–1837. doi:10.1007/s10508-022-02336-1. PMID 35471678. S2CID 248389557.
  67. ↑ Pedophilia Արխիվացված 2006-05-08 Wayback Machine DSM at the Medem Online Medical Library
  68. ↑ O'Donohue W, Regev LG, Hagstrom A (2000). «Problems with the DSM-IV diagnosis of pedophilia». Sex Abuse. 12 (2): 95–105. doi:10.1023/A:1009586023326. PMID 10872239. S2CID 195287902.
  69. ↑ Green R (2002). «Is pedophilia a mental disorder?». Archives of Sexual Behavior. 31 (6): 467–471. doi:10.1023/a:1020699013309. PMID 12462476. S2CID 7774415. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-10-12-ին.
  70. ↑ Moulden HM, Firestone P, Kingston D, Bradford J (2009). «Recidivism in pedophiles: an investigation using different diagnostic methods». Journal of Forensic Psychiatry & Psychology. 20 (5): 680–701. doi:10.1080/14789940903174055. S2CID 144622835.
  71. ↑ Feelgood S, Hoyer J (2008). «Child molester or paedophile? Sociolegal versus psychopathological classification of sexual offenders against children». Journal of Sexual Aggression. 14 (1): 33–43. doi:10.1080/13552600802133860. S2CID 145471750.
  72. ↑ Blanchard R (April 2010). «The DSM diagnostic criteria for pedophilia». Arch Sex Behav. 39 (2): 304–16. doi:10.1007/s10508-009-9536-0. PMID 19757012. S2CID 20213586.
  73. ↑ Blanchard R, Lykins AD, Wherrett D, Kuban ME, Cantor JM, Blak T, Dickey R, Klassen PE (2009). «Pedophilia, Hebephilia, and the DSM-V». Archives of Sexual Behavior. 38 (3): 335–350. doi:10.1007/s10508-008-9399-9. PMID 18686026. S2CID 14957904.
  74. ↑ Karen Franklin (2 December 2012). «Psychiatry Rejects Novel Sexual Disorder "Hebephilia"». Psychology Today. USA. Վերցված է 7 December 2012-ին.
  75. ↑ 75,0 75,1 «Paraphilic Disorders» (PDF). American Psychiatric Publishing. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) July 24, 2016-ին. Վերցված է July 8, 2013-ին.
  76. ↑ O'Donohue W (Jun 2010). «A critique of the proposed DSM-V diagnosis of pedophilia». Arch Sex Behav. 39 (3): 587–90. doi:10.1007/s10508-010-9604-5. PMID 20204487. S2CID 30900698.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պեդոֆիլիա&oldid=10109607» էջից